Muti Riccardo, *28 VII 1941 Neapol, włoski dyrygent. Studiował w klasie fortepianu V. Vitalego w konserwatorium w Neapolu oraz kompozycję u B. Bettinellego i dyrygenturę pod kierunkiem A. Votta w konserwatorium w Mediolanie (1961–66). W 1967 zdobył I nagrodę na międzynarodowym konkursie dyrygenckim im. G. Cantellego. Pierwszy poważny sukces przyniósł mu w 1968 debiut z orkiestrą RAI. W latach 1969–80 był pierwszym dyrygentem i dyrektorem muzycznym festiwalu Maggio musicale Fiorentino. W 1972 po raz pierwszy wystąpił w Stanach Zjednoczonych (z Philadelphia Symphony Orchestra), a także prowadził New Philharmonia Orchestra w Londynie, w której w 1973 zastąpił O. Klemperera na stanowisku pierwszego dyrygenta, w 1979 objął kierownictwo muzyczne, a w 1981 został honorowym dyrygentem tego zespołu. W latach 1975–92 był związany z Philadelphia Symphony Orchestra, początkowo jako pierwszy dyrygent gościnny, od 1980 jako szef zespołu, następnie honorowy dyrygent. Od 1986 jest dyrektorem muzycznym La Scali w Mediolanie, a od 1987 pierwszym dyrygentem Orchestra filarmonica della Scala. W 1988 odbył z zespołem La Scali tournée po Japonii, Niemczech i Francji, w 1989 wystąpił w Rosji, w 1992 w Hiszpanii z okazji wystawy Expo ’92. Przez 25 lat Muti dyrygował przedstawieniami operowymi i koncertami na festiwalu w Salzburgu. Regularnie współpracował z orkiestrami Berliner Philharmoniker i Wiener Philharmoniker. Z tym ostatnim zespołem odbył w 1975 i w 1990 tournée po Europie, a w 1991 zainaugurował w Salzburgu obchody Roku Mozartowskiego. W 1992 dyrygował orkiestrą Wiener Philharmoniker podczas uroczystego koncertu z okazji 150-lecia zespołu. Obecnie Muti odnosi największe sukcesy jako dyrygent operowy. Na jego dorobek składają się zarówno wykonania mało znanych oper G. Paisiella, L. Cherubiniego, G. Meyerbeera, G. Spontiniego (Agnese di Hohenstaufen), G. Rossiniego (La Donna del lago), jak również dzieł z obiegowego repertuaru (Mozart, Bellini, Verdi i Wagner, którego tetralogię Pierścień Nibelunga realizował w La Scali od 1993). Jego interpretacje cechuje wielka energia, często żywiołowość, a zarazem logika konstrukcji. Od 1978 Muti jest związany z firmą EMI, dla której nagrał szereg dzieł z repertuaru symfonicznego i operowego. Do najważniejszych dokonań fonograficznych Mutiego należy pełne nagranie symfonii Schuberta (z Wiener Philharmoniker) oraz płyty z francuską muzyką orkiestrową (z Philadelphia Symphony Orchestra). Spośród rejestracji operowych na szczególną uwagę zasługują opery Verdiego, zwłaszcza Makbet i Don Carlos. W 1988 wraz z Orchestra filarmonica della Scala Muti otrzymał nagrodę Viotti d’Oro.
