Schoeck [szök] Othmar, *1 IX 1886 Brunnen, †8 III 1957 Zurych, szwajcarski kompozytor, dyrygent i pianista. Studia muzyczne odbywał początkowo u F. Hegara, K. Attenhofera, R. Freunda i L. Kemptera w konserwatorium w Zurychu (1905–07), a następnie u M. Regera w konserwatorium lipskim (1907–08). W latach 1909–17 był dyrygentem chórów męskich w Zurychu, a od 1917 orkiestry symfonicznej w St. Gallen (do 1944). Działał również jako akompaniator, występując z wieloma wybitnymi śpiewakami, m.in.: z H. Bartscher (żona Schoecka), I. Durigo i F. Loeffelem. Otrzymał liczne wyróżnienia i nagrody, m.in.: tytuł dra h.c. uniwersytetu w Zurychu (1928), nagrodę Erwina von Steinbacha (1937), nagrodę miasta Zurychu (1943), Hans Georg Nägeli-Medaille (1956) i Grosses Verdienstkreuz des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland (1956).
Wczesne utwory Schoecka utrzymane są w konwencji muzyki neoromantycznej (np. Konzert quasi una Fantasia). Pieśni ujawniają fascynację muzyką Schuberta, Brahmsa i Wolfa. O wpływach epoki romantyzmu świadczą też opracowane przez kompozytora teksty: Goethego, Heinego, Eichendorffa i Lenaua. W drugim okresie twórczości (po 1915) inspirowała Schoecka muzyka Strawińskiego, Berga, a także francuskich kompozytorów Grupy Sześciu. Coraz większego znaczenia nabiera wówczas harmonika; często pojawiają się śmiałe połączenia akordów, a nawet bitonalność. Organizacja materiału dźwiękowego polega niekiedy na zastosowaniu serii. W ostatnim, trzecim okresie (od połowy lat 30.) Schoeck dokonał syntezy środków tradycyjnych i nowatorskich. Zmiany stylistyczne w trzech etapach twórczości Schoecka dokumentują jego kolejne opery: Erwin und Elmira – singspiel stanowiący kontynuację tradycji neoromantycznej, Don Ranudo, Venus i Penthesilea, w których pojawiają się eksperymenty harmoniczne i nowe rozwiązania w zakresie rytmu (np. polirytmia w operze Venus) współwystępujące z elementami techniki serialnej (Penthesilea, inspirowana Wozzeckiem Berga) oraz Massimilla Doni i Das Schloss Dürande, będące syntezą tradycji (harmonia) i nowoczesności.
Literatura: W. Vogel Thematisches Verzeichnis der Werke von O. Schoeck, Zurych 1956; W. Vogel O. Schoeck, Zurych 1976; D. Puffert The Song Cycles of O. Schoeck, Berno 1982; C. Walton O. Schoeck, Moguncja 1994.
orkiestrowe:
Konzert quasi una Fantasia op. 21, na skrzypce i orkiestrę, 1912
Serenade op. 27, na obój, rożek angielski i orkiestrę smyczkową, 1930
Präludium op. 48, 1933
Sommernacht op. 58, intermezzo pastoralne na orkiestrę smyczkową, 1945
Koncert op. 61, na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową, 1947
Koncert op. 65, na róg, 1951
kameralne:
Kwartet smyczkowy op. 23, 1913
Kwartet smyczkowy op. 37, 1923
Sonata op. 16, na skrzypce i fortepian, 1909
Sonata op. 46, na skrzypce i fortepian, 1931
Sonata op. 41, na klarnet basowy i fortepian, 1928
Zwei Klavier-Stücke: Consolation i Toccata op. 29, na fortepian, 1919
Ritornelle und Fughetten op. 68, na fortepian, 1953
wokalno-instrumentalne:
liczne pieśni na głos i fort.:
3 Lieder op. 4, pieśń na głos i fortepian, sł. H. Heine, 1906
12 Hafis Lieder op. 33, pieśń na głos i fortepian, sł. Hafiz, 1920
Der Gott und die Bajadere op. 34, pieśń na głos i fortepian, sł. J.W. von Goethe, 1921
Wanderung im Gebirge op. 45, cykl pieśni na głos i fortepian, sł. N. Lenau, 1930
Unter Sternen op. 55, cykl pieśni na głos i fortepian, sł. G. Keller, 1943
Spielmannsweisen op. 56, cykl pieśni na głos i fortepian lub harfę, sł. H. Lethold, 1944
Das stille Leuchten op. 60, cykl pieśni na głos i fortepian, sł. C.F. Meyer, 1946
Das holde Bescheiden op. 62, cykl pieśni na głos i fortepian, sł. E. Mörike, 1949
Elegie op. 36, na bas i orkiestrę kameralną, sł. N. Lenau, J. von Eichendorff, 1915
Gesellen op. 38, na baryton, flet, obój, klarnet basowy, trąbkę, fortepian i perkusję, sł. G. Keller, 1923
Notturno op. 47, na baryton i kwartet smyczkowy, sł. N. Lenau, G. Keller, 1933
Dithyrambe op. 22, na podwójny chór i orkiestrę, sł. J.W. von Goethe, 1911
Kantate op. 49, na baryton, chór męski, instrumenty dęte, fortepian i perkusję, sł. J. von Eichendorff, 1933
Vision op. 63, na chór męski, instrumenty dęte, perkusję i smyczki, sł. G. Keller, 1949
scenicze:
Erwin und Elmire op. 25, singspiel, libr. J.W. von Goethe, wyst. Zurych 1916
Don Ranudo op. 27, opera, libr. A. Rüeger wg L. Holberga, wyst. Zurych 1919, 2. wersja Drezno 1930
Venus op. 32, opera, libr. A. Rüeger wg P. Mérimée, wyst. Zurych 1922, 2. wersja Zurych 1933
Penthesilea op. 39, opera, libr. Schoeck wg H. von Kleista, wyst. Drezno 1927, 2. wersja Zurych 1928
Massimilla Doni op. 50, opera, libr. A. Rüeger wg H. de Balzaca, wyst. Drezno 1937
Das Schloss Dürande op. 53, opera, libr. H. Burte wg J. von Eichendorffa, wyst. Berlin 1943
