Vogl, Heinrich

Vogl [fogl] Heinrich, *15 1 1845 Au (k. Monachium), †21 IV 1900 Monachium, niemiecki śpiewak (tenor). W dzieciństwie śpiewał w chórze; po ukończeniu seminarium nauczycielskiego został chórzystą Hofoper w Monachium, gdzie w 1865, po krótkim okresie korepetycji u F. Lachnera i K. Jenkego, debiutował w roli Maksa w Wolnym strzelcu C.M. von Webera. Tytułową rolą w Lohengrinie (1867) R. Wagnera w Hofoper zwrócił na siebie powszechną uwagę i wkrótce zyskał miano największego tenora wagnerowskiego od czasu przedwczesnej śmierci L. Schnorra von Carolsfeld. W 1868 poślubił sopranistkę Therese Thoma, z którą współtworzył słynne pary wagnerowskich protagonistów — Tristana i Izoldę (Monachium od 1869, Frankfurt n. Menem 1884) oraz Zygmunda i Zyglindę na światowej premierze Walkirii (Monachium 1870). Poza występami w Monachium (tytułowy Tristan pod batutą H. von Bülowa, Loge w Złocie Renu, 1869, Zygfryd w Zmierzchu bogów, 1878), śpiewał m.in. w Bayreuth (partię Logego, którą powierzył mu Wagner w pierwszej kompletnej realizacji Pierścienia Nibelunga, 1876, i która przyniosła mu wielki sukces, ponadto Tristana i Parsifala, 1886), w Berlinie (Loge, Zygmund i Zygfryd, 1881), w Londynie (Loge i Zygfryd, 1882) i w Metropolitan Opera House (Lohengrin, Tannhäuser, Tristan, Loge, Zygmund i Zygfryd, 1890). Jedyną partią wagnerowską, której nie miał w repertuarze z powodu sprzeciwu kompozytora, była partia Waltera von Stolzing ze Śpiewaków norymberskich. Vogl najdłużej związany z Hofoper w Monachium występował tam m.in. w tytułowych rolach w Otellu G. Verdiego (1888) i Daliborze B. Smetany (1894), a także w operach W.A. Mozarta (Czarodziejski flet, Don Giovanni), C.M. von Webera (Oberon), H. Berlioza (Benvenuto Cellini, 1889, La prise de Troie, 1895) oraz wziął udział w prapremierach oper J. Rheinbergera (Die sieben Raben, 1869, Des Türmers Töchterlein, 1873), W. Weissheimera (Theodor Körner, 1872), A. Rittera (Der faule Hans, 1885) i swojej własnej opery Der Fremdling (1899). Po raz ostatni wystąpił na scenie jako Canio w Pajacach R. Leoncavalla; 4 dni później zmarł rażony apopleksją.

Literatura: H. von der Pfordten Heinrich Vogl, Monachium 1900.