Logotypy UE

Walmisley, Thomas Attwood

Biogram i literatura

Walmisley [u‘o:mzli] Thomas Attwood, *2 II 1814 Londyn, †17 I 1856 Hastings, angielski kompozytor i organista. Był synem Thomasa Forbesa Walmisleya (1783–1866), kompozytora, organisty i pedagoga. Podstaw nauki kompozycji uczył się u swego ojca chrzestnego, Th. Attwooda, w latach 1830–33 był organistą w Croydon (Surrey), w 1833 otrzymał dyplom Trinity College w Cambridge za anthem na głos i orkiestrę Let God arise. Odtąd działał jako organista Trinity College, St. Johns College i sporadycznie Kings College; w 1834 ukończył studia w dziedzinie literatury i matematyki w Corpus Christi College. Tam też rozpoczął pracę jako zastępca, a od 1836 jako następca profesora muzyki J. Clarke-Whitfelda, stając się pierwszym i w swoim czasie jedynym zawodowym muzykiem wykładowcą na fakultecie muzycznym uniwersytetu. 7 VII 1835 wykonano jego Ode for the Installation of the Marquis of Camden… z udziałem m.in. M. Malibran. W 1838 stał się pełnoprawnym członkiem Trinity College, w 1848 otrzymał tytuł doktora. Uczestniczył w wielu festiwalach, koncertach i innych wydarzeniach w Cambridge, działał m.in. w tamtejszym University Musical Society, w ruchu amatorskim Trinity College, co przyniosło mu renomę w skali kraju. Po przedwczesnej śmierci Walmisleya (wskutek depresji i alkoholizmu) zbiór utworów religijnych pt. Cathedral Music… opublikował jego ojciec.

Walmisley zasłynął przede wszystkim jako wykładowca uniwersytetu w Cambridge; jego wykłady, często zestawiane w serie tematyczne (np. o powstaniu i rozwoju fortepianu) były przeznaczone dla słuchaczy całego uniwersytetu, bezpłatne i ilustrowane przykładami muzycznymi. Przyczyniły się one nie tylko do prawidłowego ukształtowania gustów muzycznych i popularyzacji wiedzy o twórczości J.S. Bacha, ale także do wydatnego podniesienia rangi przedmiotów muzycznych na uniwersytecie, dotąd bardzo zaniedbanych. Zarazem Walmisley zyskał renomę wybitnego dyrygenta chórów Trinity i St. Johns College, a zwłaszcza najlepszego organisty w historii uczelni. Z jego inicjatywy dokonano w organach Trinity Chapel zmian, umożliwiających wykonywanie utworów Bacha. Jako kompozytor Walmisley jest uznawany za czołowego przedstawiciela i animatora tradycji angielskiej muzyki katedralnej, szczególnie w zakresie hymnów i magnifikatów. Najlepsze kompozycje Walmisleya przyrównywano do utworów G.F. Händla, podkreślano jednak brak ich adekwatności wyrazowej wobec biblijnych tekstów. Za najwybitniejsze dzieło Walmisleya uważa się Evening Service, d-moll (skomponowane  prawdopod. 1855). Jego utwory okolicznościowe (3 ody) były mniej udane. Liczne utwory na organy nie zachowały się, z wyjątkiem interesującego Preludium i fugi e-moll, nie są też znane utwory świeckie Walmisleya, pochodzące z wczesnego okresu twórczości.

Literatura: W. Glover The Memoirs of a Cambridge Chorister, Londyn 1885; J.S. Bumpus A History of English Cathedral Music 1549–1889, Londyn 1908; N. Temperley Thomas Attwood Walmisley’s Secular Music, „The Musical Times” XCVII, 1956; W. Shaw Thomas Attwood Walmisley oraz N. Temperley A List of Thomas Attwood Walmisley’s Church Music, „English Church Music” XXVII, 1975; W. Gatens Victorian Cathedral Music in Theory and Practice, Cambridge 1986.

Kompozycje

Wokalne i wokalno-instrumentalne:

religijne:

services (na chór i organy, jeśli nie podano inaczej):

w zbiorze Cathedral Music, a Collection of Services and Anthems, wyd. Th.F. Walmisley, Londyn 1857: Morning and Evening Service, C-dur 1831, Morning Service, B-dur 1834, Full Service, F-dur 1839, Full Service, D-dur 1843, Evening Service, d-moll prawdopod. 1855

Morning Service, D-dur 1830

Kyrie E-dur 1833

Sanctus D-dur 1837, wyd. Londyn 1844

Evening Service, b-moll na chór 8-głosowy, 1845, Londyn 1939

Morning Service, E-dur na 2 soprany i organy, ok. 1850

Kyrie A-dur

22 anthemy, m.in.: Let God Arise na 4 głosy, chór i organy, 1833, wyd. w zbiorze Cathedral Music…, 1857 — Hear, O Thou Shepherd of Israel na 3 głosy, chór i organy, 1836, The Lord Shall Comfort Zion na 2 głosy, chór i organy, 1840

na chór i orkiestrę:

3 ody, m.in. Ode for the Installation of the Marquis of Camden as Chancellor of the University of Cambridge, sł. W. Wordsworth, 1835

Victoria, Fair Daughter of England 1837

Coronation Overture 1838

***

duety wokalne, pieśni solowe, partsongs i madrygały

orkiestrowe:

Symfonia d-moll 1831 (?)

Symfonia c-moll-Es-dur, wyk. Londyn 1 II 1840, zaginiona

Instrumentalne:

kameralne:

3 kwartety smyczkowe — I G-dur 1831, II A-dur 1832, III F-dur 1840

Sekstet C-dur na 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę, kontrabas i fortepian, 1833

2 sonatiny na obój i fortepian, 1846, Londyn ok. 1890

organowe:

Preludium i fuga e-moll, Londyn 1839

Larghetto f-moll, Londyn 1933