logotypes-ue_ENG

Żarski, Tolimir

Biogram i literatura

Żarski Tolimir, *1834 Dąbrowa Górnicza, †XII 1896 Praga, polski lutnik i inżynier. Pracował w różnych fabrykach na terenie Polski oraz we własnej fabryce mebli w Warszawie. Po kilkuletnich badaniach stworzył teorię akustyczną, która miała umożliwić idealną korektę skrzypiec. Po 1880 poświęcił się całkowicie lutnictwu i założył pracownię w Warszawie, zyskując wkrótce sławę znakomitego budowniczego i korektora; tamże na Wystawie Muzycznej w 1888 prezentował 2 skrzypiec zbudowanych według szkoły bresciańskiej, 2 według szkoły kremońskiej oraz wiolonczelę wzorowaną na modelu C. Bergonziego. S. Barcewicz, K. Różalski, M. Szymański i A. Stelmach ocenili wysoko w prasie warszawskiej w 1892 umiejętności korektorskie Żarskiego i jego werniks, idealnie naśladujący starowłoski. W 1893 Żarski prezentował swoje skrzypce w Berlinie (koncertował na nich S. Barcewicz) i w Markneukirchen, a w 1894 na wystawie we Lwowie (kwartet smyczkowy), gdzie nagrodzono go dyplomem honorowym. Rozgoryczony brakiem szerszego uznania przeniósł się do Londynu, a następnie — dzięki rekomendacji wirtuoza F. Ondřička — do Pragi, gdzie zmarł w nędzy chory na gruźlicę. Przed śmiercią prawdopodobnie przekazał swą metodę czeskiemu lutnikowi o nazwisku Cząstek. Wiele instrumentów Żarskiego uznaje się do dziś za oryginalne instrumenty starowłoskie. Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu posiada skrzypce Żarskiego z 1892, a Antoni Laske miał skrzypce z odręczną sygnaturą: Korrec: T. Żarskiego / 1853.

Literatura: W. Kamiński Skrzypce polskie, Kraków 1968; B. Vogel Instrumenty muzyczne w kulturze Królestwa Polskiego, Kraków 1980.