Górzyński Zdzisław, *23 IX 1895 Kraków, †22 XI 1977 Warszawa, polski dyrygent. Początki nauki muzyki pobierał u ojca, Józefa Górzyńskiego, skrzypka, w ostatnich latach XIX w. grającego w orkiestrze J. Straussa syna w Wiedniu. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w 11. roku życia u F. Grzywińskiej w Krakowie. Studiował w konserwatorium w Krakowie u W. Barabasza (fortepian) i W. Żeleńskiego (fortepian, kontrapunkt, teoria muzyki), a następnie przez trzy lata u F. Schalka w Wiedniu (dyrygentura). W 1915 debiutował jako dyrygent na koncercie symfonicznym w Teatrze Starym w Krakowie. W 1917 został dyrygentem Opery i Operetki we Lwowie, od 1921 był kierownikiem muzycznym i dyrygentem Teatru Nowości w Warszawie; ponadto od 1922 (na zaproszenie E. Młynarskiego) podjął stałą współpracę z Operą Warszawską. W latach 1924–25 był pierwszym dyrygentem i kierownikiem działu operowego Teatru Polskiego w Katowicach. W 1926 w wiedeńskiej Volksoper wystawił Halkę Moniuszki, w latach 1927–29 współpracował z teatrami muzycznymi Warszawy. W latach 1929–34 pełnił funkcję pierwszego dyrygenta Teatru Wielkiego we Lwowie. W 1934 założył Małą Orkiestrę PR w Warszawie, angażując do niej m.in. dwóch swoich braci, skrzypków i kompozytorów: Władysława (1887–1966) i Tadeusza (1900–1942?). W 1945 zorganizował Filharmonię Łódzką, którą kierował do 1948, równocześnie w latach 1946–48 prowadząc klasę dyrygentury w konserwatorium w Łodzi. W sezonie 1948/49 był dyrektorem Opery w Poznaniu, w latach 1949–53 dyrektorem Opery w Warszawie, w latach 1954–63 ponownie objął dyrekcję Opery w Poznaniu. W 1963 przeniósł się do Warszawy, podejmując pracę dyrygenta w Operze; od 1965 pełnił funkcję zastępcy dyrektora artystycznego, a w latach 1966–69 dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego. W 1971 przeszedł na emeryturę. Wiele występował gościnnie, zarówno jako dyrygent operowy (m.in. współpracował z berlińską Staatsoper w latach 50. i 60. oraz z drezdeńską Staatsoper w latach 50.), jak i symfoniczny (dyrygował orkiestrami: ORTF w Paryżu, Concertgebouw w Amsterdamie, Filharmonii Czeskiej w Pradze, Staatskapelle w Dreźnie, Berlińską Orkiestrą Symfoniczną, RIAS w Berlinie Zachodnim, Suisse Romande w Bernie, Gewandhaus w Lipsku, Tonhalle w Zurychu). Repertuar Górzyńskiego był bardzo rozległy, obejmował kanon światowej literatury operowej i symfonicznej, nie wyłączając muzyki popularnej; był niestrudzonym propagatorem muzyki polskiej. Obok wykonań wielu dzieł symfonicznych z końca XIX i 1. połowy XX w. wielokrotnie wystawiał wszystkie opery Moniuszki, a także dzieła mniej znane: Bunt żaków T. Szeligowskiego (Drezno 1952, Warszawa 1967), Goplana (Poznań 1948, Warszawa 1949) i Konrad Wallenrod W. Żeleńskiego (Poznań 1957), Manru I. Paderewskiego (Poznań i Warszawa 1961), Pan Twardowski L. Różyckiego (Warszawa 1951 i 1965, Poznań 1955). Był inicjatorem wystawienia wielu innych utworów, m.in. Legendy Bałtyku F. Nowowiejskiego, Komendanta Paryża W. Rudzińskiego, Pieśni o ziemi R. Palestra, Syreny W. Maliszewskiego. Jest autorem spisanych przed śmiercią wspomnień, dotychczas niepublikowanych.
