Maklakiewicz, Tadeusz Wojciech

Maklakiewicz Tadeusz Wojciech, pseud. Saganek, *20 X 1922 Mszczonów, †21 III 1996 Warszawa, kompozytor, pedagog, działacz muzyczny i prawnik, brat Jana Adama i Franciszka. Kształcił się w IV Gimnazjum im. T. Reytana w Warszawie (1935–39), a w okresie okupacji w Städtliche Musikschule w klasie fortepianu Marceliny Kimontt-Jacynowej (1941–42) oraz u brata Jana (teoria i kompozycja, 1943–44). Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości (1946) studiował prawo na UJ (1946–49), a od 1954 do 1958 kompozycję w PWSM w Warszawie, którą ukończył z wyróżnieniem (w klasie T. Szeligowskiego). Pogłębiał też wiedzę w zakresie wychowania muzycznego na stażu stypendialnym w Wiedniu  (1960–61) . W latach 1945–47 pracował w PWM w Krakowie, w 1950–54 w biurze koncertowym ARTOS, w 1959–62 w Centralnej Poradni Amatorskiego Ruchu Artystycznego, w 1963 w Polskim Radiu w Warszawie (redaktor). Z warszawską uczelnią muzyczną był związany przez ponad 40lat: od 1950 do 1954 dyrektor administracyjny, od 1963 do 1993 nauczyciel akademicki Wydziału Wychowania Muzycznego. Specjalizował się w przedmiotach teoretycznych (harmonia, kontrapunkt, propedeutyka kompozycji). Był promotorem ponad 80 prac magisterskich, recenzentem rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. W uczelni przeszedł przez kolejne stopnie zawodowe, jako: adiunkt (od 1966), docent (od 1968), profesor kontraktowy (od 1976), profesor nadzwyczajny (1977), profesor zwyczajny (od 1980). W PWSM/AMFC sprawował funkcje kierownicze: był dziekanem (1968–69), prorektorem (1969–72), p.o. rektora (1971–72) i rektorem (1975–78), kierownikiem Katedry Wychowania Muzycznego (1973–78 i 1991–93). W latach 1968–71 i 1993–96 był prezesem, od 1971 do 1984 wiceprezesem ZAiKS-u. Od 1958 był członkiem ZKP, a od 1985 przewodniczącym Zarządu Agencji Autorskiej; w latach 1975–78 przewodniczył sekcji muzycznej w Radzie Wyższego Szkolnictwa Artystycznego; od 1982 do 1983 sekretarz generalny zarządu Polskiego Związku Chórów i Orkiestr; członek prezydium AEC (Association Européenne des Conservatoires), wiceprzewodniczący zarządu sekcji polskiej SEC (Société Européenne de Culture). W roku 1976 zorganizował w Warszawie X Kongres AEC. Był też członkiem stowarzyszeń: TIFC i ISM.

Piętnastokrotnie przewodniczył jury Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, wielokrotnie był jurorem Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie i Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Przewodniczył jury wszystkich edycji Konkursu Pianistycznego im. Miłosza Magina w Paryżu. W latach 1988–1990 działał jako członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Nagrody: 1955 – na konkursie kompozytorskim za piosenkę młodzieżową; 1959 – za kantatę „Pokój, przyjaźń, praca” na konkursie radiofonii OTRT w Pradze oraz na Festiwalu Młodzieży i Studentów w Wiedniu (Brązowy Medal). Nagrody MKiS I st.: 1972, 1977, 1990; MON st. III –1970. Odznaczenia: m.in.: 1971–Złoty Krzyż Zasługi, 1977–Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski; 1986 – Medal Edukacji Narodowej; 1970, 1978 – złote odznaki „Za zasługi dla Warszawy”.

Od momentu debiutu kompozytorskiego na Festiwalu Muzyki Polskiej (1951) Tadeusz Maklakiewicz napisał ponad 150 kompozycji różnych form i gatunków, w tym ponad 50 opublikowanych, nagranych i wykonywanych na koncertach. Jego wczesne utwory z lat 50. były inspirowane folklorem (Suita kurpiowska), do którego Maklakiewicz sięgał także później (Msza góralska). Jest ceniony za opracowania melodii ludowych i piosenek dziecięcych z repertuaru szkolnego. Pozostawił po sobie wiele pieśni patriotycznych, żołnierskich, a także utworów z zakresu muzyki rozrywkowej i teatralnej (często sygnowane pseudonimem W. Saganek, a w indeksie Wojciech Saganek). Twórczości kompozytorskiej towarzyszyła działalność na rzecz upowszechniania kultury muzycznej. Ze społecznym ruchem muzycznym Maklakiewicz zetknął się w czasie wojny w rodzinnym Mszczonowie (chór kościelny), potem działał w instytucjach upowszechnieniowych. Wychowaniem muzycznym zajmował się w PWSM/AMFC, tym problemom poświęcił liczne artykuły, ekspertyzy, programy nauczania. Wiedzę prawniczą wykorzystywał w działalności w ZAiKS-ie i Agencji Autorskiej.

Literatura: M. Komorowska Maklakiewiczowie, „Życie Muzyczne” 1982 nr 5; M. Wacholc Wspomnienia o Profesorze Tadeuszu Maklakiewiczu, w: Twórcy Wydziału Wychowania Muzycznego. Materiały z seminarium z okazji 70-lecia Wydziału Wychowania Muzycznego w Warszawie, Warszawa 1998, także «Biuletyn ISME» 1998 nr 34 oraz pt. Tadeusz Wojciech Maklakiewicz 1922–1996. Wspomnienia, „Życie Muzyczne” 1999 nr 3–4; wspomnienia Tadeusza Maklakiewicza o Franciszku, w: J. Maklakiewicz Saga rodu. Pieśni braci Franciszka, Jana i Tadeusza Maklakiewiczów, omówienie płyty ISBN-978-0-883-9386, Fundacja im. Piotra Janowskiego, Warszawa 2020.