logotypes-ue_ENG

Rener, Adam

Biogram i literatura

Rener, Reiner, Reyner, von Lüttich, Adam, *ok. 1485 Liège, niderlandzki kompozytor. Ok. 1498 przebywał w Innsbrucku jako chórzysta w kapeli dworskiej cesarza Maksymiliana I; w 1500 wysłano go stamtąd na studia do Burgundii, a po powrocie w 1503 objął stanowisko kompozytora. Od 1507 przez co najmniej 10 lat przebywał w Torgau w służbie elektora saskiego Fryderyka Mądrego, przyczyniając się do podniesienia poziomu zespołu muzycznego i unowocześnienia jego repertuaru. Z 1520 pochodzi wzmianka o pobycie Renera w Altenburgu na dworze tegoż księcia.

Utwory Renera są stylistycznie bliskie twórczości H. Isaaca, innego Niderlandczyka działającego w Niemczech, którego wpływ widać m.in. w mszy Carminum (wzorowanej na analogicznej kompozycji Isaaca) i w upodobaniu do opracowywania śpiewów proprium missae. Oprócz mszy Adieu mes amours, będącej parodią chanson Josquina des Prés, niemal wszystkie kompozycje Renera oparte są na melodiach stałych. Wierne cytowanie chorału w najwyższym głosie w opracowaniach propriów mszalnych łączy Renera ze współczesnymi mu twórcami niemieckimi: S. Dietrichem i B. Ducisem.

Literatura Th.W. Werner Die Magnificat-Kompositionen Adam Reners, „Archiv für Musikwissenschaft” II, 1920; R.L. Parker The Polyphonic Lieder of Adam Rener: A Postcript to Recent Studies of the Composer’s Work, w księdze pamiątkowej P.A. Piska, red. J. Glowacki, Austin 1966; T.L. Noblitt Obrecht’s Missa Sine nomine and its recently discovered model, „The Musical Quarterly” LXVIII,1 1982; J. Heidrich Die deutschen Chorbücher aus der Hofkapelle Friedrichs des Wiesen: ein Beitrag zur mitteldeutschen geistlichen Musikpraxis um 1500, Baden-Baden 1993.

Edycje i kompozycje

Edycje:

Adam Rener. The Motets i Adam Rener. The Magnificats, wyd. R.L. Parker, «Collected Works» II, t. 1–2, Brooklyn 1964, 1976

2 pieśni wyd. R. Eitner i J J. Maier w Liederbuch zu vier Stimmen, «Publikationen Älterer Praktischer und Theoretischer Musikwerke der Gesellschaft für Musikforschung» IX, Lipsk 1880

psalmy, responsorium wyd. H.J. Moser i magnifikaty wyd. P. Bunjes, w: G. Rhau. Musikdrucke, t. 4 i 5, Kassel 1960 i 1970

msza Carminum wyd. J. Kindermann, «Das Chorwerk» CI, Wolfenbüttel 1966

 

Kompozycje:

(zachowane w rękopisach, m.in. Jena, Wiedeń, Monachium i drukach zbiorowych z lat 1512–45)

religijne:

9 mszy na 4 głosy i zachowane niekompletnie Credo na 4 głosy

4 opracowania propriów mszalnych na 4 głosy (3 na Boże Narodzenie, 1 na Objawienie Pańskie)

3 introity na 4 głosy

3 wersety allelujatyczne na 4 głosy

4 sekwencje (dwie na 4 głosy, 1 na  5 głosów i jedna na 6 głosów)

hymn na 3 głosy

responsorium na 4 głosy

magnifikaty na 4 głosy w 8 tonach

4 psalmy na 4 głosy

hymn niepewnego autorstwa

świeckie:

3 niemieckie pieśni na 4 głosy