Logotypy UE

Köhler, Louis

Biogram i literatura

Köhler [kˊö:ler] Christian Louis Heinrich, *5 IX 1820 Brunszwik, †16 II 1886 Królewiec, niemiecki kompozytor, pianista i pedagog. Był synem stolarza. Muzyki uczył się początkowo w Brunszwiku; w latach 1839–43 studiował w Wiedniu u S. Sechtera i I.X. Seyfrieda (teoria i kompozycja) oraz u K.M. Bockleta (fortepian). W 1845 osiadł w Królewcu, gdzie był dyrygentem stowarzyszenia śpiewaczego oraz dyrektorem szkoły, w której nauczano gry na fortepianie i teorii muzyki; ponadto udzielał lekcji muzyki. W 1880 otrzymał tytuł profesora.

Köhler działał w Królewcu przez 40 lat nie tylko jako pedagog, autor wielu dzieł dydaktycznych, ale także jako krytyk walczący o nowe idee w muzyce, m.in. w „Neue Zeitschrift für Musik” i „Neue Berliner Musikzeitung”; propagował koncepcje Wagnera i Liszta, wysoko też cenił Brahmsa. Jego dzieła pedagogiczne, edycje i Führer durch den Klavier-Unterricht świadczą, że bronił muzyki o wysokich walorach artystycznych przed ekspansją dyletanckich produkcji salonowych; ponad wszelkimi klasyfikacjami dydaktycznymi stawiał klasyczną literaturę fortepianową – od klawesynistów do romantyków. Choć jego założenia techniki gry fortepianowej są przestarzałe (nieruchoma ręka), to jednak jako pierwszy zajął się teorią użycia pedału. W Theorie der musikalischen Verzierungen opowiadał się (wzorem Hummla) za wykonywaniem trylu od nuty głównej, także za antycypującym, nieakcentowanym wykonaniem przednutki krótkiej. Część utworów dydaktycznych Köhlera jest do dziś w użyciu.

Literatura: A. Wyneken Louis Köhler zu seinem hundertjährigem Geburtstage, „Königsberger Allgemeine Zeitung” 1920 nr 417; J. Müller-Blattau Unbekannte Briefe Louis Köhlers, „Königsberger Allgemeine Zeitung” 1930 nr 260; Aus den Werdejahren der neudeutschen Musik. Louis Köhlers Erinnerungen und Schriften (wybór), wyd. E. Kroll, Królewiec 1933; E. Kroll Louis Köhler, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” XVII, 1935.

Kompozycje i prace

Instrumentalne:

utwory salonowe na fortepian

sonaty na fortepian

sonatiny na fortepian

ronda na fortepian

transkrypcje i parafrazy tematów z pieśni i oper na fortepian

zbiory pieśni i tańców ludowych różnych narodów na fortepian

ponad 10 serii etiud i ćwiczeń na fortepian

ponad 80 opusów utworów dydaktycznych na fortepian, m.in. z zastosowaniem melodii ludowych

Wokalno-instrumentalne:

pieśni na głos z fortepianem: op. 2, 4–9, 11 (na 2 głosy), 72–75, 111, 113, 144, 312

chóry męskie i mieszane (Vaterunser na 4 głosy żeńskie i 4 głosy męskie)

Sceniczne:

muzyka do Heleny Eurypidesa, wyst. Wiedeń 1842

Prinz und Maler, opera, wyst. Wiedeń 1843

Maria Dolores, opera, wyd. Brunszwik 1844

Der Zauberkomponist, balet, wyd. Brunszwik 1846

Gil Blas, opera, wyd. Brunszwik b.r.

 

Prace:

Die Melodie der Sprache, Lipsk 1853

Die Gebrüder Müller und das Streichquartett, Lipsk 1858

Die neue Richtung in der Musik, Lipsk 1864

Johannes Brahms und seine Stellung in der neueren Musikgeschichte, Hanower 1880

Systematische Lehrmethode für Klavierspiel und Musik, 2 cz., Lipsk 1857–58, 2. wyd. 1872–73, 3. wyd. 1888

Führer durch den Klavier-Unterricht, 2. wyd. Lipsk, Hamburg i Nowy Jork 1858

Der Klavier-Unterricht. Studien, Erfahrungen und Ratschläge, Lipsk 1860, 6. wyd. 1905 w oprac. R. Hofmanna

Der Klavier-Fingersatz, Lipsk 1861

Gesangsführer, Lipsk 1863

Der Klavier-Pedalzug, Berlin 1882

Allgemeine Musiklehre, Lipsk 1863

Theorie der musikalischen Verzierungen, Lipsk 1887

wydania:

Les maîtres du clavecin, 13 z., Brunszwik b.r. Litolff

Klassische Hochschule für Pianisten, Lipsk 1860–67 Schuberth