Tebaldini Giovanni, *7 IX 1864 Brescia, †11 V 1952 San Benedetto del Tronto, włoski kompozytor, dyrygent, pedagog, krytyk muzyczny i organizator życia muzycznego. W latach 1883–85 studiował w konserwatorium w Mediolanie m.in. u A. Panziniego i A. Ponchiellego, w 1888 w szkole muzyki kościelnej w Ratyzbonie u M. Hallera i F.X. Haberla. W latach 1889–93 działał jako dyrygent Schola Cantorum w bazylice św. Marka w Wenecji, 1894–97 kierował Capella Antoniana w bazylice św. Antoniego w Padwie i 1902–24 kapeli w sanktuarium Santa Casa w Loreto. W latach 1897–1902 był dyrektorem konserwatorium w Parmie, gdzie utworzył katedrę śpiewu gregoriańskiego i polifonii wokalnej; od 1925 prowadził kursy interpretacji muzyki dawnej, zwłaszcza chorału gregoriańskiego i utworów Palestriny w konserwatorium w Neapolu, od 1931 był dyrygentem Ateneo Musicale w Genui. W 1892 założył czasopismo „La scuola veneta di musica sacra”. Pisał książki i artykuły, opracowywał i wydawał utwory kompozytorów włoskich z XVI i XVII w., które włączał do swego repertuaru koncertowego. Komponował głównie msze, motety oraz utwory orkiestrowe, wokalno-instrumentalne, chóralne, kameralne i organowe.
Dzięki ożywionej działalności pisarskiej, koncertowej i dydaktycznej Tebaldini należy do najwybitniejszych propagatorów i realizatorów reform muzyki kościelnej związanych z ruchem cecyliańskim; był jednym z inspiratorów Motu proprio Piusa X (1903). Wywarł duży wpływ na odnowienie włoskiej muzyki i kultury muzycznej przełomu wieków XIX i XX.
Literatura: M. Pilati G. Tebaldini, „Bollettino Bibliografico Musicale” IV, Mediolan 1929; V. Brunelli G. Tebaldini, „Com- mentari dell’Ateneo di Brescia” III, 1953; F. Degrada Nel Centenario della Nascita di G. Tebaldini, „Annuario del Conservatorio G. Verdi”, Mediolan 1965; M. Horwath Tebaldini, Gnecchi and Strauss, „Current Musicology” nr 10, 1970.
La musica sacra nella storia e nella liturgia, Mediolan 1893, 3. wyd. Macerata 1904
Metodo teorico-pratico per lo studio dell’organo moderno, z M.E. Bossim, Mediolan 1893 i wiele późniejszych wydań
L’Archivio Musicale della Cappella Antoniana in Padova, Padwa 1895
L’Archivio Musicale della Cappella Lauretana, Loreto 1921
G. Spontini, Recanati 1924
I. Pizzetti nelle memorie di G. Tebaldini, Parma 1931
Aurea Domus. Orizzonti d’estetica gregoriana, Katania b.r.
liczne artykuły, m.in.:
G.P. da Palestrina, „Rivista Musicale Italiana” I, 1894
Il Motu Proprio di Pio X sulla musica sacra, „Rivista Musicale Italiana” XI, 1904
L’elemento lirico nella musica sacra, „Rivista Musicale Italiana” XIII, 1906
Telepatia musicale. A proposito dell’Elettra di R. Strauss, „Rivista Musicale Italiana” XVI, 1909
w „La scuola veneta di musica sacra” i innych czasopismach
La riforma della Musica Sacra in Italia, w: Atti del Congresso Internazionale di Musica Sacra, Rzym 1911
wydania:
kompozycji E. de Cavalieriego (Rappresentazione di Anima e di Corpo, 1912), J. Periego (Euridice, 1916), G. Carissimiego (Jephte, 1920) oraz C. Monteverdiego, G.P. da Palestrina, T.L. de Victoria, A. i G. Gabrielich, G. Frescobaldiego, A. Scarlattiego, G. Tartiniego i in.
