Logotypy UE

Zawadzki, Michał

Biogram

Zawadzki Michał, *19 VI 1828 Michałkowce (obec. Michalkiwci) w gminie Płoskirów (obec. Chmielnicki, Podole), †22 III 1887 Zahińce (pow. latyczowski, Podole), polski kompozytor i pianista. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Od 7. roku życia kształcił się u muzyków kijowskich. W latach 1851–56 studiował na uniwersytecie w Kijowie. Przez kilka lat zarządzał rodzinnym majątkiem w Michałkowcach. Od 1862 podróżował po Włoszech, Francji, Holandii i Niemczech, gdzie mieszkał przez jakiś czas i studiował u F. Kiela (kompozycja) oraz A. Tausiga, K. Krögera i J. Schulhoffa (gra na fortepianie). Po raz pierwszy publicznie wystąpił w 1864 w Dreźnie, w 1865 z T. Friderici-Jakowicką, a 19 XII 1865 na własnym koncercie w Sali hotelu Saskiego, dobrze przyjętym przez prasę niemiecką. W 1868 Zawadzki grał ze S. Niedzielskim we Lwowie oraz w 1870 z S. Taborowskim i G. Friemanem w Kijowie. 15 V 1882 zaprezentował się w Warszawie na koncercie kompozytorskim w sali Resursy Obywatelskiej. Pod koniec życia mieszkał w Kijowie, koncertował i uczył. Zmarł w Zahińcach w domu swojego przyjaciela, rzeźbiarza Bolesława Starzyńskiego, właściciela jednej z największych polskich bibliotek i galerii malarstwa na kresach; pochowany został na cmentarzu w Michałkowcach.

Obfitą twórczość Zawadzkiego (ponad 400 opusów, prawie wyłącznie miniatury fortepianowe i pieśni) – stylistycznie całkowicie anachroniczną w stosunku do współczesnej mu muzyki europejskiej – cechuje nieporadność pomysłów kompozytorskich, niedostatki formalne, ubóstwo środków rytmicznych i harmonicznych, krańcowo wąski ambitus melodyki, zaś w pieśniach – brak wyrazowej korespondencji warstwy muzycznej i słownej oraz prozodyczne błędy. Dumki, szumki, polki, bluetki, czabaraszki (czarabaszki), tworzone seriami oraz wielokrotnie wydawane w europejskich oficynach, przyniosły wprawdzie Zawadzkiemu lokalną popularność, lecz wyparły z repertuaru koncertów w szlacheckich dworach Podola muzykę wartościową, co spotykało się z krytyką profesjonalnych publicystów. Z relacji współczesnych wynika jednak, że utwory Zawadzkiego wiele zyskiwały w jego własnych wykonaniach, gdyż jego gra była śpiewna, stonowana i – jak to ujął Kleczyński („Bluszcz”) – „dobrze wychowana, a takiej słuchano z przyjemnością”.

Literatura: T.J. Stecki Silva rerum. Melomani i muzycy na Podolu. Życiorys p. Michała Zawadzkiego, „Tygodnik Illustrowany” 1870 nr 137; J. Kleczyński Sprawy bieżące, „Echo Muzyczne” 1882 nr 11 i Echa wiosenne, „Bluszcz” 1882 nr 22; J. Nosalewski Michał Zawadzki, „Tygodnik Illustrowany” 1887 nr 253.

Kompozycje

mazurki na fortepian, w: Polnische Tanze, Sammlung der beliebsten Mazourkas, zebr. O. Kolberg, wyd. [Lipsk?] ok. 1850 B & H

Sześć pieśni na głos i fortepian, sł. różnych autorów, wyd. Kijów ok. 1855 A. Kocipiński

Valse-Etude op. 36 na fortepian, wyd. Kijów ok. 1855 A. Kocipiński

La Gracieuse. Polka-Mazurka op. 34 na fortepian, Kijów ok. 1860 A. Kocipiński

Urodzenie, dramat, libretto P. Bykowski-Jaksa, po 1860

Les adieux op. 41, walc na fortepian, wyd. Kijów ok. 1865 B. Koreywo

Valse-Impromptu op. 70 na fortepian, wyd. Kijów ok. 1870 A. Kocipiński

Pierwsza ukraińska rapsodia op. 71 na fortepian, wyd. Kijów ok. 1875 B. Koreywo

Danses ukrainiennes. Czabaraszki op. 339 na fortepian, kilka zeszytów, wyd. Kijów od 1875 B. Koreywo

Polonez jubileuszowy op. 370 na fortepian, dedykowany J.I. Kraszewskiemu, Kijów 1879 B. Koreywo

Idylla op. 72 na fortepian, wyd. Kijów 1880–81 B. Koreywo

C’est de la folie op. 78, walc na fortepian, wyd. Kijów 1880–81 B. Koreywo

Mélodies russes op. 232 na fortepian, wyd. Kijów 1880–81 B. Koreywo

Barkarolla op. 362 na fortepian, wyd. Kijów 1880–81 B. Koreywo

Danse de spectre op. 364 na fortepian, wyd. Kijów 1880–81 B. Koreywo

Marya, powieść ukraińska A. Malczewskiego, 9 miniatur na fortepian na 4 ręce (o tytułach nawiązujących do fragmentów powieści), wyd. Kijów 1882 B. Koreywo, także wersja na głos i fortepian

Grajek na głos i fortepian, sł. H. Boguska, wyd. Kijów 1884 L. Idzikowski

Deux études de concert op. 137 na fortepian, 1887, wyd.  Kijów B. Koreywo

Fileuse ukrainienne op. 198, ok. 1890, wyd. Kijów B. Koreywo

Łzy na głos i fortepian, sł. S. Zaleski, Warszawa 1890 Gebethner i Wolff

Śpiewy i piosnki, kilkanaście pieśni na głos i fortepian do sł. W. Syrokomli, T. Lenartowicza i in.

transkrypcje na fortepian pieśni własnych i innych kompozytorów, m.in. Kaliny I. Komorowskiego