Wiłkomirski, Józef

Wiłkomirski Józef, *15 V 1926 Kalisz, †1 VIII 2020, polski dyrygent, wiolonczelista i kompozytor, syn Alfreda. W latach 1936–39 uczęszczał do konserwatorium H. Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi. W 1943–44 uczył się gry na wiolonczeli u D. Danczowskiego w Staatliche Musikschule w Warszawie, której wicedyrektorem był K. Sikorski; równocześnie Wiłkomirski grał w orkiestrze teatru dramatycznego na ul. Kredytowej. Brał udział w powstaniu warszawskim, potem był więźniem stalagu w Sandbostel. W latach wojny i później (do 1949) uczył się gry na wiolonczeli także u brata Kazimierza. W 1946 rozpoczął studia na uniwersytecie w Łodzi (historia, archeologia), w latach 1946–49 studiował dyrygenturę w PWSM w Łodzi u Kazimierza Wiłkomirskiego, Z. Górzyńskiego i W. Ormickiego oraz w 1949–50 u F. Kulczyckiego w PWSM w Warszawie. W latach 1954–56 odbył aspiranturę pod kierunkiem W. Bierdiajewa w PWSM w Warszawie. W 1946–49 był wiolonczelistą w orkiestrze filharmonicznej w Łodzi, 1949–50 w orkiestrze Opery Warszawskiej, w latach 1950–51 był dyrygentem Filharmonii Krakowskiej, w 1951–52 dyrygentem Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze”, w 1952–54 kierownikiem muzycznym Zespołu Pieśni i Tańca „Skolimów”, w 1954–57 drugim dyrygentem filharmonii w Poznaniu, a w 1957–71 dyrektorem i kierownikiem artystycznym filharmonii w Szczecinie. W 1978 utworzył Państwową Filharmonię w Wałbrzychu (obecnie Filharmonia Sudecka). Był jej dyrektorem naczelnym i artystycznym do 2005, gdy przeszedł na emeryturę. W latach 1978–91 Wiłkomirski kierował Zespołem Szkół Muzycznych w Wałbrzychu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1963), Oficerskim (1979), Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1986), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1985), Krzyżem Armii Krajowej (1995).

W ciągu wieloletniej działalności dyrygenckiej (55 lat za pulpitem, 40 na stanowisku dyrektora filharmonii) Wiłkomirski występował we wszystkich filharmoniach krajowych, w Teatrze Wielkim w Warszawie i Operze Wrocławskiej, a także w 22 krajach Europy, Ameryki i Azji, dając ponad 1600 koncertów. Dokonał wielu prawykonań utworów polskich kompozytorów, m.in. W. Kilara (I Symfonia, Poznań 1957), B. Woytowicza, R. Twardowskiego i B. Konowalskiego. Od 1967 Wiłkomirski rozwijał działalność kompozytorską. Działał także jako dziennikarz (ponad 300 artykułów) i prelegent (ponad 200 wystąpień); współpracował z Telewizją Polską i rozgłośniami regionalnymi PR w Szczecinie, Wałbrzychu i Wrocławiu.