Stockem, Jean de

Stockem [stˊok^em], Stokhem, Stocken, Stoecken, Sthoken, Jean de, zwany też Johannes de Prato lub Pratis, *ok. 1445 Stockem (k. Liège), †2 lub 3 X 1487 Rzym (?), franko-flamandzki kompozytor. Od 1455 był śpiewakiem, następnie kierownikiem chóru, a od 1478 kanonikiem katedry w Liège. W latach 1481–86 (być może dzięki poparciu J. Tinctorisa, który przyjaźnił się z nim i w 1484 zadedykował mu traktat De inventione et usu musicae) kierował w Budapeszcie chórem kapeli na dworze króla Węgier, Macieja Korwina i jego żony, Beatrice Aragońskiej, protektorki Tinctorisa. Kapela ta zdobyła wówczas pozycję jednego z najlepszych zespołów europejskich. W latach 1486–87 działał krótko w chórze kościoła ss. annuncjatek we Florencji, a następnie razem z Josquinem des Prés w kapeli papieskiej w Rzymie.

Utwory Stockema, zarówno świeckie, oparte na ogół na znanych wzorach (chansons), jak i religijne odznaczają się wysokim kunsztem technicznym, zwłaszcza w zakresie kontrapunktu i rytmu, potwierdzając wybitną muzykalność twórcy. O ich znaczeniu i popularności świadczą wczesne edycje w drukach O. Petrucciego oraz liczne opracowania na lutnię i instrumenty klawiszowe.

Literatura: K. Weinmann J. Tinctoris und sein unbekannter Traktat, Ratyzbona 1917, przedr. Tutzing 1961; A. Auda La musique et les musiciens de l’ancien pays de Liège, Liège 1930; J. Quitin Les maîtres de chant de la cathédrale St-Lambert à Liège aux XVe et XVIe siècles, „Revue Belge de Musicologie” VIII, 1954; E. Haraszti Les musiciens de Mathias Corvin et de Béatrice d’Aragon, w: La musique instrumentale de la Renaissance, red. J. Jacquot, Paryż 1954; A. Seay An „Ave maris Stella ” by Johannes Stockem, „Revue Belge de Musicologie” XI, 1957; F.A. D’Accone Some Neglected Composers in the Florentine Chapels ca 1475–1525, „Viator” I, 1970; P. Starr Josquin, Rome and a Case of Mistaken Identity, „Journal of Musicology” XV, 1997.