logotypes-ue_ENG

Jabłoński, Maciej

Biogram

Jabłoński Maciej, *13 II 1962 Poznań, †13 IX 2017 Poznań, polski muzykolog, organizator życia muzycznego, krytyk muzyczny. Studia muzykologiczne ukończył w 1987 na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, a w 1999 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy Muzyka jako znak. Wokół semiotyki muzyki Eero Tarastiego. Od 1989 współpracował jako krytyk muzyczny m.in. z „Ruchem Muzycznym”, „Gazetą Wyborczą”, „Wprost”, „Gazetą Poznańską” oraz ośrodkami radiowymi i telewizyjnymi w Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu (program II Polskiego Radia, Radio Merkury Poznań – cykl audycji 400 lat opery w 2000, Rok Giuseppe Verdiego w 2002; TVP Wrocław i Poznań). W latach 1992–94 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Poznaniu, w latach 1994–2001 dyrektora festiwalu Dni Muzyki i Teatru, w latach 1999–2001 wiceprezesa Sekcji Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1999–2008 prezesa oddziału Związku Kompozytorów Polskich w Poznaniu oraz dyrektora festiwalu Poznańska Wiosna Muzyczna. Był członkiem zarządu Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego (1993–2002), rady artystycznej Ogólnopolskiego Ośrodka Sztuki dla Dzieci i Młodzieży (1993) oraz rady artystycznej przy Teatrze Polskim w Poznaniu (2000–11), a także Komisji ds. Teatru Narodowego powołanej przez Ministra Kultury i Sztuki (1997) i komitetu honorowego Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. S. Moniuszki w Warszawie (1998, 2001). Zajmował stanowisko sekretarza poznańskiej filii Fundacji Kultury Polskiej (2003–09) oraz redaktora „Res Facta Nova” (2001–11). Był członkiem Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN), Komisji Naukowej Towarzystwa im. H. Wieniawskiego i Związku Kompozytorów Polskich (od 1998), a także przewodniczącym Komisji Muzykologicznej PTPN (od 2011). Ponadto działał jako redaktor naczelny «Interdisciplinary Studies in Musicology» i redaktor «Poznańskich Studiów Operowych»; przewodniczył również redakcji «Prace Komisji Muzykologicznej Poznańskiego PTPN». Od 2002 stał na czele Komitetu Redakcyjnego Dzieł Wszystkich Henryka Wieniawskiego. W 2009 zainicjował działalność ogólnopolskiego ruchu młodych naukowców i artystów Laboratorium Myśli Muzycznej. Jabłoński zorganizował ponad 20 ogólnopolskich i międzynarodowych konferencji naukowych, był autorem wielu ekspertyz, m.in. dotyczących Teatru Narodowego i Opery Narodowej dla Ministra Kultury (1997) oraz ekspertyz regionalnych na temat kultury muzycznej Wielkopolski i Poznania. Zainteresowania naukowe Jabłońskiego obejmowały estetykę i semiotykę muzyki, metodologię muzykologiczną, krytykę muzyczną oraz teorię i historię opery, miał w swoim dorobku ponad 70 artykułów naukowych oraz liczne publikacje dotyczące życia muzycznego, polityki kulturalnej i edukacji muzycznej w Polsce. Był redaktorem 35 książek muzykologicznych, prac zbiorowych oraz materiałów pokonferencyjnych. W 2000 za pracę Muzyka jako znak uhonorowany przez Sekcję Muzykologiczną Związku Kompozytorów Polskich nagrodą im. H. Feichta.

Prace

Muzyka jako znak. Wokół semiotyki muzyki Eero Tarastiego, Poznań 1999, tłum. angielskie, Helsinki 2010

Między ćwiartowaniem a tłumaczeniem snów. Eseje i ułamki z krytyki muzycznej, Poznań 2011

Jerzy Kurczewski – kompozytor, w: Jerzy Kurczewski. W siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Z. Pawlicki, Poznań 1994

Structure of Musicological Communication. Some Preliminary Remarks i „Truth in Music”. Theoretical Considerations i Sens and Meaning. Elements of J. Jiranek Marxists Semantics of Music, «Interdisciplinary Studies in Musicology» 1–3, materiały z I (1991), II (1993) i III (1996) międzynarodowej konferencji w Poznaniu, red. M. Jabłoński i J. Stęszewski, wyd. 1993, 1995 i 1997

