Tagliavini [talia~] Ferrucio, *14 VIII 1913 Barco (k. Reggio nell’ Emilia), †29 I 1995 Reggio nell’ Emilia, włoski śpiewak (tenor). Studiował śpiew w konserwatorium w Parmie u I. Brancucciego oraz we Florencji u A. Bassiego. W 1938 jako laureat konkursu wokalnego debiutował w Teatro del Maggio Musicale we Florencji (Rudolf w Cyganerii G. Pucciniego), a na początku lat 40. w La Scali w Mediolanie (hrabia Almaviva w Cyruliku sewilskim G. Rossiniego). W 1941 ożenił się z włoską sopranistką Pią Tassinari (1903–1995), z którą występował m.in. w Holandii (1943) i Ameryce Południowej (Teatro Colón w Buenos Aires, 1946–47). W latach 1947–54 i 1961–62 śpiewał w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku czołowe partie w operach Pucciniego (Rudolf w Cyganerii, Cavaradossi w Tosce), G. Donizettiego (Nemorino w Napoju miłosnym, Edgar w Łucji z Lammermoor), G. Verdiego (Alfred w Traviacie). Od 1950 występował na scenach londyńskich – w Covent Garden w 1950 (Nemorino) i w latach 1955–56 (Cavaradossi) oraz w 1958 w Drury Lane (Nadir w Poławiaczach pereł G. Bizeta). Karierę sceniczną zakończył w 1965 występem w Teatro La Fenice w Wenecji w tytułowej roli w Werterze J. Masseneta. Jeden z ostatnich występów estradowych Tagliaviniego miał miejsce w 1981 w Carnegie Hall w Nowym Jorku.
Tagliavini był mistrzem bel canta, uznawanym jako „tenore di grazia” za następcę T. Schipy. Zdobył sławę przede wszystkim w rolach lirycznych w operach Belliniego i Donizettiego (w 1959 w nagraniu Łucji z Lammermoor dla firmy Columbia partnerowali mu M. Callas i B. Ładysz), ale w jego repertuarze znajdowały się również partie z dzieł Verdiego (Rigoletto, Traviata, I Lombardi), Pucciniego, Masseneta (Werter, Manon), U. Giordana (Andrea Chénier), A. Thomasa (Mignon), F. von Flotowa (Marta) i P. Mascagniego (L’amico Fritz w nagraniu pod dyrekcją kompozytora dla firmy Cetra, Turyn 1942). Występował ponadto w filmach muzycznych, m.in. w Cyruliku sewilskim (reż. M. Costa, 1946) i Vento di primavera (reż. G. Del Torre i A.M. Rabenalt, 1958), a także w serii amerykańskich programów telewizyjnych Voice of Firestone (1950–54), prezentując włoskie oraz francuskie arie i pieśni.
Literatura: A. Natan F. Tagliavini, w: Primo uomo. Grosser Sänger der Oper, Bazylea 1963; H. Sanguinetti, C. Williams F. Tagliavini, „Record Collector” XXIX, 1984; R. Baxter The Last Tenore Lirico F. Tagliavini, „The Opera Quarterly” XIII, 1996 nr 1.
