Kullak, Theodor

Kullak Theodor, *12 IX 1818 Krotoszyn, †1 III 1882 Berlin, niemiecki pianista, kompozytor i pedagog. Muzyki uczył się pod patronatem ks. A.H. Radziwiłła u W.J.A. Agthego, następnie u E.E. Tauberta i S. Dehna w Berlinie; tamże studiował prawo, medycynę i promował się na doktora filozofii. Wykształcenie muzyczne uzupełniał jeszcze w Wiedniu na rocznym stypendium u C. Czernego, S. Sechtera i O. Nicolaia. Po sukcesach koncertowych w Austrii osiadł w Berlinie i uczył gry na fortepianie. W 1850 założył z J. Sternem i A.B. Marxem konserwatorium muzyczne (później im. Sterna), ale już w 1855 otworzył własną Neue Akademie der Tonkunst, największą prywatną szkołę muzyczną w Niemczech (100 nauczycieli i 1100 uczniów). Zaprzyjaźniony był z Lisztem. Do jego uczniów należeli m.in.: M. Moszkowski, H. Hofmann, E. Neupert, J.L. Nicodé, X. i Ph. Scharwenka, H. Bischoff.

Gra Theodora Kullaka odznaczała się absolutną precyzją. Na podłożu tradycyjnej techniki uzyskał on efekt wielkiego, pięknego tonu oraz umiejętność wydobywania wszelkich niuansów wyrazowych. Z jego kompozycji wyróżniają się błyskotliwe miniatury oraz transkrypcje pieśni. Wartościowe są utwory dydaktyczne, zwłaszcza Schule des Oktavenspiels. Kullak był wielkim autorytetem muzycznym i naukowym, jednym z największych pedagogów gry fortepianowej.

Literatura: O. Reinsdorf Theodor Kullak und seine Neue Akademie der Tonkunst, Neusalz 1870; H. Bischoff Theodor Kullak, „Der Klavier-Lehrer” III, 1880; E. Breslauer Theodor Kullak, „Der Klavier-Lehrer” V, 1882; H. Bischoff Zur Erinnerung an Theodor Kullak, Berlin 1883; A. Morsch Theodor Kullak, „Musikpädagogische Blätter” XXXVI, 1913.