logotypes-ue_ENG

Mehta, Zubin

Biogram

Mehta Zubin, *29 IV 1936 Bombaj, hinduski dyrygent. Jest synem Mehliego Mehty, skrzypka i założyciela orkiestry symfonicznej w Bombaju. Uczył się gry na skrzypcach i fortepianie, następnie podjął i porzucił studia medyczne, by wstąpić do Akademie für Musik und Darstellende Kunst w Wiedniu, gdzie w latach 1954–60 studiował grę na kontrabasie, kompozycję oraz dyrygenturę pod kier. H. Swarowsky’ego. Studia dyrygenckie uzupełnił na kursach letnich w Sienie u A. Galliery i C. Zecchiego oraz w Tanglewood u E. de Carvalha. W 1958 zdobył główną nagrodę na I międzynarodowym konkursie dyrygenckim zorganizowanym przez Royal Liverpool Philharmonic Orchestra. Po rocznej współpracy z tą orkiestrą zaczął dyrygować różnymi zespołami, m.in. Wiener Philharmoniker (1959). W latach 1961–67 był dyrektorem muzycznym Montreal Symphony Orchestra, w 1961 debiutował w Londynie z Royal Philharmonic Orchestra. W latach 1962–78 był dyrektorem muzycznym Los Angeles Symphony Orchestra i położył wielkie zasługi dla podniesienia poziomu i prestiżu tego zespołu. Od 1968 współpracował, a w latach 1970–77 był doradcą muzycznym i stałym dyrygentem Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej w Tel Awiwie, w 1977 został mianowany jej dyrektorem muzycznym, a w 1981, dożywotnio, dyrektorem. W latach 1976–91 piastował stanowisko dyrektora muzycznego New York Philharmonic Orchestra. Od 1998 jest dyrektorem muzycznym Bayerische Staatsoper w Monachium. Jako dyrygent operowy Mehta debiutował w 1964 w Montrealu (Tosca Pucciniego), następnie podjął współpracę z czołowymi teatrami, m.in.: Metropolitan Opera House (Aida Verdiego, 1965), La Scalą w Mediolanie (Salome R. Straussa, 1965), Wiener Staatsoper (Lohengrin Wagnera, 1973), Covent Garden (Otello Verdiego, 1977), Lyric Opera of Chicago (Pierścień Nibelunga Wagnera, 1995). Interpretacje Mehty cechuje silny energetyzm, wyostrzona rytmika, a ekspresję przekazu artystycznego jego wykonań pogłębia niezwykle wyrazisty, czasem przerysowany gest. Specjalizuje się w muzyce późnoromantycznej (głównie niemieckiej) i XX w. Dokonał licznych prawykonań utworów współczesnych, m.in. G. von Einem (Hexameron, 1970), S. Barbera (Third Essay, 1978), G. Schullera (Concerto quarternio, 1984) i K. Pendereckiego (dedykowana Mehcie De natura sonoris II, 1970 oraz Kosmogonia, 1970 i II Symfonia, 1980).