Habermann, František

Habermann [h’a~] František Václav, Franz, Franciscus, Johann, Wenzel, *20 IX 1706 Kynžvart (k. Chebu), †8 IV 1783 Cheb, czeski kompozytor i chórmistrz. Był wychowankiem szkoły jezuickiej w Klatovych. Następnie studiował kompozycję w Pradze, prawdopodobnie u F.J. Dollhopfa. Wiedzę muzyczną pogłębił dzięki podróżom do Włoch, Francji i Hiszpanii. W 1731 otrzymał stanowisko kapelmistrza na dworze Ludwika Henryka de Condé w Paryżu, a następnie pełnił tę funkcję na dworze książęcym we Florencji. Po 1740 powrócił do Pragi, gdzie objął funkcję chórmistrza w kościołach klasztornych. Był też cenionym pedagogiem; do jego uczniów należeli m.in. F.X. Dušek, J. Mysliveček, C. Vogel. W latach 1773–83 pełnił obowiązki kantora w Chebie, które przejął po nim syn, Franz Johann (*ok. 1750, †po 1799). Spośród członków rodziny również bracia Habermanna – Antonin (1704–1787) i Karel (1712–1766) – byli muzykami.

Habermann był cenionym w swych czasach twórcą oratoriów; powodzeniem cieszyła się również jego zaginiona opera, wykonana w 1743 podczas uroczystości koronacyjnych Marii Teresy w Pradze. Spośród kompozycji religijnych największy rozgłos przyniósł Habermannowi cykl 6 mszy Philomela pia, którym bliżej zainteresował się G.F. Händel, robiąc kopie tych utworów oraz wykorzystując ich fragmenty we własnych dziełach (oratoriach Hercules oraz Jephtha, Koncercie organowym op. 7 nr 3 oraz XVII Klaviersuite). Wspomniany cykl mszy utrzymany jest w późnobarokowym weneckim stylu koncertującym. Inne utwory Habermanna ewoluują w kierunku stylu klasycznego. Wraz z B. Cernohorskim i J.D. Zelenką należał Habermann do prekursorów czeskiego klasycyzmu.

Literatura: M. Seiffert F.J. Habermann, „Kirchenmusikalisches Jahrbuch” XVIII, 1903; S. Taylor The Indebtedness of Händel to Works by Other Composers, Cambridge 1906, przedr. 1971.