Yuasa [juasa] Jōji, *12 VIII 1929 Koriyama, japoński kompozytor, samouk. W 1949 zaczął studia medyczne w Keio University w Tokio, ale zdecydował poświęcić się kompozycji i w 1951 przyłączył się do Warsztatu Eksperymentalnego (Jikken Kōbō), skupiającego muzykologów i kompozytorów (m.in. T. Takemitsu), propagujących najnowsze prądy w muzyce. Współpracował ze studiem muzyki elektronicznej radia japońskiego NHK. Wraz z T. Takemitsu i in. kompozytorami awangardowymi w 1973 współtworzył grupę TranSonic. Był stypendystą i kompozytorem rezydentem wielu instytucji, m.in.: w latach 1968–69 Japan Society Fellowship, w latach 1976–77 DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst), w 1980 konserwatorium Nowej Południowej Walii w Sydney, w 1987 Institut de Recherche et de Coordination Acoustique/Musique (IRCAM) w Paryżu. W latach 1981–94 wykładał kompozycję w California University w San Diego i gościnnie także w Tokyo College of Music. Prowadził warsztaty i kursy kompozytorskie w Amsterdamie (1984), Darmstadcie (1988), a od 1993 kursy podyplomowe w Nihon University. Za swoje osiągnięcia twórcze (także w dziedzinie muzyki filmowej) był wielokrotnie nagradzany, m.in. Otaka Prize (1973, 1988, 1997 i 2003).
W swej twórczości Yuasa sięgał po rozmaite style i techniki muzyki współczesnej (np. serie dwunastotonowe, Messiaenowskie modi), eksplorował możliwości brzmieniowe i ekspresyjne mediów elektronicznych, a także nietypowe sposoby gry na instrumentach. Poszukując nowych środków wyrazu i form, łączył muzykę ze sztukami wizualnymi. Jednocześnie sięgał po tradycyjne instrumentarium japońskie, formy i teksty teatru nō, nawiązywał do wątków charakterystycznych dla poezji japońskiej (Bashō). Dążył do integracji elementów tradycji i nowoczesności, wykorzystując np. nagrane na taśmę i poddane obróbce głosy aktorów śpiewających w tradycyjnej manierze treść sztuki nō (Aoi no Ue). Specyficznym rysem utworów elektronicznych Yuasy (z wyjątkiem My Blue Sky I i II) było zastosowanie białego szumu, z którego za pomocą manipulacji parametrami fali wydobywał całe „pejzaże” i „rzeźby” dźwiękowe.
Literatura: L. Galliano Yōgaku. Japanese Music in the Twentieth Century, Lamham (Maryland) 2002.
Instrumentalne:
Cosmos Haptic na fortepian, 1957
Projection Topologic na fortepian, 1959
Projection Esemplastic na fortepian, 1961
Interpenetration na 2 flety, 1963
Projection „Flower, Bird, Wind and Moon” na 8 koto i orkiestrę, 1967
Projection na gitarę elektryczną, 1968
Projection na kwartet smyczkowy, 1970
Triplicity na 3 kontrabasy, 1970; wersja na kontrabas i 2 taśmy, 1979
I Inter-posi-play-tion na różne zespoły kameralne, 1971
Chronoplastic na orkiestrę, 1972, wyk. pol. Warszawska Jesień 1978
On the Keyboard na fortepian, 1972
II Inter-posi-play-tion na różne zespoły kameralne, 1973
Territory na marimbę, flet, klarnet, perkusję i kontrabas, 1974
Not I, but the Wind... na saksofon, 1976, wyk. pol. Warszawska Jesień 1984
Time of Orchestral Time, 1976
My Blue Sky III na skrzypce, 1977
Domain na flet, 1978
Maibataraki from Ritual for Delphi na shakuhachi i perkusję, 1979, wyk. pol. (na flet i perkusję) Warszawska Jesień 2005
Clarinet Solitude na klarnet, 1980
Requiem na orkiestrę, 1980
