logotypes-ue_ENG

Niewczyk, Franciszek

Biogram i literatura

Niewczyk Franciszek, *1859 Sowy (k. Rawicza), †1945 Lwów, polski lutnik i budowniczy instrumentów dętych. Z zawodu ślusarz, uczeń lutnika i trąbomistrza H. Langego w Zgorzelcu. W 1885 założył w Poznaniu pracownię i skład instrumentów, przeniesioną w 1906 do Lwowa, gdzie działała do 1949 (z kilkuletnią przerwą od 1939) jako pierwsza krajowa wytwórnia instrumentów orkiestrowych, smyczkowych i dętych oraz mandolin i gitar. Zatrudniał kilkunastu pracowników, prezentował swoje instrumenty: na Wystawie Krajowej (Lwów 1894), Wystawie Poznańskiej (1895), ruchomych wystawach Ligi Pomocy Przemysłowej (1907–09), Wystawie Przemysłu Liturgicznego (Lwów 1909, dyplom honorowy i list pochwalny za instrumenty dęte), Poznańskiej Wystawie Krajowej (1929, wielki medal złoty), wystawie Zrzeszenia Przemysłu i Handlu Muzycznego (Warszawa 1933). Znane są skrzypce z karteczką: F. N. we Lwowie fecit anno Dom. 1927 op. 33. Jego uczniami byli m.in. B. Kaźmierczak i S. Kozłowski. Liczne instrumenty Niewczyk zachowały się m.in. w zbiorach Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu.

Literatura: A. Kucharska Współczesna polska sztuka lutnicza, Bydgoszcz 1989; K. Rottermund Budownictwo instrumentów muzycznych na terenie Wielkopolski w XIX i I połowie XX wieku, praca doktorska IS PAN, 1992.