Logothetis Anestis, *27 X 1921 Pyrgos (obecnie Burgas), †6 I 1994 Wiedeń, austriacki kompozytor greckiego pochodzenia. W 1942 osiedlił się w Wiedniu, tam do 1944 studiował w Wyższej Szkole Technicznej, po czym podjął studia kompozytorskie w wyższej szkole muzycznej (1945–51). Uczestniczył w kursach nowej muzyki w Rzymie i Darmstadt. W 1951 otrzymał obywatelstwo austriackie. W 1957 pracował w studio muzyki elektronicznej WDR w Kolonii. Inspirował się twórczością J. Cage’a, E. Browna i B. Maderny. Pierwotnie fascynował się technikami serialnymi, a swoje kompozycje zapisywał w notacji tradycyjnej.
Laureat nagród Th. Körnera (1960 oraz 1963), Specjalnej Nagrody Państwowej (Wiedeń 1985), Nagrody Specjalnej Austriackiego Ministerstwa Wychowania, Sztuk i Sportu (1989), odznaczony Złotym Medalem Honorowym (Wiedeń 1986). W 1981 został zaproszony do studia EMS w Sztokholmie, gdzie rozpoczął prace nad muzyką komputerową.
Kompozycje Logothetisa do ok. 1959 utrzymane były w technice serialnej, dwunastodźwiękowej i miały tradycyjną notację. Następnie kompozytor zwrócił się ku notacji graficznej, do której zainspirowały go studia nad bizantyjskimi neumami. Zerwanie z systemem równomiernie temperowanym i tradycyjnymi pięcioliniami pozwoliło mu na stworzenie innej zasady odczytywania partytury za pośrednictwem niekonwencjonalnych znaków i obrazów. Zapis partytury był więc niejako symbolem reprezentowanego dzieła muzycznego, mógł powodować u wykonawców relację inspirującą oraz sugerować instrukcje wykonawcze. Partytury graficzne, często bez szczegółowych instrukcji co do obsady, mają charakterystyczną stylistykę w sferze plastycznej, co wyróżnia je spośród innych dzieł tego gatunku. Grafiki Logothetisa nie są jedynie pretekstem dla mniej lub bardziej swobodnej improwizacji; kompozytor zawsze nalega na ścisłą interpretację użytych symboli według zastosowanego kodu. Logothetis pozostawił ogromny zbiór partytur graficznych. Niektóre z nich wszakże są jedynie skrótową formą przedstawianego obrazu dźwiękowego, gdzie inna symbolika charakteryzuje brzmienia, jakich oczekuje kompozytor i stopień precyzji notacji, inna określa ich umiejscowienie w dźwiękową przestrzeni, także dźwiękowej, inna dotyczy dynamiki, jeszcze inna stanowi „mapę” działań wykonawców itd. Zdaniem Logothetisa taki rodzaj notacji jest bardziej elastyczny i polimorficzny od notacji tradycyjnej, ponieważ ingeruje w elementy przez tradycyjną nieujmowane. Ponadto nadaje ona wykonaniu utworu walor niepowtarzalności, wskutek czego może mieć ono za każdym razem charakter premierowy.
Literatura: Anestis Logothetis. Dynapolis, wyd. Universal Edition, Wiedeń 1967, w: Technika kompozytorska, „Forum Musicum” nr 8, Kraków 1970; G. Günther Anestis Logothetis, w: Lexikon zeitgenössischer Musik aus Österreich, Music Information Center Austria, Doblinger, Wiedeń 1997; Th. Tamvakos Anestis Logothetis, w: Lexikon griechischer Komponisten, Ateny 1998; G. Leotsakos, M. Kostas Logothetis Anestis, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Second Edition ed. S. Sadie, vol. 13, Macmillan Publishers Limited, Londyn 2001; E. Kowalska-Zając Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Akademia Muzyczna, Łódź 2019; anestislogothetis.musicportal.gr.
Kompozycje:
w notacji tradycyjnej:
Podwójna fuga, 1950
Orchesterlieder na orkiestrę smyczkową, sł. F. Nietzche, 1958
Polynom na 5 grup instrumentów, 1958
Pieśni na sopran, bas i orkiestrę, sł. F. Nietzsche, 1958
w notacji graficznej:
Kompression, 1959
Textur-Struktur-Spiegel-Spiel, 1959
Texturen na 2 grupy instrumentów, 1959
Agglomeration na skrzypce solo i orkiestrę smyczkową ad libitum, 1960
Fantasmata und Meditation, balet, 1960
Parallaxe, 1960
Katalysator, 1960
Koordination na 5 grup orkiestrowych, 1960
Explosion, 1961
Impulse, 1961
Kleine Paralaxe, 1962
Dynapolis, 1963
Odyssee, balet, 1963
Himmelsmechanik, balet, 1964
Kentra, 1964
Seismographie I–II, 1964
Entropie, 1965
Orbitals, 1965
Spiralenquintett, 1965
Emanationen, 1967
Graphische Notationen, 1967
Evektionen, 1968
Sąd Parysa na aktora i fortepian, muzyka sceniczna, 1968
Styx, 1968
Anastasis, muzyka radiowa, 1969
Zonen na gitarę, 1969
Fusion, 1970
Kollisionen, 1970
Kybernetikon, muzyka radiowa, 1971
Entomology-party, muzyka radiowa, 1972
Klang-Raum I–III, 1972
Apollonion pour Konstantinos Doxiadis na 2 grupy instrumentów i 2 dyrygentów, 1975
Wellen, 1975
Klangfelder und Arabeska, 1976
Daidalia, 1977
Rondo na orkiestrę, 1979
Brunnen-burg-Hochzeit-Symphoniette na zespół kameralny, 1981
Woraus ist der Stein von Sisyphos, opera multimedialna, 1984
Doppelspirale, 1985
Paysage de temps, 1986
Kyklika oder Sinfonie zyklischer Kontrapunkte, 1987
Symfonia cyklicznych kontrapunktów, 1987
Kassandra Duo (Kassandraauge), na harfę i basklarnet, 1992
Prace:
Graphische Notationen Edition Modern, München 1967