Hordyński, Władysław

Hordyński Władysław Jan, *1 III 1908 Rzeszów, †4 I 1968 Kraków, polski muzykolog, bibliotekarz. W latach 1926–28 studiował polonistykę i historię na UJ; uczył się u M.J. Piotrowskiego (harmonia, solfeż) i Z. Przeorskiego (fortepian) w konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. W 1928–32 studiował muzykologię na UJ u Z. Jachimeckiego; studia ukończył w 1939, przedstawiając pracę dyplomową o J. Krogulskim. W latach 1929–31 pracował jako bibliotekarz w Bibliotece Seminarium Historii i Teorii Muzyki UJ. W 1930 podjął pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, a w 1931 ponadto w Bibliotece Pisarzy Towarzystwa Jezusowego. W 1936 złożył państwowy egzamin bibliotekarski. W latach 1933–39 współpracował z redakcją «Kalendarza Ilustrowanego Kuriera Codziennego» (IKC); w 1934 i 1937 publikował artykuły i recenzje muzyczne w tygodniku „Polska Zachodnia”. W latach 1939–45 przebywał wraz z rodziną na uchodźstwie w Rumunii. Pracował tam w bibliotece Academia Română, a także w bibliotece Institut Français d’Etudes Byzantines oraz bibliotece konserwatorium w Bukareszcie. Po powrocie do kraju w 1945 podjął pracę w dziale muzycznym Biblioteki Jagiellońskiej, a także okresowo w dziale rękopisów i starych druków. Do 1962 sprawował nadto pieczę nad czytelnią zbiorów specjalnych. W 1958 objął kierownictwo nad – od dawna de facto prowadzonym przez niego – Oddziałem Zbiorów Muzycznych, który stał się wówczas, m.in. z jego inicjatywy, odrębną komórką organizacyjną; jednocześnie kierował Pracownią Fototechniczną Biblioteki Jagiellońskiej. W 1962 otrzymał stanowisko starszego kustosza dyplomowanego.

Hordyński uczestniczył w organizowaniu wielu wystaw muzycznych, m.in. w 1949 brał udział w przygotowaniu wystawy chopinowskiej w Warszawie i Krakowie. W 1951 współuczestniczył w urządzaniu działu muzycznego Wystawy Oświecenia w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz zorganizował w Bibliotece Jagiellońskiej wystawę historyczną p.n. Muzyka polska. W 1955 Hordyński odbył podróż naukową do Paryża, Nohant i Londynu, a w 1956 – do Pragi, Wiednia i kilku miast w Szwajcarii. Przez szereg lat był stałym współpracownikiem redakcji Polskiego słownika biograficznego. Hordyński prowadził szeroką działalność popularyzatorską; w latach 30. wygłaszał prelekcje przed koncertami, a w 1945–47 prowadził cykl audycji muzycznych w Polskim Radiu. W 1948 został współpracownikiem komisji muzykologicznej PAU; był także członkiem Rady Naukowej oraz Sekcji Źródeł Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Od 1958 wchodził w skład komisji senackiej UJ do spraw spadku po I.J. Paderewskim; w 1967 senat UJ powołał go do komisji dla spraw modernizacji zajęć dydaktycznych. Działał również w Sekcji Bibliotek Muzycznych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. W 1954 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Hordyński był pionierem nowoczesnego bibliotekarstwa muzycznego w Polsce. Ponad 30 lat pracował w Bibliotece Jagiellońskiej gromadząc, kompletując i uzupełniając muzykalia biblioteki – druki i rękopisy muzyczne. Podjął pracę nad ich skatalogowaniem, zgromadził pokaźny księgozbiór podręczny, zapoczątkował płytotekę. Dzięki staraniom Hordyńskiego powstała znaczna i cenna kolekcja chopinianów, zarówno w zakresie nut, jak i książek. Ponadto zajmował się prowadzeniem szkolenia zawodowego dla przyszłych bibliotekarzy oraz studentów muzykologii. Prowadził także działalność popularyzatorską na terenie Biblioteki Jagiellońskiej, urządzając dla jej pracowników koncerty z płyt, poprzedzone prelekcjami.

Na dorobek naukowy Hordyńskiego składa się ponad 100 artykułów i drobnych prac z zakresu muzykologii i bibliotekarstwa. Zainteresowania badawcze Hordyńskiego skupiały się głównie na życiu, twórczości i bibliografii Chopina. Na czoło jego prac edytorskich wysuwa się seria «Faksymilowane wydanie autografów F. Chopina», której był inicjatorem. Hordyński był jednym z najwybitniejszych znawców rękopisów i autografów Chopina. To właśnie on zidentyfikował rękopis młodzieńczego utworu Chopina – Wariacje D-dur na temat pieśni Moore’a (na 4 ręce), uważanego za zaginiony, który w 1964 zakupił dla Biblioteki Jagiellońskiej. Ponadto przygotowywał wraz z zespołem pracowników Biblioteki Jagiellońskiej Dokumentację życia i twórczości F. Chopina, pozostawioną w kartotekach. Hordyński był również wybitnym znawcą w zakresie chronologizacji i datowania druków muzycznych XIX w., w szczególności polskich; owocem jego wieloletnich badań i poszukiwań miała być zainicjowana przezeń seryjna publikacja «Katalog polskich druków muzycznych 1800–1863»; zdążył jednak zredagować tylko jej pierwszy zeszyt.

Literatura: T. Chylińska W. Hordyński 1908–1968, „Ruch Muzyczny” 1968 nr 4; P. Hordyński W. Hordyński (1908–1968), „Biuletyn BJ” XIX, 1969 nr 1/2.