logotypes-ue_ENG

Larsen, Jens Peter

Biogram i literatura

Larsen Jens Peter, *14 VI 1902 Kopenhaga, †22 VIII 1988 Kopenhaga, duński muzykolog. W latach 1921–23 uczył się prywatnie gry na organach u M. Wöldikego, w 1923 złożył egzamin w konserwatorium z tego zakresu, poznawał także historię muzyki pod kierunkiem Th. Lauba. Od 1924 do 1928 studiował muzykologię na uniwersytecie w Kopenhadze; tamże od 1928 był asystentem, w 1939 po doktoracie na podstawie pracy Die Haydn-Überlieferung został wykładowcą, a od 1945 profesorem w instytucie muzykologii, którym w latach 1949–65 kierował jako dyrektor; w 1961 wykładał gościnnie na University of California w Berkeley, w 1971/72 na University of Wisconsin.  W latach 1930–45 działał także jako organista, od 1933 do 1971 wykładał muzykę kościelną w Pastoralseminarium w Kopenhadze. Od 1955 do 1969 był naczelnym redaktorem wydania dzieł Haydna, edycji przygotowywanej przez J. Haydn Institut w Kolonii. W latach 1949–51 współpracownik, a w 1950–52 przewodniczący Haydn Society w Bostonie (Massachusetts); w 1975 prowadził międzynarodową konferencję Haydnowską w Waszyngtonie. Działał także w towarzystwach Händlowskich: w Halle, gdzie w 1965 przyznano mu nagrodę, i w Getyndze, gdzie w 1972 uhonorowano go złotym medalem. W 1955 założył duńskie towarzystwo muzykologiczne, którego był przewodniczącym do 1964. Na 70. rocznicę urodzin Larsena wydano poświęconą mu księgę pamiątkową.

Larsen — wybitny znawca twórczości Haydna, w odróżnieniu od R. Landona dążącego do ujęć syntetycznych, skoncentrował się na badaniach źródłowych. W Die Haydn-Überlieferung (1939) podjął generalne zadanie badawcze, polegające na usystematyzowaniu ogromnej spuścizny twórczej Haydna. Praca ta oraz źródłowe wydanie Drei Haydn-Kataloge (1941), zawierające Entwurfkatalog Haydna, Verzeichnis aller derjenigen Compositionen… Haydna-Elsslera oraz wykaz symfonii Haydna sporządzony przez F.B. Keesa, stały się podstawą do opracowania przez A. van Hobokena katalogu tematycznego kompozycji Haydna i podjęcia prac nad edycją jego dzieł. Problem autentyczności źródeł pojawił się również w Handel’s Messiah (1951). Wieloletnie badania nad twórczością Haydna i Händla sprawiły, iż Larsen zajął się zagadnieniem różnic stylistycznych między muzyką baroku a klasycyzmu. Odrębny nurt jego działalności naukowej stanowią publikacje o duńskich śpiewach kościelnych i wydania z tego zakresu.

Literatura: Festkrift Jens Peter Larsen, red. N. Schiørring, H. Glahn, C.E. Hatting, Kopenhaga 1972 (zawiera wykaz prac Larsena).

Prace

Die Haydn-Überlieferung, Kopenhaga 1939, 2. wyd. 1980

Handel’s „Messiah”. Origins, Compositions, Sources, Kopenhaga 1957, zrewid. 2. wyd. 1972

***

Haydn und das „kleine Quartbuch”, „Acta Musicologica” VII, 1935, tamże dyskusja VIII, IX, 1936, 1937

Laubs Melodiredaktioner og ord-tone-problemer oraz Litaniet i den danske kirke, „Dansk kirkesangs årsskrift” 1945/46 oraz 1948/49

Zur Gesamtausgabe der Werke J. Haydns, „Östereichische Musik-Zeitschrift” V, 1950

The Text of Handel’s Messiah, „The Musical Quarterly” XL, 1954

The Symphonies, w: The Mozart Companion, red. R. Landon i D. Mitchell, Londyn 1956, zrewid. 2. wyd. 1965, Nowy Jork 3. wyd. 1969

Zu Haydns künstlerischer Entwicklung, w: księga pamiątkowa W. Fischera, red. H. Zingerle, Innsbruck 1956

Eine bisher unbeachtete Quelle zu Haydns frühen Klavierwerken, w: księga pamiątowa J. Schmidt-Görga, Bonn 1957

Haydn und Mozart, „Östereichische Musik-Zeitschrift” XIV, 1959

Handel Traditions and Handel Interpretations, „Dansk ärbog for musik-forskning” I, 1961

Probleme der chronologischen Ordnung von Haydns Sinfonien, w: księga pamiątkowa O.E. Deutscha, red. W. Gerstenberg, J. LaRue i W. Rehm, Kassel 1963

Sonatenform-Probleme, w: księga pamiątkowa F. Blumego, red. A.A. Abert i W. Pfannkuch, Kassel 1963

Some Observations on the Development and Characteristics of Vienna Classical Instrumental Music, „Studia Musicologica Academiae Scientiarum Hungaricae” IX, 1967

Zur Geschichte der „Messias”—Auffuhrungstraditionen, Händel Jahrbuch XIII/XIV, 1967/68

Der musikalische Stilwandel um 1750 im Spiegel der zeitgenössischen Pariser Verlagskataloge, w: Musik und Verlag, księga pamiatkowa K. Vötterlego, Kassel 1968

Traditionelle Vorurteile bei der Betrachtung der Wiener klassischen Musik, w: Symbolae historiae musicae, ks. pam. H. Federhofera, red. F.W. Riedel i H. Unverricht, Moguncja 1971

Epochenstil — Generationsstil, Händel Jahrbuch XXV, 1971

Handel Studies, Nowy Jork 1972 (zbiór artykułów o Händlu)

Über Echtheitsprobleme in der Musik der Klassik, „Die Musikforschung” XXV, 1972

Die Triosonaten von J.J. Fux im Wiener Musikleben um 1740, w: Musicae scientiae collectanea, księga pamiątkowa K.G. Fellerera, red. H. Häschen, Kolonia 1973

artykuły o Haydnie w: Sohlmans musiklexicon, MGG (z R. Landonem), NGroveD (z G. Federern) oraz w Histoire de la musique, red. Roland-Manuel, Paryż 1963; 4 artykuły o Händlu w: 50 Jahre Göttinger Händel-Festspiele… 1970, Kassel 1973

liczne artykuły w duńskich czasopismach

wydania:

Messetoner efter gammel kirklig tradition, Kopenhaga 1935, 3. wyd. 1965

Drei Haydn-Kataloge in Faksimile mit Einleitung und ergänzen den Themenverzeichnissen, Kopenhaga 1941, zrewid. 2. wyd. 1978

Den danske koralbog, z M. Wöldike, Kopenhaga 1954

Nordisk koralbog, Kopenhaga 1961