Logotypy UE

Maklakiewicz, Tadeusz Wojciech

Biogram

Maklakiewicz Tadeusz Wojciech, pseud. Saganek, *20 X 1922 Mszczonów, †21 III 1996 Warszawa, kompozytor, pedagog, działacz muzyczny i prawnik, brat Jana Adama i Franciszka. Kształcił się w IV Gimnazjum im. T. Reytana w Warszawie (1935–39), a w okresie okupacji w Städtliche Musikschule w klasie fortepianu Marceliny Kimontt-Jacynowej (1941–42) oraz u brata Jana (teoria i kompozycja, 1943–44). Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości (1946) studiował prawo na UJ (1946–49), a od 1954 do 1958 kompozycję w PWSM w Warszawie, którą ukończył z wyróżnieniem (w klasie T. Szeligowskiego). Pogłębiał też wiedzę w zakresie wychowania muzycznego na stażu stypendialnym w Wiedniu  (1960–61) . W latach 1945–47 pracował w PWM w Krakowie, w 1950–54 w biurze koncertowym ARTOS, w 1959–62 w Centralnej Poradni Amatorskiego Ruchu Artystycznego, w 1963 w Polskim Radiu w Warszawie (redaktor). Z warszawską uczelnią muzyczną był związany przez ponad 40lat: od 1950 do 1954 dyrektor administracyjny, od 1963 do 1993 nauczyciel akademicki Wydziału Wychowania Muzycznego. Specjalizował się w przedmiotach teoretycznych (harmonia, kontrapunkt, propedeutyka kompozycji). Był promotorem ponad 80 prac magisterskich, recenzentem rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. W uczelni przeszedł przez kolejne stopnie zawodowe, jako: adiunkt (od 1966), docent (od 1968), profesor kontraktowy (od 1976), profesor nadzwyczajny (1977), profesor zwyczajny (od 1980). W PWSM/AMFC sprawował funkcje kierownicze: był dziekanem (1968–69), prorektorem (1969–72), p.o. rektora (1971–72) i rektorem (1975–78), kierownikiem Katedry Wychowania Muzycznego (1973–78 i 1991–93). W latach 1968–71 i 1993–96 był prezesem, od 1971 do 1984 wiceprezesem ZAiKS-u. Od 1958 był członkiem ZKP, a od 1985 przewodniczącym Zarządu Agencji Autorskiej; w latach 1975–78 przewodniczył sekcji muzycznej w Radzie Wyższego Szkolnictwa Artystycznego; od 1982 do 1983 sekretarz generalny zarządu Polskiego Związku Chórów i Orkiestr; członek prezydium AEC (Association Européenne des Conservatoires), wiceprzewodniczący zarządu sekcji polskiej SEC (Société Européenne de Culture). W roku 1976 zorganizował w Warszawie X Kongres AEC. Był też członkiem stowarzyszeń: TIFC i ISM.

Piętnastokrotnie przewodniczył jury Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, wielokrotnie był jurorem Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie i Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Przewodniczył jury wszystkich edycji Konkursu Pianistycznego im. Miłosza Magina w Paryżu. W latach 1988–1990 działał jako członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Nagrody: 1955 – na konkursie kompozytorskim za piosenkę młodzieżową; 1959 – za kantatę „Pokój, przyjaźń, praca” na konkursie radiofonii OTRT w Pradze oraz na Festiwalu Młodzieży i Studentów w Wiedniu (Brązowy Medal). Nagrody MKiS I st.: 1972, 1977, 1990; MON st. III –1970. Odznaczenia: m.in.: 1971–Złoty Krzyż Zasługi, 1977–Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski; 1986 – Medal Edukacji Narodowej; 1970, 1978 – złote odznaki „Za zasługi dla Warszawy”.

Od momentu debiutu kompozytorskiego na Festiwalu Muzyki Polskiej (1951) Tadeusz Maklakiewicz napisał ponad 150 kompozycji różnych form i gatunków, w tym ponad 50 opublikowanych, nagranych i wykonywanych na koncertach. Jego wczesne utwory z lat 50. były inspirowane folklorem (Suita kurpiowska), do którego Maklakiewicz sięgał także później (Msza góralska). Jest ceniony za opracowania melodii ludowych i piosenek dziecięcych z repertuaru szkolnego. Pozostawił po sobie wiele pieśni patriotycznych, żołnierskich, a także utworów z zakresu muzyki rozrywkowej i teatralnej (często sygnowane pseudonimem W. Saganek, a w indeksie Wojciech Saganek). Twórczości kompozytorskiej towarzyszyła działalność na rzecz upowszechniania kultury muzycznej. Ze społecznym ruchem muzycznym Maklakiewicz zetknął się w czasie wojny w rodzinnym Mszczonowie (chór kościelny), potem działał w instytucjach upowszechnieniowych. Wychowaniem muzycznym zajmował się w PWSM/AMFC, tym problemom poświęcił liczne artykuły, ekspertyzy, programy nauczania. Wiedzę prawniczą wykorzystywał w działalności w ZAiKS-ie i Agencji Autorskiej.

