Tymolski Fabian, *14 I 1828 Lwów, †koniec IX 1885 Lwów, polski kompozytor muzyki tanecznej. Spauperyzowany ziemianin, przez całe życie zatrudniony był we lwowskich urzędach finansowych. Prawdopodobnie autodydakta muzyczny, jednak zdolny twórca tańców, które były bardzo popularne we Lwowie, w karnawale i na koncertach w letnich ogródkach rozrywkowych. Przez ok. 40 lat tańce te niepodzielnie panowały w Krakowie i całej Galicji. Typową orkiestrę taneczną, wykonującą utwory Tymolskiego, stanowiła liczna grupa instrumentów smyczkowych, uzupełniana okolicznościowo instrumentami dętymi i perkusją; grywała ona też na uroczystościach miejskich i w antraktach przedstawień teatralnych. Wersje fortepianowe tańców Tymolskiego były poszukiwane w mieszczańskich salonach w całej Polsce. W latach 1844–84 Tymolski wydał drukiem przynajmniej 205 opusów (prawdopodobnie więcej), głównie w oficynach lwowskich (u P. Pillera, G. Seyfartha i D. Czajkowskiego, K. Wilda, A. Kocipińskiego). Preferował mazury, pierwsze z nich (Cinq mazurs) ukazały się u P. Pillera we Lwowie już w 1844; obecnie prymat należy przyznać raczej wzorowanym na utworach M.Kl. Ogińskiego polonezom o lirycznej melodyce; elegijny charakter mają polonezy „żałobne”, poświęcone pamięci A. Mickiewicza, F. Chopina, A. Fredry, S. Moniuszki, bardziej żwawe polonezy Tymolski dedykował np. An. Kątskiemu (op. 17) i J. Matejce (op. 131). Z okazji 50-lecia twórczości pisarskiej J.I. Kraszewskiego (1879) Tymolski nadał kilku tańcom tytuły powieści pisarza, np. Latarnia czarnoksięska (kadryl), Dziwadła (walc), Dziennik Serafiny (polka). Tańce Tymolskiego mają znikomą wartość artystyczną, zwłaszcza mazury, których napisał ok. 50; niektóre, np. dedykowane K. Lipińskiemu (1855) i N. Biernackiemu (1856), cechuje pewna staranność, na ogół jednak wskazują na braki w zakresie techniki kompozytorskiej. Najbardziej szablonowe są polki, polki-mazurki, kadryle, kołomyjki, dumki, krakowiaki i marsze, pozbawione wdzięku i inwencji; większość z nich zaopatrzona jest w modne tytuły, nawiązujące do znanych nazwisk, imion, bohaterów komedii (Pantalon) lub naród, melodii i arii operowych (np. kadryl op. 116, z Halki Moniuszki). Dwa walce (Czy mogę panią prosić op. 165 i Życie snem op. 201) grywali kataryniarze w Wiedniu. Niektóre utwory zostały napisane okazjonalnie, np. marsze: Pamiątka Konstytucji, dedykowany lwowskiej gwardii narodowej, i Witamy Was, ofiarowany Krakowskiemu Towarzystwu Strzeleckiemu, a także Modlitwa op. 19, dedykowana pamięci Jana III Sobieskiego w związku z jubileuszem wiktorii wiedeńskiej (1883). Za swą pracę Tymolski otrzymał podziękowanie arcyksięcia Rudolfa i dyplom uznania Komitetu Wystawy Przemysłowej we Lwowie (1877). Działalność artystyczna Tymolskiego jest znamiennym przyczynkiem do odtworzenia obrazu życia muzycznego w Polsce w czasach zaborów.
Niżej wymienione przykładowo kompozycje miały prawdopodobnie wersję orkiestrową i fortepianową, niekiedy też kameralną. Niektóre zachowane polonezy na fortepian: Le Murmure de la Galicie, Lwów 1848 J. Niemirowski, Cieniom Adama Mickiewicza. Polonez żałobny op. 40, Lwów 1856 K. Wild, Pamięci Fryderyka Chopina op. 55, Lwów ok. 1860 K. Wild, Echo przeszłości op. 62, Lwów ok. 1865 K. Wild, Promyk nadzieji (sic) op. 93, Lwów ok. 1867 J. Milikowski, Cieniom Stanisława Moniuszki op. 125, Lwów 1872 Seyfarth i Czajkowski, Pamięci Aleksandra hr. Fredry op. 150, Lwów 1876 K. Wild; mazury: Dawne dzieje. 3 mazury op. 46, Nad Wisłą. 3 mazury op. 60; kadryle: Śpiewy galicyjskie op. 43, Śpiewy rosyjskie op. 47, Przy świetle księżyca op. 90; Marsz Witamy Was (z melodii narodowych) op. 76, Taniec Góralów w Wadowickiem i trzy krakowiaki op. 87, Nuż w prysiudy. Cztery kołomyjki op. 88, wszystkie wyd. Lwów 1860–67 K. Wild.
Literatura: C. von Wurzbach Biographisches Lexikon des Kaisertums Oesterreich… t. 48, Wiedeń 1883 (zawiera obszerny wykaz kompozycji od op. 12 do 194); J.W. Reiss Polska muzyka taneczna XIX wieku, „Muzyka” 1953 nr 9/10; Józef Ignacy Kraszewski i polskie życie muzyczne XIX wieku, oprac. S. Świerzewski, Kraków 1963; S. Burhardt Polonez. Katalog tematyczny, t. 3: 1831–1981, współpraca i red. M. Prokopowicz, A. Spóz, Kraków 1985 (zawiera polonezy zachowane w BN, BJ, Bibliotece NIFC, bibliotekach uniwersyteckich w Toruniu i Łodzi).
