Szarffenberg Scharffenberg, Szarffenberger Mikołaj, *1519 Kraków, †1606 Kraków i Stanisław, †1584 Kraków, śląscy drukarze i księgarze działający w Krakowie, synowie Marka. Obaj uczyli się zawodu w drukarni i księgarni ojca. Stosowali drzeworyt na wysokim poziomie estetycznym i technikę podwójnego druku gotycką czcionką chorałową (Agenda Ecclesiae Cathedralis Plocensis, 1554), ale nie używali mensuralnej czcionki pojedynczej; ich działalność w zakresie druku muzycznego była skromna. Po śmierci Marka drukarnia i księgarnia pozostawały do 1565 pod zarządem jego żony Agnieszki, a potem prowadził je samodzielnie Stanisław, Mikołaj zaś założył własną drukarnię; według spisu z 1585 księgarnia posiadała największy zasób książek w Krakowie. Wszyscy synowie Marka oraz ich brat stryjeczny Hieronim byli w 1554 nobilitowani przez króla rzymskiego Ferdynanda I i zmienili nazwisko na Scharffenberger.
***
Ważną rolę w historii drukarstwa muzycznego odegrali krewni Szarffenbergów krakowskich, Scharffenbergowie wrocławscy: Kryspin, działający w Lubaniu Śląskim (1545–50) i we Wrocławiu (1552–76), jego syn Jan (†1586), działający we Wrocławiu (1577–86) i jego wnuk Kryspin, działający w Nysie na początku XVII w. Drukowali wielogłosowe utwory muzyczne i śpiewniki tłoczone techniką druku pojedynczego, a także dzieła teoretyczne z drzeworytniczymi przykładami muzycznymi. Ich druki wyróżniały się estetyczną szatą graficzną i wysokim poziomem techniki.
Literatura: M. Przywecka-Samecka Drukarstwo muzyczne w Polsce do końca XVIII wieku, Kraków 1969.
