logotypes-ue_ENG

Maggini, Giovanni Paolo

Biogram

Maggini [madżdż´i:ni] Giovanni Paolo, *25 VIII 1580 Botticino Sero (k. Brescii), †1630 lub 1632 Brescia, włoski lutnik. Uczeń G. Bertolottiego, współpracował z nim przypuszczalnie aż do jego śmierci (1609). Po zawarciu związku małżeńskiego w 1615 nabył dom w Brescii, w którym rozwinął z dużym sukcesem produkcję skrzypiec, altówek, wiolonczel i cytar. W 1626 nabył drugi dom i sklep oraz grunty w okolicach Brescii. Etapy rozwoju artystycznego Magginiego są trudne do ustalenia ze względu na brak dat na drukowanych karteczkach lutniczych (sygnowanych: Gio: Paolo Maggini, in Brescia) zachowanych instrumentów. W początkowym okresie działalności pozostawał pod wpływem G. Bertolottiego, później wykształcił swe własne modele, zwracając większą uwagę na styl i wykończenie całego instrumentu. Jest najwybitniejszym przedstawicielem szkoły bresciańskiej. Swą historyczną pozycję w rozwoju lutnictwa zawdzięcza wprowadzeniu szeregu innowacji w budowie skrzypiec, zwłaszcza w zakresie techniki obróbki drewna, różnicowania grubości płyty wierzchniej i spodniej, konstrukcji belki kasowej i in. Kładł duży nacisk na dobór pięknego drewna o regularnych słojach i staranne opracowanie wszystkich szczegółów. Budował skrzypce w dwóch wielkościach, dużej (37 cm) i – rzadziej – małej (35,5 cm). Jego klasyczny model charakteryzuje się zwartą formą, dość niskim sklepieniem płyty wierzchniej, krótkimi narożnikami, niskimi boczkami, płytszymi niż w skrzypcach szkoły kremońskiej łukami talii, starannie wyciętymi, wąskimi efami o oczkach dolnych mniejszych od górnych oraz stosunkowo małym ślimakiem. Lakier, o zabarwieniu od brązowego do złotożółtego, choć przewyższa stosowany przez Bertolottiego, nie dorównuje głębią i przejrzystością lakierowi rodziny Amatich. Wiele skrzypiec posiada podwójną żyłkę i zdobioną intarsją lub inkrustacją płytę spodnią. Skrzypce Magginiego odznaczają się doskonałymi walorami brzmieniowymi: pełnym, nośnym, bogatym i wyrazistym dźwiękiem, silniejszym niż dźwięk instrumentów szkoły kremońskiej. Magginiemu przypisuje się też autorstwo nowego modelu wiolonczeli, znacznie mniejszego od powszechnie wówczas stosowanego. Budował również altówki, kontrabasy, viole i cytary. Jego skrzypce miały duży wpływ na dzieła późniejszych lutników, w tym A. Stradivariego (zwłaszcza jego model „wydłużony”) i G.B. Guarneriego. Autentyczne skrzypce Magginiego należą do rzadkości; wiele instrumentów związanych z jego nazwiskiem zostało uznanych za falsyfikaty, istnieje też niezliczona liczba kopii powstałych głównie w pracowniach Paryża (Gand, Bernardel, Chanot, Vuillaume) i Mirecourt. Zainteresowanie jego skrzypcami rozbudził belgijski wirtuoz C.-A. de Bériot, grali na nich również O. Bull, H. Léonard i H. Vieuxtemps. Również uczeń Magginiego (nie syn), Pietro Santo Maggini (ok. 1630–80), budował w Brescii skrzypce, altówki i bardzo dziś cenione kontrabasy.

Literatura: A. Berenzi Di Giovanni Paolo Maggini, celebre liutaio bresciano, Brescia 1890, Cremona 2. wyd. 1907; A. Berenzi La patria di Giovanni Paolo Maggini, Cremona 1891; M.L. Huggins Giovanni Paolo Maggini. His Life and Work, Londyn 1892; W.L. v. Lütgendorff Die Geigen- und Lautenmacher vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Frankfurt n. Menem 1904, 6. wyd. 1922, przedr. Tutzing 1968; A. Fuchs Taxe der Streichinstrumente, Lipsk 1907, Frankfurt n. Menem 6. wyd. 1960; W. Hamma Meister italienischer Geigenbaukunst, Stuttgart 1965; Giovanni Paolo Maggini, „The Strad” LXXVI, 1965/66; A.W. Ligtvoet Viool van Maggini in Haags Gemeentemuseum, w: „Mens en melodie” XXIV, 1969; Alte Meistergeigen, red. K.H. Herzog, t. 5–6, Frankfurt n. Menem 1980; Gasparo da Salò e la liuteria bresciana tra Rinascimento e Barocco, red. F. Dasenno i U. Ravasio, Brescia 1990.