Sychra Antonín, *9 VI 1918 Boskowice (Morawy), †21 X 1969 Praga, czeski muzykolog i estetyk. Studia filozoficzne i muzykologiczne rozpoczął w 1937 w Brnie u J. Mukařovskiego, V. Helferta i J. Racka, ukończył także szkołę dla dyrygentów chóralnych V. Steinmana. W latach 1939–45 uczył w szkole w Boskowicach. Po II wojnie światowej ukończył studia na uniwersytecie w Pradze, tamże w 1946 doktorat, w 1952 habilitacja; ponadto w 1959 obronił doktoraty z zakresu estetyki muzycznej (na podstawie pracy Estetika Dvořákovy symfonické tvorby) i nauk historycznych. Od 1945 pracował w departamencie sztuki Pedagogicznego Instytutu Badawczego, równocześnie od 1947 wykładał tamże na wydziale pedagogicznym, następnie od 1948 w akademii muzycznej, gdzie w 1950 był dziekanem, a w 1951 uzyskał tytuł profesora. Od 1952 pracował na uniwersytecie w Pradze, w latach 1959–69 kierował tamże katedrą estetyki muzycznej. Uczestniczył w wielu kongresach i konferencjach naukowych, krajowych i zagranicznych, m.in. w Berlinie (1952), Pradze (1954, 1957), Wiedniu (1956), Budapeszcie (1959), Teheranie (1961) oraz w Paryżu, Atenach i Nowym Jorku; działał w związku kompozytorów czechosłowackich, brał udział w pracach międzynarodowych organizacji muzycznych, w latach 1961–69 był członkiem prezydium Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego. Otrzymał w 1953 i w 1960 nagrodę państwową.
W latach powojennych Sychra był czołowym muzykologiem czeskim ze względu na swe szerokie zainteresowania naukowe, aktywność organizacyjną oraz zaangażowanie w realizację idei socjalistycznych. W swych pracach historyczno-analitycznych podejmował zagadnienia realizmu w muzyce, programowości, problemy ludowych źródeł inspiracji, komentując głównie twórczość B. Smetany, A. Dvořáka i L. Janáčka. W zakresie estetyki muzycznej podstawę jego założeń stanowiła teoria marksistowska. Nawiązywał do prac radzieckich muzykologów, zwłaszcza do teorii intonacji B. Asafjewa, na podstawie której opracował własną, porównawczą metodę stylistyczno-intonacyjną, stosowaną w analizach dzieła muzycznego. Był jednak otwarty także na dokonania ówczesnej muzykologii światowej, m.in. na teorie strukturalizmu, które w interpretacji J. Mukařovskiego zastosował w rozprawie doktorskiej; zajmował się cybernetyką i teorią informacji w odniesieniu do analizy dzieła muzycznego. Współpracował ściśle z psychologiem K. Sedláčkiem nad tworzeniem podstaw psychologii muzycznej. Interesował się także zagadnieniami foniatrii oraz problematyką związków słowa z muzyką. Sychra odegrał dużą rolę jako organizator życia muzycznego i naukowego w Czechosłowacji w latach 50. XX w.; działał przy organizowaniu systemu i programu studiów muzykologicznych, konkursów muzycznych i festiwali, podtrzymywał kontakty międzynarodowe.
Literatura: I. Jirko „K Sychrově estetice Dvořákovy symfonické tvorby”. Závažný čin marxistické muzikologie, „Hudební rozhledy” XIII, 1960; J. Volek Antonín Sychra [nekrolog], „Estetika” VI, 1969; J. Jiránek Odešel významný představitel české moderní vědy – Antonín Sychra, „Hudební věda” VII, 1970, tamże tłum. niem.
