Ramovš Primož, *20 III 1921 Lublana, †10 I 1999 Lublana, słoweński kompozytor. Jego ojciec, Fran Ramovš, był wybitnym słowenistą i dialektologiem, jednym z założycieli uniwersytetu w Lublanie (później jego rektorem) oraz Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti (od 1950 dyrektor). Po ukończeniu konserwatorium w Lublanie Ramovš studiował grę na fortepianie oraz kompozycję w klasie S. Osterca (dyplom 1941) na akademii muzycznej w Lublanie; w 1941 kontynuował studia kompozytorskie u V. Frazziego w Accademia Musicale Chigiana w Sienie, w latach 1942–43 u A. Caselli i G. Petrassiego w Rzymie. W 1945 podjął pracę w bibliotece Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, w 1952 został dyrektorem tejże biblioteki; w latach 1948–64 uczył teorii muzyki w konserwatorium w Lublanie. W 1962 otrzymał nagrodę im. F. Prešerena, w 1986 złoty medal American Biographical Institute, w 1977 mianowany członkiem Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti.
Ramovš był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli słoweńskiej awangardy muzycznej. We wczesnych, powojennych latach twórczości komponował w stylu neoklasycznym, wykorzystywał tradycyjne, często barokowe, wzorce formalne, jednakże już wówczas unikał tonalności i akordów o budowie tercjowej, stosując w zamian chromatykę i współbrzmienia eksponujące interwały sekundy i kwarty. Pod koniec lat 50. zradykalizował język harmoniczny (politonalność i atonalność w Sonatinie na róg i fortepian oraz w Sonatinie na klarnet i fortepian); w Kwintecie dętym, inspirowanym muzyką baroku i klasycyzmu, Ramovš posłużył się już techniką dodekafoniczną, a w konstrukcji dzieła zastosował fragmenty aleatoryczne; to przenikanie się tradycji i awangardy jest typową cechą jego twórczości. W bogatym, liczącym ponad 400 utworów dorobku kompozytorskim Ramovša zdecydowanie dominuje muzyka instrumentalna, a szczególnie muzyka kameralna, tworzona na zróżnicowane barwowo zestawy instrumentów. Wrażliwość na efekty brzmieniowe, charakterystyczna zarówno dla jego wczesnej, jak i dojrzałej twórczości, a przejawiająca się także w stosowaniu niekonwencjonalnych sposobów artykulacyjnych, eksponowaniu skrajnych rejestrów instrumentalnych, rozbudowaniu grupy instrumentów perkusyjnych, doprowadziła w latach 60. do sonorystycznego kształtowania brzmienia, co przypisuje się wpływom muzyki polskiej.
Literatura: B. Loparnik Biti skladatelj. Pogovori s P. Ramovš (‘być kompozytorem, rozmowy z P. Ramovšem’), Lublana 1984.
I Symfonia, 1940
I Divertimento, 1941
II Divertimento, 1942
II Symfonia, 1943
III Divertimento, 1943
Divertimento na orkiestrę smyczkową, 1944
Preludium-Pastorale-Toccata na fortepian, 1944
Koncert fortepianowy, 1946
III Symfonia, 1948
Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę smyczkową, 1949
Preludium i fuga na organy, 1951
Sarkazmy na fortepian, 1951
Sinfonietta, 1951
Sonata na klarnet i fortepian, 1953
Sonatina na fortepian, 1953
Trio na 2 skrzypiec i altówkę, 1954
Chorał i toccata na orkiestrę, 1955
Fanfara na organy, 1955
Musiques funèbres na orkiestrę, 1955
Sonatina na harfę, 1955
Bagatele na fortepian, 1956
Sonata breve na skrzypce i fortepian, 1956
Ricercare na temat Pavla Merkuja na obój i fortepian, 1957
Trio na klarnet, wiolonczelę i fortepian, 1957
Concerto piccolo na fagot i orkiestrę smyczkową, 1958
3 preludia na harfę, 1959
Intermezzo na skrzypce i harfę, 1959
Kwintet dęty, 1959
Sonatina na róg i fortepian, 1959
Sonatina na klarnet i fortepian, 1959
7 utworów na orkiestrę smyczkową, 1960
Concertino na trąbkę i orkiestrę, 1960
Toccata na organy, 1960
Wariacje na fortepian, 1960
Aforyzmy na altówkę i fortepian, 1961
Koncert na skrzyce, altówkę i orkiestrę, 1961
Kontrasty na trio fortepianowe, 1961
Muzyka koncertująca na kocioł i orkiestrę, 1961
Dialogi na 2 fortepiany, 1962
