Massé [mas’ɛ] Victor, właśc. Félix Marie Massé, *7 III 1822 Lorient, †5 VII 1884 Paryż, francuski kompozytor. W latach 1834–44 studiował w konserwatorium w Paryżu (fortepian u P. Zimmermanna, kompozycję u F. Halévy’ego); w 1844 zdobył Prix de Rome za kantatę Le renégat de Tanger, wykonaną z powodzeniem w 1845 w operze w Paryżu. Dwa lata pobytu we Włoszech zaowocowały Messe solennelle i operą La favorita e la schiava. Największy sukces osiągnęła opera Les noces de Jeannette z C. Carvalho w roli tytułowej, śpiewaczką, dla której pomyślane było także następne dzieło sceniczne La reine Topaze. W 1860 Massé został kierownikiem chóru w operze w Paryżu, tam też wystawił La mule de Pedro. Od 1866 był profesorem kompozycji w konserwatorium w Paryżu. Obowiązki pedagogiczne ograniczyły jego działalność kompozytorską. Największym powodzeniem cieszyły się jego salonowe operetki oraz pieśni i romanse. W 1856 Massé otrzymał tytuł kawalera, a w 1877 oficera Legii Honorowej.
Literatura: G. Ropartz Victor Massé, Paryż 1887; C. Delaborde Notice sur la vie et les ouvrages de Victor Massé, Paryż 1888; V. Dehs Jules Verne entre Léo Delibes, Halévy et Victor Massé, w: Revue Jules Verne nr 24: Jules Verne et la musique, 2007.
opery:
La favorita e la schiava, wyst. Wenecja 1855
La chambre gothique, libretto P.F.A. Carmouche, wyst. Paryż 1849
La chanteuse voilée, libretto E. Scribe, A. de Leuven, wyst. Paryż 1850
Galathée, libretto J. Barbier, M. Carré, wyst. Paryż 1852
Les noces de Jeannette, libretto J. Barbier, M. Carré, wyst. Paryż 1853
La fiancée du diable, libretto E. Scribe, H. Romand, wyst. Paryż 1854
Miss Fauvette, libretto J. Barbier, M. Carré, wyst. Paryż 1855
Les saisons, libretto J. Barbier, M. Carré, wyst. Paryż 1855
La reine Topaze, libretto J.P. Lockroy, L. Battu, wyst. Paryż 1856
Les chaises à porteurs, libretto P.F. Dumanoir, L.E Clairville, wyst. Paryż 1858
La fée Carabosse, libretto J.P. Lockroy, Cogniard, wyst. Paryż 1859
Mariette la promise, wyst. St. Petersburg 1862
La mule de Pedro, libretto P.F. Dumanoir, wyst. Paryż 1863
Fior d’Aliza, libretto M. Carré, H. Lucas wg A. de Lamartine’a, wyst. Paryż 1866
Le fils du brigadier, libretto E.M. Labiche, A. Delacour, wyst. Paryż 1867
Paul et Virginie, libretto J. Barbier, M. Carré wg B. de Saint-Pierre’a, wyst. Paryż 1876
Une nuit de Cléopâtre, libretto J. Barbier wg Th. Gautiera, wyst. Paryż 1885
operetki, m.in.:
Le cousin de Marivaux, libretto L. Battu, wyst. Baden-Baden 1857
wokalno-instrumentalne:
Messe solennelle, wyk. Rzym 1840
Le renégat de Tanger, kantata, 1844, wyk. Paryż 1845
La France sauvée, kantata, wyk. Paryż 1852
ponad 100 pieśni i romansów, m.in. (wyd. w Paryżu):
Les chants d'autrefois, 1849
Les chants du soir, 1850
Les chants bretons, 1853
3 zbiory po 20 romansów, 1868, 1874, 1877
