Illica ['illika] Luigi, *9 V 1857 Castell’ Arquato (k. Piacenzy), † 16 XII 1919 Colombarone, włoski dramaturg, librecista i dziennikarz. Po ucieczce z domu i kilkuletnich podróżach, ok. 1879 osiadł w Mediolanie, gdzie podjął pracę dziennikarską w „Corriere della Sera”. W 1881 założył w Bolonii własne pismo „Don Chiscolotte”. Pierwszy zbiór nowel Farfalle, effetti di luce wydał w Mediolanie w 1882, a rok później wraz z F. Fontaną wystawił swą pierwszą sztukę teatralną. Największe uznanie przyniosła mu jednak działalność librecisty (od 1892 związany był z wydawnictwem Ricordiego w Mediolanie). Przez ok. 30 lat stworzył (początkowo we współpracy z innymi literatami) ok. 80 librett operowych, m.in. dla takich kompozytorów jak: A. Catalani (La Wally wg W. von Hillern, 1890, wyst. 1892), A. Franchetti (Cristoforo Colombo, wyst. 1892, Germania, wyst. 1902), U. Giordano (Andrea Chénier, wyst. 1896, Siberia, wyst. 1903, 2. wersja 1921, wyst. 1927), V. Gnecchi (Cassandra, wyst. 1905, Giuditta, wyst. 1953), P. Mascagni (Iris, wyst. 1898, Isabeau, wyst. 1911), I. Montemezzi (Hellera, wyst. 1909), S. Samaras (La martire, wyst. 1894), A. Smareglia (Il vassallo di Szigeth, libr. z F. Pozzą, wyst. 1889). Literacka współpraca z G. Giacosą zaowocowała trzema librettami, które wykorzystał G. Puccini (La bohème wg H. Murgera, wyst. 1896, Tosca wg V. Sardou, wyst. 1900, i Madama Butterfly wg D. Belasco, wyst. 1904).
Illica, wnosząc w teksty swych librett silne napięcie dramatyczne, realia historyczne oraz realizm sytuacyjny, przyczynił się w znacznym stopniu do rozwoju nowego kierunku muzyki, jakim na przełomie XIX i XX w. był weryzm.
Literatura: G. Adami G. Ricordi e i suoi musicisti, Mediolan 1933; Il carteggio Puccini–Illica–Ricordi, wyd. E. Gara w Carteggi pucciniani, Mediolan 1958; M. Morini L. Illica, Piacenza 1961; M. Morini Illica e Mascagni nell’esperienza dell’ „Iris”, „Música d’Oggi” VI (n. seria), 1963.
