Wysocki, Kasper Napoleon

Wysocki Kasper Napoleon, *6 XII 1810 Pińczów (k. Kielc), †21 IX 1850 Zurych, polski kompozytor i pianista. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w Krakowie, następnie był uczniem J. Elsnera w konserwatorium w Warszawie, a ok. 1824 – K. Arnolda w Berlinie (Arnolda znał już wcześniej z jego występów w Warszawie). Dużo koncertował, prawdopod. do 1849, niekiedy przy okazji leczenia za granicą, czego wymagało jego słabe od młodości zdrowie. Chętnie grał utwory własne, F. Chopina (m.in. Koncert e-moll), F. Liszta, S. Thalberga; bywał z nimi porównywany i tak samo wysoko oceniany. Występował w Warszawie, gdzie mieszkał dłuższy czas, w Lipsku (III 1839), Paryżu (prawdopodobnie wiosną 1839), Berlinie (V i VI 1839), Poznaniu (29 VI, 2, 13 i 18 VII 1839), Krakowie (7 I 1840), Dreźnie (1840 lub 1841). Według Elsnera był jednym „z pierwszych fortepianistów warszawskich” (Sumariusz); berlińska „Staatszeitung” zaliczyła go do „najcelniejszych wirtuozów współczesności”, widząc w jego „uderzeniu” i płomiennej grze wzory A. Henselta („Rozmaitości”). Również w Berlinie zyskał Wysocki pochlebną opinię L. Rellstaba. Jakiś czas nauczał gry fortepianowej w konserwatorium w Warszawie; do jego uczniów należał m.in. W. Wiślicki. Najpóźniej od 1839 był członkiem Towarzystwa Wsparcia Podupadłych Artystów Muzyki, ich Wdów i Sierot. Zmarł na gruźlicę.

Mimo że Wysocki zyskał uznanie jako wirtuoz, swym licznym kompozycjom nadał charakter użytkowy i salonowy; znaczną ich część stanowią stylizowane bądź bliższe ludowemu prototypowi tańce. Uważany był za mistrza krakowiaków (nazywany dlatego Krakowianinem), które cenił szczególnie J. Sikorski. Oddzielną, dużą grupę twórczości Wysockiego stanowią marsze i tańce, związane tematycznie z powstaniem listopadowym, np. Mazur obozowy na cześć Chłopickiego z 1830, wykonywany w wersji orkiestrowej i fortepianowej; w miniaturach wzorował się na Chopinie.

Literatura: Kasper Wysocki, „Rozmaitości”, dodatek do „Gazety Lwowskiej” 1839 nr 25; „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” 1839 nr 148, 149 i 161; „Kurier Warszawski” 1850 nr 325, 1851 nr 267; „Goniec Polski” 1850 nr 144 (nekrologi); O. K. [O. Kolberg] Wspomnienie o Kasprze Napoleonie Wysockim, „Biblioteka Warszawska” 1851 t. 4; J. Sikorski Kronika literacka. Kompozycye na fortepian, „Biblioteka Warszawska” 1853 t. 4; J. Elsner Sumariusz moich utworów muzycznych…, oprac. A. Nowak-Romanowicz, Kraków 1957.