Hudba a slovo v lidové písni, «Studie Pražského Linguističkého Kroužku» V, Praga 1948 (praca doktorska)
K otázce funkce současné opery, Brno 1948
Stranická hudební kritika – spolutvůrce nové hudby, Praga 1951, wyd. niem. Die Musikkritik der Partei ais Mitschöpfer der neuen Musik, Berlin 1953
Semiotika hudby, Praga 1952 (praca habilitacyjna)
Realismus v hudbě, t. 1, Praga 1954
L. Janáček, velký představitel kritického realismu v české hudbě, Praga 1956
Estetika Z. Nejedlého, Praga 1956
O estetické výchově, z O. Chlupem, Praga 1956
Estetika Dvořákovy symfonické tvorby, Praga 1959, wyd. niem. A. Dvořák. Zur Ästhetik seines sinfonischen Schaffens, Lipsk 1973
Hudba a slovo z experimentálního hlediska, z K. Sedláčkiem, Praga 1962
artykuły:
O hudbu zítřka, zbiór esejów, Praga 1952
Psychologie a estetika, „Blok” II, 1948
O novou hudební vědu, „Musikologie” II, 1949
List Dvořákových náčrtů z konce 1877, „Miscellanea Musicologica” I, 1956
W.A. Mozart et la musique populaire tchèque, w: Les influences étrangères dans l’oeuvre de W.A. Mozart, księga kongresu w Paryżu 1956, red. A. Vercholy, Paryż 1958
Vztah estetiki a hudebné vědy k příbuzným odborom oraz Obsah a forma v umění, „Slovenska hudba” III, 1959
Die Einheit von „absoluter” Musik und Programmusik, „Beiträge zur Musikwissenschaft” I, 1959
Über die Bedeutung von Beethovens Skizzen zur IX. Symphonie, w księdze kongresu poświęconego twórczości J. Haydna, Budapeszt 1959, red. B. Szabolcsi i D. Bartha, Budapeszt 1961
O estetické výchově z psychologiceskoho hlediska, „Estetická výchova” IV, 1961/62
Kapitola z experimentálního výzkumu výrazu v hudbě a řeči, «Acta Universitatis Carolinae. Philosophica et Historica» II, Praga 1962
Melodie jako faktor emocionálního výrazu, z K. Sedláčkiem, „Hudební věda” II, 1962 oraz „Folia Phoniatrica” XV, 1963
Experimentelle Untersuchungen im Hinblick auf gemeinsame Gesetzmässigkeiten von Musik und Sprache, „Wissenschaftliche Zeitschrift der Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg” XII, 1963
Hudba a kybernetika, w: Nové cesty hudby, red. M. Černohorská i V. Dolanská, Praga 1964
Janáčkův spisovatelský sloh. Klíč k semantyce jeho hudby, „Estetika” I, 1964
Objektivní a subjektivní momenty v hudební analýze, w księdze pamiątkowej J. Racka, «Sborník Prací Filosofické Fakulty Brněnské University» z. 9, Brno 1965
Hudba očima vědy, „Otázky a názory” LVI, 1965
The Method of Psychoacoustic Transformation Applied to the Investigation of Expression in Speech and Music, z K. Sedláčkiem, „Kybernetica” V, 1969
Specifické problémy estetiky ve světle experimentálního výzkumu, „Estetika” VI, 1969
K sémantice fugy a polyfonního slohu, „Estetika” VII, 1970
Die Anwendung der Kybernetik und der Informationstheorie in der marxistischen Ästhetik, „Beiträge zur Musikwissenschaft” XII, 1970
liczne artykuły w „Hudební rozhledy”, m.in.:
Realismus B. Smetany, I, 1948/49
K diskusi o novém pojetí dějin české a slovenské hudby oraz J. Sibelius, VIII, 1955
K otázce dozrávání Janáčkova slohu oraz Lidová píseň jako základ Dvořákovy epiky v symfonických básních, IX, 1956
Smetanovo pojetí symfonické básně oraz Ještě jednou o Dvořákovi a indiánské hudbě, X, 1957
Starobylý epos o tajemství života a smrti v díle B. Martinů oraz Základní otázky hudební výchovy z hlediska současné estetiky, XI, 1958
A. Schweitzer, XIII, 1960
V. Helfert a smysl české hudby oraz Mezinárodní kongres UNESCO w Teheránu, XIV, 1961
O některých současných možnostech heuristické práce v marxistické muzikologii, O realizmu – pozitivně a nedogmaticky oraz Princip programovosti v Šostakovičových symfoniích, XV, 1962
Hudební experiment ve světle vědy, XVI, 1963
