Pacius, Fredrik

Pacius Fredrik, Friedrich, *19 III 1809 Hamburg, †8 I 1891 Helsinki, fiński kompozytor pochodzenia niemieckiego. W latach 1824–26 uczył się w Kassel gry na skrzypcach u L. Spohra oraz kompozycji u M. Hauptmanna. Potem przez 2 lata koncertował w różnych miastach północnych Niemiec. Jesienią 1828 przeniósł się do Sztokholmu, gdzie przez 6 lat był pierwszym skrzypkiem kapeli królewskiej. W 1835 osiadł na stałe w Helsinkach, pełnił tam funkcję dyrektora muzycznego na uniwersytecie (od 1860 profesor), działał jako skrzypek, kompozytor i nauczyciel, założył kilka stowarzyszeń muzycznych. Od 1845 organizował regularne koncerty symfoniczne, zaznajamiając słuchaczy z dziełami romantyków niemieckich. W 1877 otrzymał doktorat honoris causa uniwersytetu w Helsinkach.

Pacius jest twórcą narodowej opery fińskiej; wprawdzie jego operę Kung KarIs jakt wykonywano pierwotnie z librettem w języku szwedzkim, ale była to pierwsza opera skomponowana w Finlandii. Ważne miejsce w kulturze fińskiej zajmują utwory chóralne Paciusa, zwłaszcza pieśni patriotyczne Suomis sång (‘pieśń Finlandii’) i Soldatgossen (‘żołnierzyk’), a jego pieśń Vårt land (‘nasz kraj’) do słów poety szwedzkiego J.L. Runeberga stała się fińskim hymnem narodowym. Twórczość instrumentalna Paciusa pozostawała pod wpływem wczesnych romantyków, przede wszystkim L. Spohra. Pacius był animatorem, organizatorem i centralną postacią życia muzycznego w Finlandii w XIX w. Jego działalność i twórczość położyła podwaliny pod dalszy rozwój muzyki fińskiej.

Literatura: M. Collan-Beaurain Fredrik Pacius, Helsinki 1921; O. Andersson Den unge Pacius och musiklivet i Helsingfors på 1830-talet (‘młody Pacius i życie muzyczne w Helsinkach w latach 30. XIX w.’), Helsinki 1938; J. Rosas Fredrik Pacius som tonsättare (‘Fredrik Pacius jako kompozytor’), Turku 1949 (zawiera spis utworów).