Intrada na orkiestrę, 1962
Monolog na wiolonczelę, 1962
2 przygrywki chorałowe na organy, 1963
Apel na róg z zespołem kameralnym, 1963
Ekspansja na flet, 1963
Enneafonia na zespół kameralny, 1963
Pentektasis na fortepian, 1963
Portret na harfę z zespołem kameralnym, 1963
Transformacje na 2 altówki i orkiestrę smyczkową, 1963
3 nokturny na flet i wibrafon, 1964
Fluktuacje na zespół kameralny, 1964
Profile na orkiestrę, 1964
Utrinki ob Bachovem imenu (‘impresje o imieniu Bacha’) na fortepian, 1964
Vzporedja (‘równoległości’) na fortepian i orkiestrę smyczkową, 1964
Circulations na harfę, 1965
Konstanta in sekvence na fortepian, 1965
(Ne)-simetrija na fortepian, 1965
Odmevi (‘echa’) na flet i orkiestrę, 1965
Antiparalele na fortepian i orkiestrę, 1966
Dialog i symfonia na flet i klawesyn, 1966
Inventiones pastorales na organy, 1966
Finale na orkiestrę, 1966
Preludij in vrnitve (‘preludium i powroty’) na fortepian, 1966
Prolog-dialog-epilog na flet, klarnet i fagot, 1966
Impulsy na obój i harfę, 1967
Nihanja (‘wahnięcia’) na flet z zespołem kameralnym, 1967
IV „Simfonija 68”, 1968
1+1=1 na fortepian, 1969
Akrostych na fortepian, 1969
Con sordino na trąbkę, puzon i fortepian, 1969
Nasprotja (‘przeciwieństwa’) na flet i orkiestrę, 1969
Triptychon na kwartet smyczkowy, 1969
Colloquium na harfę i kwartet smyczkowy, 1970
Ekstremi na skrzypce, 1970
Symfonia na fortepian i orkiestrę, 1970
3 preludia na fortepian, 1971
Acuta na organy, 1971
Inwersja na wiolonczelę i fortepian, 1971
Sygnały na fortepian z zespołem kameralnym, 1971
Syntezy na róg i 3 grupy orkiestrowe, 1971
3 nokturny na kontrabas, 1972
Portret symfoniczny, 1972
Solo na kontrabas, 1972
Thème donné na puzon z zespołem kameralnym, 1972
3 preludia na klawesyn, 1973
Duo na obój i orkiestrę, 1973
Etiuda na flet, 1973
Improwizacje na harfę, 1973
Transferences na harfę i perkusję, 1973
Enica (‘jedynka’) na fortepian, 1974
Koncert wiolonczelowy, 1974
Odgovori (‘odpowiedzi’) na kwintet dęty, 1974
Sympozjum dla 5 perkusistów, 1974
Aulofonia na obój lub rożek angielski i fortepian, 1975
Klavir za dva na fortepian na 4 ręce, 1975
Nuances na kontrabas i kwartet smyczkowy, 1975
Sounds na flet i harfę, 1975
Sporočilo (‘zawiadomienie’) na skrzypce, 1976
Fantazja na klawesyn, 1977
Kadencja na wiolonczelę, 1977
Nokturn na orkiestrę kameralną, 1977
Reminiscences 37–77 na trio smyczkowe, 1977
A quattro na kwartet wiolonczelowy, 1978
Koncert fagotowy, 1978
Poliptyk na orkiestrę, 1978
Rondeau na skrzypce i gitarę, 1978
Salpinx na trąbkę piccolo i fortepian, 1978
Duo concertante na flet, harfę i orkiestrę, 1979
Opus X na zespół kameralny, 1979
Pogovor (‘rozmowa’) na kwartet smyczkowy, 1979
Violoncello solo, 1979
Crescendo na klarnet i fortepian, 1980
Diminuendo na klarnet i fortepian, 1980
Toccata na fortepian, 1980
Triplum na instrumenty dęte i perkusję, 1980
A-cis-fonia na fortepian, 1981
Chordophonia na kwartet fortepianowy, 1981
Koncert na 2 fortepiany i orkiestrę, 1981
Sto taktov na kwartet smyczkowy, 1981
6 miniatur na obój, klarnet i fagot, 1982
Kantylena na skrzypce i organy, 1982
Organofonia na orkiestrę, 1982
Quadruplum na organy na 4 ręce, 1982
Koncert organowy, 1983
Nokturn na 4 flety, 1983
Koncert na trąbkę i orkiestrę, 1985
ad 1986 na organy, 1986
Izpoved (‘wyznanie’) na orkiestrę, 1986
Doživetje (‘przeżycie’) na organy i perkusję, 1989
Pismo na orkiestrę, 1989
Koncert potrójny na obój, klarnet, fagot i orkiestrę, 1990
Per aspera ad astra na orkiestrę, 1991
Pojoče strune (‘śpiewające struny’) na 2 skrzypiec i fortepian, 1994
V „Simfonija Pietà”, 1995
Concerto da camera na organy i orkiestrę smyczkową, 1995
***
utwory na chór a cappella
utwory na głos z towarzyszeniem fortepianu
utwory na głosy solowe z towarzyszeniem instrumentów
muzyka teatralna i filmowa
muzyka na taśmę
