Klenau, Paul von

Klenau Paul August von, *11 II 1883 Kopenhaga, †31 VIII 1946 Kopenhaga, duński kompozytor i dyrygent. W 1900 podjął studia w konserwatorium w Kopenhadze u O. Mallinga (kompozycja) i F. Hillmera (skrzypce); w 1902 wyjechał do Berlina, gdzie był studentem Hochschule für Musik w klasie kompozycji M. Brucha i w klasie skrzypiec K. Halira. Przeniósłszy się w 1904 do Monachium, kontynuował studia kompozytorskie u L. Thuillego. W 1907 objął funkcję dyrygenta opery we Fryburgu Bryzgowijskim. W 1908 udał się do Stuttgartu, gdzie został uczniem M. von Schillingsa, a od 1909 także korepetytorem opery dworskiej. W 1912 działał jako dyrygent Bach-Verein we Frankfurcie n. Menem. W 1913 powrócił na swe wcześniejsze stanowisko we Fryburgu Bryzg.; w tym czasie nawiązał znajomość z A. Schönbergiem. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do Danii, gdzie w 1920 założył Dansk Filharmonisk Selskab (Duńskie Towarzystwo Filharmoniczne), którego koncertami dyrygował do 1926. Zarazem w latach 1922–30 był dyrygentem Konzerthausgesellschaft w Wiedniu; pozostał tu do 1940, kiedy to powrócił na stałe do Kopenhagi.

Twórczość Klenaua — mimo pewnych zewnętrznych impulsów duńskiej tematyki — należy do niemieckiego kręgu kultury muzycznej. Zetknąwszy się w czasie studiów z tendencjami nowatorskimi jak i z orientacją akademicką, Klenau skłaniał się w swych utworach ku rozmaitym konwencjom stylistycznym, nie znalazł jednak własnego języka muzycznego. W czasie I wojny światowej i z początkiem lat 20. zaznaczyło się w niektórych jego dziełach zainteresowanie poczynaniami Schönberga (Vier Klavierstücke) i prądami ekspresjonistycznymi (pieśni z orkiestrą); w tym też kierunku szła jego działalność dyrygencka w Kopenhadze, która jednak spotkała się z niezrozumieniem. W późniejszym okresie twórczość Klenaua znamionuje nawrót do konwencji niemieckiej muzyki przełomu stuleci.

Literatura: W. Matthes Paul von Klenau, „Zeitschrift für Musik” CVI, 1939.