Pevernage, Andreas

Pevernage, Bevernage, Beveringen, Andreas, Andries, *1542 lub 1543 Harelbeke, †30 VII 1591 Antwerpia, flamandzki kompozytor i wydawca. Pierwsze nauki pobierał prawdopodobniej w Kortrijk (Courtrai). 21 I 1563 został chórmistrzem (magister cantus et choralis) kościoła Najświętszego Zbawiciela w Brugii, ale już we IX tego roku przyjął podobną posadę w kościele Notre-Dame w Kortrijk. Po przejęciu miasta przez kalwinistów przeniósł się w 1578 do Brugii, gdzie prowadził chór w kościele św. Jakuba. Kiedy i w Brugii w 1581 zakazano sprawowania liturgii katolickiej, powrócił w 1584 na dawne stanowisko w odzyskanym przez katolików Kortrijk. W X 1585 został chórmistrzem katedry w Antwerpii, zajmując się m.in. rekonstrukcją tamtejszych zbiorów muzycznych.

Najważniejszą część twórczości Pevernage’a stanowi ponad 100 świeckich i religijnych chansons które należą do najbardziej dojrzałych przykładów XVI-wiecznej polifonicznej pieśni francuskiej. Kompozytor zestawia w nich motetowy styl imitacyjny i polifonię swobodną z fakturą akordową, nawiązującą do stylu musique mesurée. Homorytmiczne odcinki przeważają w kompozycjach dwuchórowych, w których linia basu ma wyraźnie charakter podstawy harmonicznej. Pevernage wykorzystuje czasem technikę parodii (monumentalna 8-głosowa wersja Bon jour mon coeur Orlanda di Lasso w księdze 4),  wprowadza śmiałe następstwa harmoniczne, madrygalizmy i ilustruje teksty utworów, które pochodzą głównie z poezji C. Marota, Ph. Desportes i P. Ronsarda. Kilka utrzymanych w podobnym stylu własnych włoskich madrygałów opublikował Pevernage w wydanej przez siebie antologii (1583). Najważniejszym zbiorem opracowanych przez kompozytora tekstów łacińskich jest Cantiones sacrae. Zawiera on 38 dwuczęściowych motetów, nawiązujących do kolejnych świąt kalendarza liturgicznego i sporadycznie cytujących melodie chorałowe oraz 25 okolicznościowych „eulogiów” na cześć katolickich władców Niderlandów, lokalnych dostojników, duchownych i przyjaciół kompozytora.

Literatura: L. Willems A. Pevernage’s Cantiones sacrae, 1578, „Tijdschrift van het boek- en bibliotheekswezen” IX, 1911; J.A. Stellfeld Andreas Pevernage. Zijn leven, zijne werken, Leuven 1943; R. de Man Andreas Pevernage en Kortrijk (1543–1591), „Handelingen van de Geschied en Oudheidkundige Kring Kortrijk” XLIV, 1977; B. Bouckaert i in. Andreas Pevernage (1542/43–1591) en het muziekleven in zijn tijd, „Musica antiqua” X, 1993; G.R. Hoekstra The Reception and Cultivation of the Madrigal in Antwerp and the Low Countries, 1555–1620, „Musica Disciplina” XLVIII, 1994; G.R. Hoekstra Andreas Pevernage’s Cantiones sacrae (1578) as a Counter-Refomation Statement of Confessional Loyalty in the Low Countries, „Sixteenth Century Journal”, XLIV, 1, 2013; D. Crook The Exegetical Motet, „Journal of the American Musicological Society” LXVIII, 2, 2015.