Jankélévitch, Vladimir

Jankélévitch [_~wicz] Vladimir, *31 VIII 1903 Bourges, †6 VI 1985 Paryż, francuski filozof i pisarz muzyczny. Ukończył studia humanistyczne w Ecole Normale Supérieure w Paryżu. Języka rosyjskiego uczył się w paryskiej Ecole des Langues Orientales (dyplom w 1925). W latach 1927–33 uczył filozofii w inst. francuskim w Pradze. W 1933 powrócił do Francji. W latach 1933–39 i 1945–52 był profesorem uniwersytetu w Lille, 1939-45 w Tuluzie, a od 1952 kierował katedrą filozofii moralnej i współczesnej na uniwersytecie w Paryżu. W czasie okupacji był aktywnym członkiem francuskiego ruchu oporu.

Przedmiotem zainteresowań muzycznych Jankélévitcha była głównie twórczość kompozytorów francuskich XIX i XX w. (Fauré, Debussy, Ravel). Jego piśmiennictwo cechuje specyficzny styl, właściwy bardziej studiom eseistycznym niż analizom muzykologicznym. Autor wybiera fakt muzyczne lub istotny jego zdaniem szczegół konstrukcyjny, czyniąc go punktem odniesienia dla ogólniejszych rozważań lub traktując jako materiał do porównań cech warsztatu różnych twórców. Jankélévitch przedstawia sylwetki kompozytorów, obrazując atmosferę epoki i panujący w owych czasach nurt estetyczny.

Literatura: L. Vax L’esthétique négative de Vladimir Jankélévitch (à propos de «La musique et Tineffable»), „Revue Philosophique” 1964 nr 3; L. Jerphagnon Jankélévitch, Paryż 1969 (zawiera wykaz prac i bibliografię).