Literatura: M. Komorowska Maklakiewiczowie, „Życie Muzyczne” 1982 nr 5; M. Wacholc Wspomnienia o Profesorze Tadeuszu Maklakiewiczu, w: Twórcy Wydziału Wychowania Muzycznego. Materiały z seminarium z okazji 70-lecia Wydziału Wychowania Muzycznego w Warszawie, Warszawa 1998, także «Biuletyn ISME» 1998 nr 34 oraz pt. Tadeusz Wojciech Maklakiewicz 1922–1996. Wspomnienia, „Życie Muzyczne” 1999 nr 3–4; wspomnienia Tadeusza Maklakiewicza o Franciszku, w: J. Maklakiewicz Saga rodu. Pieśni braci Franciszka, Jana i Tadeusza Maklakiewiczów, omówienie płyty ISBN-978-0-883-9386, Fundacja im. Piotra Janowskiego, Warszawa 2020.

Kompozycje

Instrumentalne:

orkiestrowe:

Symfonia 1958

Epitafium in memoriam Tadeusz Szeligowski 1965

Uwertura 1965

na orkiestrę smyczkową:

Wariacje 1954

Listy miłosne 1955, Warszawa 1985

Koncert klarnetowy 1960, Warszawa 2002

Koncert skrzypcowy 1982, Warszawa 1985 [także na skrzypce i fortepian 1987]

kameralne i solowe:

Kwartet smyczkowy 1957, wyd. 1985

Kwintet na flet,2 klarnety, fagot i harfę  1957, Warszawa 1974

Septet na instrumenty dęte drewniane z harfą 1958

Rondo na klarnet z towarzyszeniem fortepianu 1958

Tryptyk biblijny na 2 klarnety i fagot, 1961, Warszawa 1973 [ także oprac. na trio smyczkowe]

Łuk triumfalny, kwintet na instrumenty dęte 1984

Chryzeaphorminx, oda na 4 puzony  1984, Warszawa 1985

Ave Maria na 3 skrzypiec, Warszawa 1986

Toccata i fuga na kwartet smyczkowy [b.d]

Aria na troje skrzypiec [b.d.]

Wspomnienie, miniatura  na trzy wiolonczele [b.d.]

Taniec polski na dwie wiolonczele [b.d.]

na instrument solowy:

Wariacje fortepianowe na temat Beethovena 1954

Wariacje fortepianowe na temat Schuberta 1954

Impresja dodekafoniczna na fortepian, 1955

Suita na temat chorału J.S. Bacha „Ach wie flüchtig, ach wie nichtig” na wiolonczelę, 1955, Warszawa 1982

Fugi kolędowe na organy 1981

Kolęda na skrzypce solo [b. d]

Sonata fortepianowa [b .d.]

 Trzy preludia i fugi na fortepian [b. d.]

Preludium-fantazja organowa [b. d.]

 9 preludiów organowych [b. d.]

Wokalne:

Suita kurpiowska na sopran i chór a cappella 1955, Kraków 1956

Pieśni historyczne na 3 i 4 głosowy chór mieszany  a cappella, 1961

Salvum fac na chór a cappella 1981

Dwie pieśni na 3-głosowy chór dziecięcy, Warszawa 1983

Groteska na 6 głosów i chór dziecięcy 1985

Humoreska na 4 głosy i chór dziecięcy1985

Dłonie dłoniom przyjazne na 4-głosowy chór żeński  1986

Credo, motet na chór a cappella 1992

Pejzaż na chór mieszany a cappella [b.d.]

Wokalno-instrumentalne:

Wróżyła z gałązeczki na głos z fortepianem, 1952, wyd. 1955

Spełnione marzenie na głos z fortepianem, 1953

Humoreska na chór i orkiestrę symfoniczną, 1957

Pokój, Przyjaźń i Praca, kantata na sopran, tenor, chór mieszany i orkiestrę, sł. S.R. Dobrowolski, 1959

Wokaliza wiedeńska na sopran i orkiestrę 1961

Dłonie dłoniom przyjazne na chór i organy, sł. S.R. Dobrowolski, Warszawa 1978

Msza góralska na sopran, baryton, 4-głosowy chór mieszany i organy [lub chór mieszany] sł. A. Pach, 1981, Warszawa 1989, wyd. II 2006

Pieśni tęsknoty, 3 pieśni na baryton lub mezzosopran i fortepian, sł. J. Kasprowicz (Czekałem na Ciebie, Stłum tę chęć, Modlitwa moja, cicha),  1983

W Żelazowej Woli na głos solowy, flet, altówkę, róg i harfę, sł. S.R. Dobrowolski, 1985

Ave Maria na sopran i organy, 1993

Aria na sopran i orkiestrę, 1995

Credo, motet na chór mieszany z fortepianem  [b.d.]

Kołysanka na głos z fortepianem sł. A. Skawiński [b.d.]

Jakże mi słodka cisza (Na pożegnanie), pieśń na baryton z towarzyszeniem fortepianu, sł. L. Staff  [b.d.]

 

Praca:

Nauczanie harmonii na Wydziale IV sekcja A, skrypt, Warszawa 1964

Metodyka wychowania muzycznego w klasach I – IV, opracowanie piosenek, Warszawa 1973