logotypes-ue_ENG

Pion, Maurice

Biogram i literatura

Pion [pją] Maurice, występował również jako Maurice, Moris, Morys, *11 IX 1801 Paryż, †14 XI 1869 Warszawa, francuski tancerz, baletmistrz, choreograf, pedagog, działający w Polsce. Pochodził z rodziny francuskich tancerzy, występował w teatrze Ambigu w Paryżu, skąd z kilku innymi tancerzami został zaangażowany do Teatru Narodowego w Warszawie. Po debiucie 19 VII 1818 we wstawce tanecznej do opery Hilary (muz. J. Nicolo) wykonywał pierwszoplanowe role męskie, np. w dziełach K. Kurpińskiego: Merkury (Nowa osada Terpsychory nad Wisłą), Pirrus (Mars i Fiord), Apollo (Trzy Gracje). W 1825 kształcił się w Paryżu; 19 X 1826 został mianowany dyrektorem baletu i kierownikiem szkoły baletowej w Warszawie, będąc nadal pierwszym tancerzem. Do upadku powstania listopadowego rozbudowywał repertuar dziełami własnymi do muzyki miejscowych kompozytorów. W 1833 rząd carski objął zwierzchnictwo nad teatrami, tworząc Warszawskie Teatry Rządowe. Pierwszy prezes tej instytucji gen. J. Rautenstrauch był miłośnikiem baletu, toteż Pion został wysłany do Paryża, by przestudiować zachodzące pod wpływem romantyzmu zmiany w szkolnictwie, w repertuarze i stylu tańca. Po powrocie zreorganizował szkołę; w 1837 odbyły się nowe premiery: Mimili, czyli Styryjczykowie (muz. J. Stefani), Rycerz i wieszczka (muz. różnych kompozytorów), Mleczarka szwajcarska (muz. M. Cafara), w których zaprezentowało się nowe pokolenie tancerzy. Dla dalszego rozwoju baletu warszawskiego ogromne znaczenie miała w 1838 pierwsza wizyta Marii Taglioni i jej ojca Filipa; w 1939 odbyła się w Warszawie premiera baletu Sylfida (muz. J. Schneitzhöffer, choreogr. F. Taglioni). Był to początek nurtu romantycznego w warszawskim balecie. W następnych latach Pion wystawił jeszcze kilka dzieł F. Taglioniego, jak np. Herta (muz. J. Keller), Lucyperek (muz. Reubing). 19 XI 1843 Pion został przeniesiony na emeryturę; silnie związany ze środowiskiem warszawskim, pozostał ze swą rodziną w Polsce. Z Aleksandrą Antoniną Budzyńską (poślubioną 27 I 1824) miał czworo dzieci, z których troje (Adela, Adolf Stanisław i Władysław Stanisław) zostało również tancerzami, a córka Kornelia, żona J. Quattriniego, solistką opery w Warszawie. Po odejściu z baletu warszawskiego Pion zorganizował własny zespół baletowy z udziałem swoich dzieci, z którym do 1858 występował na terenach Litwy, Białorusi i Ukrainy; ten objazdowy zespół zachował dotychczasowy repertuar. W połowie lat 50. Kijów stał się siedzibą zespołu, który poszerzony o trupę aktorską, zaczął wystawiać sztuki dramatyczne. W 1858 Pion powrócił do Warszawy, pozostawiając synom dalsze prowadzenie zespołu. W latach 1861–64 uczył jeszcze w warszawskiej szkole baletowej.

Literatura: J. Pudełek Warszawski balet romantyczny 1802–1866, Kraków 1968.