Logotypy UE

Poszowski, Antoni

Biogram i literatura

Poszowski Antoni, *29 III 1931 Rajcza (k. Żywca), †12 XI 2003 Gdańsk, polski teoretyk muzyki, dyrygent, pedagog. Studiował w PWSM w Sopocie (obecnie Akademia Muzyczna w Gdańsku), otrzymał dyplom z pedagogiki muzycznej i dyrygowania zespołami wokalno-instrumentalnymi (1955), kompozycji i teorii (1956) oraz dyrygentury (1958). Po ukończeniu w 1969 studium doktoranckiego w PWSM (obecnie Akademia Muzyczna) w Warszawie uzyskał w 1971 stopień doktora na podstawie pracy Koncepcja organizacji materiału dźwiękowego a jej realizacja w utworach L.M. Rogowskiego (promotor K. Pałubicki), która została opublikowana w 1974. Od 1953 pracował jako dyrygent chórów szkolnych i studenckich, w latach 1955–62 uczył teorii muzyki w szkołach muzycznych w Gdańsku. W 1953 został zatrudniony w PWSM w Sopocie jako asystent, w uczelni tej działał przez całe życie: w 1965 docent, w 1979 profesor nadzwyczajny, w 1990 profesor zwyczajny; pełnił też funkcje kierownicze: w 1966 został prodziekanem, a w 1969 dziekanem Wydziału Wychowania Muzycznego, w latach 1972–87 pełnił funkcję rektora, w 1999 został ponownie wybrany na to stanowisko; za jego kadencji PWSM w Gdańsku została w 1982 przekształcona w Akademię Muzyczną im. S. Moniuszki. Współpracował z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, w której od 1987 do 1990 był dziekanem Wydziału Kompozycji i Teorii Muzyki, w latach 1990–93 prorektorem, a w 1993–99 rektorem. Prowadził zajęcia z zakresu teorii i dyrygowania zespołami muzycznymi; od 1965 do 1972 kierował orkiestrą symfoniczną PWSM w Gdańsku, z którą wielokrotnie koncertował, a w latach 1978–81 przewodził zorganizowanej przez siebie Katedrze Prowadzenia Zespołów Muzycznych. Równolegle działał jako dyrygent, dając koncerty gościnne na estradach filharmonii w Bydgoszczy, Gdańsku, Kielcach, Koszalinie, Olsztynie. Przyczynił się wydatnie do upowszechnienia muzyki, wygłaszając odczyty i dokształcając instruktorów zespołów muzycznych. Za swą pracę zawodową i społeczną został odznaczony Krzyżem Oficerskim (1987) i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999), Medalem Edukacji Narodowej (1983), kilkakrotnie otrzymał nagrodę I i II stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Zmarł w przededniu uroczystości nadania mu przez Akademię Muzyczną w Gdańsku tytułu doktora h.c. w związku z 50-leciem jego twórczości naukowej i artystycznej.

W swej pracy naukowej Poszowski skoncentrował się na problematyce organizacji materiału dźwiękowego w muzyce XX w., zwłaszcza na problemach tonalno-harmonicznych. Napisał pierwszą i dotychczas jedyną monografię twórczości L.M. Rogowskiego, w której – po zbadaniu materiału dźwiękowego, jakim posługiwał się kompozytor, a także po konfrontacji z jego poglądami wyrażonymi w artykułach i rękopiśmiennych wspomnieniach – oryginalną koncepcję Rogowskiego określił terminem „naturalnego” systemu dźwiękowego, stanowiącego zbiór układów modyfikowanych skal występujących w muzyce europejskiej i orientalnej. Jako pedagog Poszowski zabiegał o wdrażanie studentów w praktykę koncertowania, prowadzona przezeń uczelniana orkiestra symfoniczna była ewenementem w polskim szkolnictwie muzycznym; troszczył się o poziom artystyczny zespołów amatorskich.

Literatura: Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki w Gdańsku 1947–1997, księga jubileuszowa, red. J. Krassowski, Gdańsk 1997.

Prace

Harmonia tonalna, skrypt, Sopot 1961, wyd. 2 popr. i uzup. Gdańsk 1974, 3. wyd. 1980, pt. Harmonia systemu tonalnego dur-moll, 2001

Harmonia funkcyjna na przełomie XIX i XX wieku, Sopot 1966

Technika dźwiękowa L.M. Rogowskiego, «Prace Specjalne PWSM w Gdańsku» nr 6, 1974

artykuły w: «Zeszyty Naukowe PWSM w Gdańsku» (do 1967 w Sopocie):

Niektóre problemy środków czysto brzmieniowych techniki harmonicznej C. Debussy’ego, nr 1, 1963

Zagadnienia sonorystycznej techniki harmonicznej, nr 3, 1964

Właściwości techniki harmonicznej w wybranych utworach fortepianowych B. Bartóka, nr 4, 1966

Materiał dźwiękowy i środki harmoniczne K. Szymanowskiego w utworach o tematyce orientalnej, nr 5, 1967

O środkach harmonicznych w utworach muzycznych opartych na materiale całotonowym, nr 7, 1968

Charakterystyka rozwoju teorii harmonii systemu tonacyjnego, nr 9, 1970

Wartości chóralnych utworów polifonicznych w nauce dyrygowania, nr 11, 1972

Twórczość kameralna L.M. Rogowskiego, nr 19, 1980, i in.

artykuły w: «Prace Specjalne PWSM w Gdańsku»:

Technika dźwiękowa „Pieśni zielonych” T. Szeligowskiego, nr 2, red. J. Krassowski, 1973

„Modalność rozszerzona” A. Háby, nr 7 (Muzyka czechosłowacka XX wieku), red. M. Podhajski, 1974

Obraz struktur akordowych w utworach współczesnych kompozytorów bułgarskich, nr 26 (Muzyka bułgarska), red. M. Podhajski, 1981

Twórczość organowa H.H. Jabłońskiego, nr 27, 1982

„Naturalny” system dźwiękowy L.M. Rogowskiego, „Res Facta” 8, 1977

Charakterystyczne cechy obrazu dźwiękowego utworów wokalno-instrumentalnych I połowy XX wieku oraz Twórczość wokalno-instrumentalna H.H. Jabłońskiego, «Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej we Wrocławiu» nr 35, 1984 oraz nr 42, 1986

Politonalność cechą charakterystyczną techniki dźwiękowej M. Ravela, «Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej w Bydgoszczy» nr 6, 1994