Leszczyński Antoni, *po 1780 gub. wołyńska, †6 II 1830 Warszawa, polski budowniczy fortepianów. Kilkunastoletnią praktykę odbywał w Wiedniu, Paryżu i Londynie (u M. Clementiego). Po powrocie do Warszawy założył w 1819 działającą aż do jego śmierci wytwórnię fortepianów, w której budował wzorowane na angielskim przemyśle fortepianowym ozdobne instrumenty gabinetowe o bogatym wystroju zewnętrznym, z inkrustacjami i fornirowane mahoniem. Leszczyński stosował mechanikę wiedeńską, wprowadził — jako pierwszy w Królestwie Polskim — mechanikę angielską; w 1822 otrzymał 6-letni patent na budowę popularnego w Anglii pionowego fortepianu-szafy. Swe fortepiany pionowe i skrzydłowe prezentował na wystawach w Warszawie (1821, 1823 i 1828), uzyskując medale i listy pochwalne oraz zyskując licznych nabywców, głównie spośród melomanów. Łącznie firma Leszczyńskiego wyprodukowała ok. 180 instrumentów; współcześni (m.in. Chopin) zarzucali im małą sprawność mechaniki (zbyt ciężkie dźwignie klawiszowe) oraz niedbałe wykończenie. Do uczniów Leszczyńskiego należeli m.in. późniejsi założyciele znanej firmy, A. Krall i J. Seidler. W zbiorach muzealnych zachowały się tylko nieliczne instrumenty Leszczyńskiego: fortepian-szafa w stylu empire z ok. 1820 (Muzeum Narodowe w Warszawie, depozyt w pałacu w Nieborowie); fortepian skrzydłowy z mechaniką angielską z 1830 (Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu).
Literatura: B. Vogel Instrumenty muzyczne w kulturze Królestwa Polskiego oraz Budownictwo fortepianów na ziemiach polskich do II wojny światowej, Kraków 1980 oraz Warszawa 1988.