Rozmowy Macieja Jabłońskiego z Krzysztofem Meyerem, w: Krzysztof Meyer. Do i od kompozytora, red. M. Jabłoński, Poznań 1994 tłum. niemieckie, zmienione Krzysztof Meyer. Ein Komponistenportrait, red. M. Jabłoński, Poznań-Kolonia 1998

Values and Their Cognition in Charles S. Peirce Semiotics, w: Musical Semiotics in Growth, red. E. Tarasti, Bloomington 1996 oraz w: Music in the World of Ideas, ks. pam. M. Bristigera, red. H. Geyer, M. Jabłoński i J. Stęszewski, Poznań 2001

The Musical Icon. Theoretical Considerations, w: Contexts of Musicology, t. 2, ks. pam. J. Stęszewskiego, red. M. Jabłoński, D. Jasińska i inni, Poznań 1998

Do We Need a New Musicology Paradigm? Some T(h)eoretical Remarks, w: Musicology on the Threshold of the New Millenium, materiały z międzynarodowej konferencji muzykologicznej w Brnie 2000, red. P. Macek, Brno 2001

Scena interpretacji?, w: Muzyka w kontekście kultury, ks. pam. M. Tomaszewskiego, red. M. Janicka-Słysz i inni, Kraków 2001

What Does Semiotics Have to Say to the Opera Theatre? Some Preliminary Remarks, w: Musical Theatre – Yesterday, Today, Tomorrow, Lubiana 2002

Kilka uwag o potrzebie muzykologii filozoficznej, w: Filozofia muzyki. Studia, red. K. Guczalski, Kraków 2003

Maria Callas. Vocal Acting and the Ergathropic Theory of Musical Work, w: Musical Semiotics Revisited. Approaches to Musical Semiotics t. 4, «Acta Semiotica Fennica» XV, red. E. Tarasti, Helsinki 2003

Muzykolog po wstrząsie i rybka Calvina, w: Complexas effectuum musicologiae, ks. pam. M. Perza, red. T. Jeż, Kraków 2003

„Bez idioty nie sposób nam żyć... (nawet w Holandii)”. O zagadce nieśmiertelności chaosu na marginesie „Życia z Idiotą” A. Schnittkego i W. Jerofiejewa w: Muzyka wobec tradycji. Idee, dzieło, recepcja, ks. pam. I. Poniatowskiej, red. Sz. Paczkowski, Warszawa 2004

Polish National Stereotypes and its Cultural Determinants. Some Remarks on the Operas of S. Moniuszko in the Perspective of 19th Century „Linguistic View of the World”, w: Stereotyp und Geschichtsmythos in Kunst und Sprache, materiały z międzynarodowej konferencji w Poczdamie 2003, red. K. Berwanger, P. Kosta, Frankfurt n. Menem 2005

The Concept of Truth in Music. Theoretical Considerations, w: Music and Arts, t. 1, «Acta Semiotica Fennica» XXIII, red. E. Tarasti, Helsinki 2006

Krytyka muzyczna a etyka interpretacji, Między ćwiartowaniem a wykładaniem snów, w: Krytyka muzyczna, red. M. Bristiger, R. Ciesielski i inni, Zielona Góra 2009

ponadto liczne artykuły m.in. w: „dwutygodnik, strona kultury”, „Ruch Muzyczny”, „Muzyka”, „Muzyka 21”, „Res Facta Nova”, „De Musica”

redakcje:

Teorie opery / Theories of Opera, 2004

«Interdisciplinary Studies in Musicology» t. 1–4 z J. Stęszewskim, t. 5 z M.L. Kleinem, t. 6, 8 z R. Wieczorkiem, Poznań 1993–2009

„Res Facta Nova” 1–10, Poznań 1994–2008

Twórczość Gioachina Rossiniego w dwusetną rocznicę urodzin, Poznań 1994

Muzyka i totalitaryzm, z J. Tatarską, Poznań 1996

Polska edukacja muzyczna wobec przemian systemowych, z J. Stęszewskim, Poznań 1997

Florian Dąbrowski. Pisma o muzyce, z J. Stęszewskim, Poznań 1998

Henryk Wieniawski. Kompozytor i wirtuoz na tle kultury muzycznej XIX i XX wieku, z D. Jasińską, Poznań 2000

Henryk Wieniawski and the 19th Century Violin Schools. Techniques of Playing, Performance, Questions of Sources and Editorial Issues, z D. Jasińską, Poznań  2006

Henryk Wieniawski and the Bravura Tradition. Issues of Style, Techniques and Performing Practice, z D. Jasińską, Poznań 2011