Lindpaintner, Peter Josef von

Lindpaintner [l’ynt_~] Peter Josef von, *9 XII 1791 Koblencja, †21 VIII 1856 Nonnenhorn n. Jeziorem Bodeńskim, niemiecki dyrygent i kompozytor. Od 7. roku życia studiował grę na skrzypcach u G.A. Plödterla w Augsburgu; wzbudziwszy uznanie tamtejszego dworu, otrzymał w 1806 stypendium na studia kompozytorskie u P. Wintera w Monachium. Tam został w 1812 dyrektorem muzycznym nowo powstałego Isartortheater, gdzie do 1816 wystawił 7 swoich dzieł scenicznych; pod wpływem krytyki podjął w 1817 dalsze studia kompozytorskie u J. Grätza. W 1820 objął wakujące po śmierci J.N. Hummla stanowisko kapelmistrza dworskiego w Stuttgarcie, na którym pozostał do końca życia, niekiedy jedynie występując gościnnie; m.in. dwukrotnie powierzono mu prowadzenie Niederrheinische Musikfeste (Akwizgran 1851 i 1854); w 1852 dyrygował koncertami New Philharmonic Society w Londynie.

Lindpaintner uchodził powszechnie za jednego z najwybitniejszych dyrygentów swoich czasów; porównywano z nim jedynie Spontiniego, którego despotyzmowi przeciwstawiał zrównoważony i konsekwentny styl pracy. Pod jego kierunkiem orkiestra stuttgarcka osiągnęła niezwykle wysoki poziom, którego podstawą było pełne porozumienie z dyrygentem; według relacji Mendelssohna (1831) „jest to tak, jak gdyby samą batutą grał on na całej orkiestrze”. Dzieła Lindpaintnera (ogółem 483), zwłaszcza opery, cieszyły się za jego życia dużym powodzeniem, m.in. z uwagi na baśniową, pełną niesamowitości, modną tematykę (Der Bergkönig, Der Vampyr); bliski był mu romantyczny typ opery pieśniowej (Die Macht des Liedes — tu oryginalnie wyrażony w tytule). Szeroko rozpowszechnione były również pieśni Lindpaintnera, m.in. Fahnenwacht do tekstu F. Löwego i Frühlingslied, w XIX w. corocznie śpiewana przy grobie Schillera w rocznicę śmierci poety. Dorobek Lindpaintnera uległ zapomnieniu jako mało oryginalny stylistycznie, jednak źródła szerokiej niegdyś popularności jego dzieł wskazują na obecność w nim trwalszych wartości.

Literatura: A. Chybiński Bülow, Lindpaintner und die Kapellmeisterfrage, „Musikalisches Wochenblatt” 1907 nr 45; A. Carse The Orchestra from Beethoven to Berlioz, Cambridge 1948; E. Schenk Robert Schumann und Peter Lindpaintner in Wien, w ks. pam. J. Schmidt-Görga, Bonn 1957.