Tessarini Carlo, *ok. 1690 Rimini, † po 15 XII 1766 Amsterdam (?), włoski skrzypek i kompozytor. Brak informacji o wczesnym okresie jego życia. Odbywał podróże koncertowe i działał jako skrzypek w Wenecji (w latach 1720–35 w kapeli bazyliki św. Marka, w 1723–30 w Ospedale dei Derelitti), od 1733 do 1743 i od 1750 do 1757 (z przerwami) w katedrze w Urbino, przed 1738 był dyrektorem muzyki instrumentalnej na dworze kardynała W.H. von Schrattenbach w Brnie. Ok. 1730 zajął się wydawaniem utworów własnych i innych autorów. W I 1740 był pierwszym skrzypkiem Teatro Valle w Rzymie, a w II wyjechał do Neapolu; ok. 1740–44 był direttore perpetuo w Accademia degli Anarconti w Fano. Między 1744 a 1750 przez dłuższy czas przebywał w Paryżu, tam wydawano jego utwory. 17 II 1747 wystąpił w Arnhem, następnie wyjechał do Londynu, występował m.in. jako solista we własnych koncertach skrzypcowych. W 1750 powrócił do Włoch. W następnych latach nadal odbywał podróże koncertowe (6 IX 1752 Frankfurt n. Menem, 17 III 1761 Arnhem, XII 1762 Groningen). 15 XII 1766 grał w Collegium Musicum w Arnhem – jest to ostatnia udokumentowana informacja dotycząca jego życia.
Tessarini był typowym w swoich czasach kompozytorem-wirtuozem. Współcześni wysoko oceniali jego grę. Komponował wyłącznie dzieła instrumentalne (głównie na skrzypce), będące wczesnymi przykładami stylu galant. Ważne znaczenie w rozwoju techniki skrzypcowej mają jego prace pedagogiczne, w których omówił szczegółowo praktykę ornamentalną i kadencje; dotychczas jego twórczość nie została w pełni opracowana.
Literatura: A. Dunning Some Notes on the Biography of Carlo Tessarini and his Musical Grammar, w księdze pamiątkowej E. Schenka, „Studien zur Musikwissenschaft”, Beihefte „Denkmäler der Tonkunst in Österreich” XXV, 1962; L. Malusi Carlo Tessarini da Rimini, „La Piè” XLVIII, 1979.
Kompozycje:
12 Sonate op. 1, na skrzypce i wiolonczelę/klawesyn, Wenecja 1729
Il maestro e discepolo. Divertimenti da camera op. 2, na 2 skrzypiec, Urbino 1734, wyd. także Paryż ok. 1745 i Londyn ok. 1745
6 Allettamenti da camera, na skrzypce i wiolonczelę, Rzym ok. 1740
6 Trattenimenti op. 4, na skrzypce i instrument basowy, Rzym i Urbino 1742
5 Sonate a tre da camera op. 5, na 2 skrzypiec i instrument basowy, Fano i Urbino 1743, wyd. także Paryż ok. 1744
Sei trio op. 6, na 2 skrzypiec i instrument basowy, Fano i Urbino 1744
6 Sinfonie op. 7, na 2 skrzypiec i instrument basowy/klawesyn, Paryż 1744
12 Concerti à 5 con violino obligato, 4 ks., Paryż ok. 1745
Il piacer delle dame. Facile ariete instrumentali na skrzypce, flet, wiolę i instrument basowy, Paryż ok. 1745, wyd. także Londyn 1751
6 Sonate op. 8, na skrzypce i instrument basowy, Paryż ok. 1747
6 Sonate da camera e chiesa op. 9, na 2 skrzypiec i instrument basowy, Paryż ok. 1747
Contrasta armonico (...) con suoi rinforzi op. 10, na 3 skrzypiec i instrument basowy, Paryż ok. 1748
12 Introducioni à 4 op. 11, na 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i klawesyn, 4 ks., Paryż ok. 1748
Sei sonate op. 14, na skrzypce/flet i klawesyn, Paryż ok. 1748
6 Sonate op. 12, na 2 flety/2 skrzypiec i basso continuo, Paryż ok. 1749, wyd. także Londyn ok. 1752
6 Alletamenti armonici à 4 op. 13, na 2 skrzypiec, altówkę, instrument basowy i klawesyn, Paryż ok. 1749
Trattenimento musicale, 6 duetów op. 15, na 2 skrzypiec/2 wiole, Paryż ok. 1750
6 Sonate op. 16, na skrzypce, wiolonczelę i klawesyn, Paryż ok. 1753
L’arte di nuova modulacione. Capricio musicale a 7 partie, Paryż ok. 1762 (zawiera katalog wydanych utworów Tessariniego do op. 15 i kilka bez opusu)
VI Sonates na skrzypce i instrument basowy, Paryż i Amsterdam 1763
Pantomime na 2 skrzypiec/wiolę/2 wiolonczele, Paryż ok. 1763
VI Grand ouverture à 4 op. 18, na 2 skrzypiec, altówkę i instrument basowy, Paryż ok. 1764
VI Grand sinfonie à 4 op. 20, na 2 skrzypiec, altówkę i instrument basowy, Paryż ok. 1765.
Prace:
Gramatica di musica, Rzym 1741
Grammatica per i principianti di violino, Rzym ok. 1745
Nouvelle méthode pour apprendre par théorie dans un mois de tems à jouer du violon, divisée en trois classes, avec des leçons à deux violons par gradation, Liège ok. 1750
An accurate method to attain the art of playing ye violin..., Londyn ok. 1765.
Edycje:
Sonate à tre op. 12, na 2 flety/2 skrzypiec i basso continuo, faksymile, «Archivum Musicum. Flauto Traversiere» XXX, Florencja 1995
Grammatica di musica, faksymile, wstęp L. Rovighi, «Essercizi di Musica» I, Rzym 1986.
