Jurdziński Kazimierz, *13 VII 1894 Łódź, †17 IV 1960 Łódź, polski kompozytor, organista i pedagog. Od 1913 studiował w konserwatorium w Warszawie u M. Surzyńskiego (organy); w 1914 uzyskał dyplom. W latach 1914–21 przebywał w Kazaniu, gdzie pracował m.in. w szkole muzycznej jako nauczyciel fortepianu. W tym czasie pogłębiał również wiedzę muzyczną pod kierunkiem M. Ippolitowa-Iwanowa (teoria, kompozycja) i A. Goldenweisera (fortepian) w Moskwie. Studia kontynuował w konserwatorium w Warszawie u H. Melcera (fortepian), R. Statkowskiego (teoria) i K. Szymanowskiego (kompozycja). Prowadził różnorodną działalność na terenie Warszawy: w latach 1926–39 dyrygował chórem Lutnia i innymi chórami warszawskimi; od 193 do 1934 był nauczycielem solfeżu, zasad muzyki i kierownikiem chóru Warszawskiego Studium Operowego; w latach 1934–39 uczył fortepianu i organów w Szkole Muzycznej im. F. Chopina; od 1934 do 1944 był organistą w kościołach warszawskich. W 1945 podjął pracę w Łodzi, m.in. w PWSM wykładał przedmioty teoretyczne i uczył gry na organach, od 1949 był dziekanem wydziału kompozycji, teorii i dyrygentury, a od 1956 kierownikiem katedry teorii muzyki i kompozycji; w 1956 otrzymał tytuł docenta, w 1958 został profesorem nadzwyczajnym. Od 1955 współpracował z PWSM w Warszawie. Był laureatem Nagrody Muzycznej m. Łodzi za rok 1956.
W swojej twórczości, zwłaszcza w utworach fortepianowych i wokalno-instrumentalnych, Jurdziński często nawiązuje do muzyki ludowej. Ponadto kompozycje Jurdzińskiego inspiruje muzyka religijna, np. w Passacaglii ze zbioru 6 utworów na organy opartych na motywach pieśni przygodnych kompozytor wykorzystuje jako podstawę wariacji temat znanej polskiej litanii loretańskiej. Wczesne utwory organowe Jurdzińskiego pozostają pod wpływem M. Surzyńskiego, późniejsze, m.in. Elegia, przesycone są brzmieniami dysonansowymi. Część obfitego dorobku Jurdzińskiego uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej.
Instrumentalne:
orkiestrowe:
Allegro symfoniczne 1931
Fuga podwójna 1931
Koncert organowy 1949
kameralne:
4 szkice na kwartet smyczkowy, 1930
Sonata na obój, klarnet i fagot, 1957
Divertimento na 2 klarnety i fagot, 1957
na skrzypce i fortepian, m.in.:
Ballada 1915
Poemat 1915
Elegia 1921
Melodia 1950
na altówkę i fortepian:
Tryptyk 1946
Sonata 1949
Sonata na klarnet i fortepian, 1955
fortepianowe:
3 impromptus 1916–21
Nocturne 1916
Valse fantaisie 1918
5 pieśni ludowych białoruskich 1935
Tryptyk kurpiowski 1950
6 preludiów 1951
2 etiudy 1951
2 etiudy 1952
Suita tatarska 1958
Sonata na 2 fortepiany, 1959
różne miniatury fortepianowe
organowe:
Fuga C-dur 1922
Sonata 1927
chorały — I. Lulajże Jezuniu 1928, II. Godzinki 1935, III. Mizerna cicha 1942
6 utworów na organy opartych na motywach pieśni przygodnych 1939
Legenda 1940
Wariacje na organy bez pedału, 1940
Elegia 1943
3 tria 1943
Medytacje 1945
Toccata 1947
Wokalne:
na chór męski:
Salve Regina, motet, 1914
Pieśń tułacza, sł. M. Konopnicka, 1932
2 pieśni — Pieśń strzelców, Hymn strzelców 1934
6 motetów i psalm 1935
Ojczyzno, sł. J. Mączka, 1935
na chór mieszany:
2 motety Ave Maria 1914, 1922
Komar 1922
Białe róże 1931
6 pieśni kurpiowskich 1931
10 pieśni mazowieckich 1932
5 pieśni śląskich 1934
3 pieśni kujawskie 1937
4 pieśni kurpiowskie 1954
Kłócili się hrabia z popem, sł. A. Mickiewicz, 1956
Wokalno-instrumentalne:
na głos i fortepian:
Dlaczegóż teraz, sł. K. Przerwa-Tetmajer, 1917
2 pieśni — Prosti, Niszczij, sł. M. Lermontow, 1918
Tajemnica, sł. L. Staff, 1921
O słodkie usta, sł. M. Konopnicka, 1922
2 pieśni — O głosie w martwej puszczy, O Jerusalem, sł. E. Zegadłowicz, 1927–28
5 pieśni — Nokturn, Gość, Chwila, Trącam o ciebie struno, Zdrada, sł. L. Staff, 1952
3 pieśni, sł. K.I. Gałczyński, 1959
5 pieśni na sopran, alt i fortepian, 1959
Modlitwa na głos i organy, sł. S. Witwicki, 1936
oratoria:
Św. Katarzyna Genueńska 1932
Błogosławiony mąż 1943
Msza na chór męski i organy, 1938
Marsz młodych na chór i orkiestrę, 1953
Suita pieśni na głosy solowe, chór i orkiestrę — 1. O mowie polskiej, sł. W. Słobodnik, 2. Kołysanka, sł. M. Jastrun, 3. Hymn, sł. S.R. Dobrowolski, 1954
Koncert na sopran i orkiestrę, 1958
Opracowania:
opracowanie Śpiewnika J. Siedleckiego, 1941 (97 pieśni religijnych)
opracowania kolęd na różną obsadę
