Moryto, Stanisław

Moryto Stanisław, *8 V 1947 Łącko (koło Nowego Sącza), †5 VI 2018 Warszawa, polski kompozytor i organista. Studiował w PWSM w Warszawie grę na organach u F. Rączkowskiego (dyplom 1971) i kompozycję u T. Paciorkiewicza (dyplom 1974). W latach 1973–81 był przewodniczącym Jeunesses Musicales de Pologne, a w latach 1981–97 prezesem Ludowego Instytutu Muzycznego. Jest inicjatorem i dyrektorem artystycznego festiwalu muzyki współczesnej Conversatorium w Legnicy. Od 1996 pełnił funkcję prorektora Akademii Muzycznej w Warszawie. Laureat I nagrody na Konkursie Młodych Kompozytorów ZKP (1975 – za Nokturny). Moryto był również koncertującym organistą dokonującym licznych prawykonań i nagrań archiwalnych w kraju i za granicą.

Twórczość Moryto koncentruje się wokół problemów muzyki organowej, akordeonowej i liryki chóralnej. Dziedzictwem II awangardy są w niej zainteresowania techniką sonorystyczną, które zaowocowały licznymi próbami eksploatacji instrumentarium perkusyjnego (Vers libre, A tre, Per uno solo). Bieżąca twórczość kompozytorska Moryto bazuje na podsumowaniu dotychczasowych zdobyczy. W centrum zainteresowań kompozytora sytuuje się ścisłe myślenie polifoniczne w ramach różnych systemów dźwiękowych, spośród których szczególnie bliska jest mu modalność typu Messiaenowskiego. Najbardziej reprezentatywny utwór Moryto to Koncert wiolonczelowy. Jest to rodzaj traktatu brzmieniowo-ekspresyjnego, w którym tradycyjny układ formalny (cz. szybka–wolna–szybka) wypełniają struktury dźwiękowej oparte na Messiaenowskim modusie, porządkowane ze ścisłą dyscypliną kontrapunktyczną w symetryczno-koncentrycznych planach brzmieniowych. Konstrukcję muzyczną dopełnia urozmaicona artykulacja i dynamika, zróżnicowana, gęsta faktura, pełna inwencji rytmika i melodyka. Efektem jest zaś zgrabna synteza myślenia konstruktywistycznego ze spontanicznością inwencji twórczej.

Literatura: W stałym kontrapunkcie, „Ruch Muzyczny” 1994 nr 6 (wywiad E. Gajkowskiej z Moryto); B. Błaszczyk Koncert wiolonczelowy Stanisława Moryto, „Ruch Muzyczny” 1996 nr 16.