Rovetta Giovanni, *między 1595 a 1597 Wenecja lub Veneto, †23 X 1668 Wenecja, włoski kompozytor, instrumentalista, śpiewak, duchowny. Prawdopodobnie był uczniem C. Monteverdiego, gdy jako chłopiec śpiewał w chórze bazyliki S. Marco w Wenecji, gdzie jego ojciec, Giacomo, był skrzypkiem. Z kapelą S. Marco związany był do końca życia: od XII 1614 jako instrumentalista, od XII 1623 jako śpiewak, od XI1627 jako drugi – obok Monteverdiego – kapelmistrz, a od II 1644 jako kapelmistrz. Okazjonalnie kierował innymi zespołami muzycznymi Wenecji: w 1635 był maestro di musica w Ospedale dei Derelitti, od 1639 w Ospedale dei Mendicanti. W 1638 przygotowywał muzykę w kościele Spirito Santo oraz, o czym wspomina w swym zbiorze Messa e Salmi, w S. Giorgio Maggiore z okazji urodzin Ludwika XIV.
W dorobku Rovetty, pokrewnym stylistycznie muzyce C. Monteverdiego i A. Grandiego, dominuje twórczość religijna, w tym motety, msze, litanie, psalmy, pasja i canzony. Niektóre utwory liturgiczne pisał w stile antico (polichóralne psalmy op. 8 i 12, niektóre ustępy w mszach; część opracowań psalmów odpowiada lokalnej liturgii „all’uso di Venetia”), choć preferował stile moderno i szeroko stosował technikę koncertującą. Wśród kompozycji w nowym stylu wyróżnia się bardzo niewielka grupa utworów solowych, przeważają natomiast kompozycje 2–4-głosowe z basso continuo oraz przeznaczone na większą obsadę wokalno-instrumentalną (Messa, e Salmi). Instrumentami towarzyszącymi, poza basso continuo, są zazwyczaj 2 violini, sporadycznie niższe smyczki. Kompozycje religijne mają z reguły budowę wieloodcinkową, choć często bywają one silniej zintegrowane poprzez powtarzanie odcinków (np. na zasadzie ronda) i stosowanie stałych formuł basowych.
Zachowana twórczość świecka obejmuje 3 księgi madrygałów koncertujących, pojedyncze kantaty i dialog. Pierwsza księga madrygałów, do tekstów m.in. G.B. Guariniego, G.B. Marina i T. Tassa, wzorowana jest na VII księdze madrygałów Monteverdiego, o czym świadczy bardzo zbliżony układ obu publikacji, w tym udział kompozycji o charakterze dramatycznym (u Rovetty lament Le lagrime d’Erminia). Twórczość Rovetty charakteryzuje się dużą inwencją melodyczną w partiach solowych (także violino), mają one często, podobnie jak w ówczesnym dramma per musica, charakter ariosa w metrum trójdzielnym, niekiedy przerywanego deklamacją lub bogato zdobionego melizmatami.
Literatura: D. Arnold The Monteverdian Succession at St. Marks, „Music and Letters” XLII, 1961; E. Selfridge-Field Venetian Instrumental Music from Gabrieli to Vivaldi, Oksford 1975, 3. wyd. 1994; J.H. Moore Vespers at St. Mark’s. Music of A. Grandi, G. Rovetta and F. Cavalli, Ann Arbor 1981; J. Whenham Duet and Dialogue in the Age of Monteverdi, Ann Arbor 1982 (zawiera La gelasia placata); J. Roche North Italian Church Music in the Age of Monteverdi, Oksford 1984; J. Whenham „Aria” in the Madrigals of G. Rovetta, w: „Con che soavità”. Studies in Italian Opera, Song and Dance, 1580–1740, red. I. Fenlon i T. Carter, Oksford 1995; E. Selfridge-Field Rovetta’s Music for Holy Week, w: La Basilica San Marco nell’età moderna, red. F. Passadore i F. Rossi, Wenecja 1998
Kompozycje
religijne:
Salmi concertati (…) et alcuni canzoni op. 1, na 2–3, 5–6 głosów, 2–4 instrumentów i basso continuo, wyd. Wenecja 1626, 2. wyd. 1641
Motetti concertati (…) con le Litanie (…) et una messa concertata op. 3, na 2–5 głosów i basso continuo, wyd. Wenecja 1635, 2. wyd. 1640 (z czego utwór na 2 głosy z basso continuo jako Bicinia sacra, wyd. Antwerpia 1648, 2. wyd. 1668, utwór na 3–5 głosów z basso continuo jako Gemma musicalis op. 4, wyd. Antwerpia 1649)
Messa, e salmi concertati op. 4, na 5–8 głosów, 2 violini i basso continuo, wyd. Wenecja 1639
Motetti concertati (…) con le Letanie op. 5, na 2–4 głosów i basso continuo, wyd. Wenecja 1639, jako Motetta concertata, 2. wyd. Antwerpia 1640, 3. wyd. 1648, 4. wyd. Wenecja 1648
Salmi op. 7, na 1–4 głosów, 2 violini i basso continuo, wyd. Wenecja 1642
Salmi op. 8, na 8 głosów i basso continuo, wyd. Wenecja 1644
Motetti concertati, ks. 3, op. 10, na 2–3 głosy i basso continuo, wyd. Wenecja 1647, jako Manipulus e messe musicus, 2. wyd. Antwerpia 1648
Motetti, ks. 4, op. 11, na 2–4 głosy i organy, wyd. Wenecja 1650, jako Novi concentus sacrae Philomelae…, 2 wyd. Antwerpia 21653
Delli Salmi op. 12, na 8 głosów i basso continuo, wyd. Wenecja 1662
ponadto utwory w antologiach z lat 1620–69 oraz zachowane w rękopisach (głównie Berlin, Darmstadt, Lipsk, Wenecja, Wrocław), m.in. pasja
świeckie:
Madrigali concertati, ks. 1, op. 2, na 1–4, 6 głosów, 2 violuni i basso continuo, wyd. Wenecja 1629, 2. wyd. 1636, 3. wyd. 1648, 4. wyd. 1660, ks. 2, op. 6, na 2–6, 8 głosów, 2 violini i basso continuo, wyd. Wenecja 1640, ks. 3, op. 9, na 2–4 głosy i basso continuo, wyd. Wenecja 1645
ponadto madrygały zachowane w rękopisach (Oxford Bodlein Library)
Ercole in Lidia, dramma per musica, tekst M. Bisaccioni, wyst. Wenecja 1645 (muzyka zaginiona)
Edycje:
Laudate Dominum na 5 głosów, 2 violini, 3 puzony i basso continuo, wyd. B. Clark, Huntingdon 1993
mszę z Messa e Salmi wyd. A. Schnoebelen w: Masses by G. Rovetta…, «Seventeenth-Century Italian Sacred Vocal Music» V, Nowy Jork 1996
Laudate pueri, Conditor alme siderum, wyd. J.G. Kurtzman w: Vesper and Compline Music for Two Principal Voices, «Seventeenth-Century Italian Sacred Vocal Music» XII, Nowy Jork 1997