Scenes from Bashō na orkiestrę, 1980, wyk. pol. Warszawska Jesień 1981
A Winter Day. Homage to Bashō na flet, klarnet, harfę, fortepian i perkusję, 1981
Interpenetration II na 2 perkusje, 1983
Perspective na orkiestrę, 1983
Cosmos Haptic II „Transfiguration” na fortepian, 1986
Revealed Time na altówkę i orkiestrę, 1986
Maibataraki na flet nō/flet altowy, 1987
To the Genesis na shō, 1988
Scenes from Bashō II na orkiestrę, 1989
III Cosmos Haptic „Empty Space” na nijūgen (20-strunowe koto) i shakuhachi, 1990
Hommage à Sibelius „The Midnight Sun” na orkiestrę, 1991
Eye on Genesis II na orkiestrę, 1992
Concertino na fortepian i orkiestrę, 1994
Viola Locus na altówkę, 1995
Jo-Ha-Kyū dla 5 instrumentalistów, 1994–96
Koncert skrzypcowy „In Memory of T. Takemitsu”, 1996
Projection na kwartet smyczkowy, 1996
IV Cosmos Haptic na wiolonczelę i fortepian, 1997
Melodies na fortepian, 1997
Reigaku. In Memoriam Isang Yun na flet, 1997
Solitude in Memoriam T. T. na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, 1997
IIII Inter-posi-play-tion na różne zespoły kameralne, 2000
Chronoplastic II „Hommage à E. Varèse” na orkiestrę, 2000
Chronoplastic III „In memory of I. Xenakis” na orkiestrę, 2001
Projection na trio smyczkowe, 2001
Cosmos Haptic V na orkiestrę, 2002
Eye on Genesis III na orkiestrę, 2005
Music for Marimba, 2006
Rambling Tuba na tubę, 2006
Projection na orkiestrę kameralną, 2008
Bashō in the Wind of Autumn, suita symfoniczna, 2009
Wokalne:
na chór a cappella:
Toi (‘pytania’), 1971
Utterance, 1971
Giseion ni yoru Projection (‘projekt na onomatopeje’), 1979
Phonomatopoeia, 1991
Iki (‘oddech’), 2004
Kaze (‘wiatr’), 2006
Aki (‘jesień’), 2006
Projection for Human Voice, 2010
Wokalno-instrumentalne:
Projections on Bashō’s Haiku na chór i wibrafon, 1974
Koto uta Bashō’s 5 Haiku na głos, jūshichigen (17-strunowe koto) i koto, 1978
Observations on Weather Forecasts na baryton i trąbkę, 1983
Mutterings na sopran/mezzsopran i 7 instrumentalistów, sł. R.D. Laing, 1988
Responsorium na 4 głosy solowe, chór i orkiestrę, 1995
Cosmic Solitude na baryton, chór i orkiestrę, sł. F. Hölderlin, 1997
Koto uta Bashō’s 5 Haiku na głos i nijūgen (20-strunowe koto), 2007
Sceniczne:
Calling Together, performing poem, 1973
Ritual for Delphi na taśmę, chór, shakuhachi, perkusję i tancerzy, 1979
Futurity, teatr komputerowo kontrolowany, 1989
muzyka filmowa, radiowa i telewizyjna
Elektroniczne:
Mishiranu sekai no hanashi (‘opowieść z nieznanego świata’) na taśmę, 1953
Aoi no Ue (‘pani Aoi’) na taśmę, 1961
Projection Esemplastic with White Noise na taśmę, 1964
Comet Ikeya na taśmę, 1966
Love and Asura na taśmę, 1967
Icon on the Source of White Noise na taśmę, 1967, wyk. pol. Warsz. Jesień 1969
Mandala na taśmę, 1967
Voices Coming na taśmę, 1969
Music for Space Projection na taśmę, 1970
My Blue Sky I na taśmę, 1975
My Blue Sky II „in Southern California” na taśmę, 1976
Towards ,,The Midnight Sun ”. Hommage à Ze-Ami na fortepian amplifikowany i taśmę, 1984, wyk. pol. Warszawska Jesień
1986
Study in White na komputer, 1987
Nine Levels by Ze-Ami na zespół instrumentalny i taśmę, 1988
Eye on Genesis I na UPIC (Unité Polyagogique Informatique de Composition – opis powstania i działania systemu UPIC por. hasło Xenakis), 1991
