Siefert, Paul

Siefert [zˊi:F^ert], Syfert, Sivert, Siewert, Paul, ochrzczony 23 V 1586 Gdańsk, †6 V 1666 Gdańsk, niemiecki organista i kompozytor. W latach 1607–10 studiował u Sweelincka w Amsterdamie dzięki stypendium rady miasta Gdańska. Po powrocie do Gdańska został pomocnikiem organisty C. Schmiedtleina w kościele Najświętszej Marii Panny. W latach 1611–16 był organistą w kościele staromiejskim w Królewcu, a następnie w kapeli Zygmunta III (tutaj jego uczniem był gdańszczanin A. Neunaber). W IX 1623 został głównym organistą w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku i piastował tę funkcję do śmierci. W 1627 starał się również o przejęcie stanowiska kapelmistrza w tym samym kościele (po zgonie A. Hakenbergera), otrzymał je jednak K. Förster starszy. Siefert rozpoczął z nim wieloletni spór (1627–52), do którego w 1643 włączył się (po stronie Forstera) M. Scacchi, publikując traktat polemiczny Cribrum musicum; skrytykował w nim technikę kompozytorską Sieferta zastosowaną w Psalmen Davids (1640). Siefert odniósł się do tej krytyki w broszurze Anticribratio... (1645). Z kolei uczeń Scacchiego, H. Ninius, w swoim Examen breve (Braniewo 1647) poddał krytyce technikę polichóralną Sieferta zastosowaną w utworze napisanym na wesele Władysława IV w 1646; Siefert odpowiedział wówczas publikacją Examen musicum (1649).

Siefert, obok Scheidta i Scheidemanna, zaliczany do szkoły północnoniemieckiej, wykształcił własny styl, odmienny od wzorców włoskich. Psalmen Davids, cz. I, składają się z 12 motetów chorałowych na 4 i 5 głosów dublowanych przez instrumenty z basso seguente, zawierających melodie z psałterza genewskiego, stylistycznie zbliżonych do utworów Sweelincka oraz 2 koncerty 3- i 4-głosowe. Nowsze stylistycznie, pisane techniką koncertującą, są utwory z cz. II psałterza (teksty w tłumaczeniu A. Spethego, wyd. Heidelberg 1596). 15 psalmów na 4–8 głosów uznaje się za wczesne kantaty chorałowe z instrumentami, 3-głosowymi wstępami i ritornelami. Ostatni w zbiorze psalm 128 powstał z okazji ślubu króla Jana Kazimierza w 1649. Zbiór zamyka 8-głosowa canzona polichóralna, przeznaczona na zespół smyczkowo-dęty (puzon, cynki). Utwory organowe Sieferta, pod wpływem Sweelincka, są bogato ornamentowane, zróżnicowane kolorystycznie i harmonicznie.

Literatura: W. Nitschke Zu P. Sieferts Psalmen, w ks. kongresowej w Bonn 1970, red. H.H. Eggebrecht, Kassel 1972; D. Popinigis Sylwetka Pawła Sieferta w świetle źródeł, w: Muzyka w Gdańsku wczoraj i dziś, red. J. Krassowski, Gdańsk 1988; C. Dahlhaus Cribrum musicum. Spór pomiędzy Scacchim a Siefertem oraz M. Heinemann Scacchi, Siefert i Ninius. Przyczynek do dyskusji wokół prawdziwej muzyki kościelnej w XVII wieku, „Muzyka”, Warszawa 1998 nr 2.