Redford, John

Redford John [rˊed^erd] †X lub XI 1547 Londyn, angielski kompozytor, organista i poeta. W 1534 jako wikariusz katedry św. Pawła w Londynie podpisał akt supremacji Henryka VIII. W katedrze pełnił też zapewne obowiązki organisty, a w ostatnich miesiącach życia został chórmistrzem i jałmużnikiem.

Redford jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela pierwszego pokolenia angielskich organistów, których utwory zostały zapisane (wcześniej organiści ograniczali się do improwizacji). Jego kompozycje – zarówno wokalne, jak organowe – oparte są na cantus firmus, pojawiającym się w głosie najniższym lub środkowym. Melodia stała przedstawiona jest albo w długich, równych wartościach, albo w części lub w całości – jak w monumentalnych offertoriach – podlega ornamentowaniu. Wplecione w figurację dźwięki cantus firmus występują jednak regularnie co 1 semibrevis. Jako cantus firmus stosował Redford bądź melodię chorałową, bądź – w jej zastępstwie – melodię prowadzoną najczęściej równolegle do odpowiedniego śpiewu liturgicznego w dolnych sekstach lub górnych tercjach. Zabieg ten pozwalał na nieschematyczne nawiązanie do chorału, szczególnie w dłuższych utworach przeznaczonych do wykonania alternatim (16-częściowe Te Deum, 3–4-częściowe opracowania kilku innych hymnów). Liczba głosów w kompozycjach Redforda waha się od 2 do 4, ale przeważają konstrukcje 3-głosowe. Dominują opracowania w stylu kontrapunktycznym z okazjonalnymi imitacjami, a nawet kanonami. Bardziej instrumentalny charakter mają kompozycje, w których cantus firmus towarzyszą 1- lub 2-głosowe figuracje albo ostinatowy akompaniament w najwyższym głosie. W tych ostatnich utworach powtarzany motyw jest zazwyczaj skontrastowany rytmicznie, może pojawiać się w transpozycji i przechodzić do innych głosów. Owocem literackich zainteresowań Redforda jest sztuka Wyt and Science, zawierająca uwagi wskazujące na wykorzystanie w nim muzyki. Dzieło zapisano w rękopisie z kilkoma jego utworami organowymi i wierszami jego autorstwa, prawdopodobnie przeznaczonymi do śpiewania, jednak zachowanymi bez melodii.

Literatura C.F. Pfatteicher John Redford. Organist and Almoner of St. Paul’s Cathedral in the Reign of Henry VIII, Kassel 1934; J. Caldwell Keyboard Plainsong Settings in England, 1500–1660, „Musica Disciplina” XIX, 1965; G. Cox English organ music to c1700, w: The Cambridge companion to the organ, red. N. Thistlethwaite, G. Webber, Cambridge 1998; L. Rayment A New Context for the Manuscript of ‘Wit and Science’, „Early Theatre” XVII, 1, 2014.