Herbert, Victor

Herbert [h’϶:rb^ert] Victor, *1 II 1859 Dublin, †26 V 1924 Nowy Jork, amerykański kompozytor dyrygent i wiolonczelista pochodzenia irlandzkiego. W 1866 zamieszkał wraz z matką w Stuttgarcie. W latach 1874–76 uczył się gry na wiolonczeli u B. Cossmanna w Baden-Baden, a następnie studiował w konserwatorium w Stuttgarcie u M. Seifritza. Po ukończeniu studiów grał na wiolonczeli w orkiestrach w Austrii i Niemczech m.in. w dworskiej orkiestrze w Stuttgarcie, gdzie poznał swoją żonę Therese Förster, primadonnę dworskiej opery. W 1886 wraz z żoną zaangażowany został do Metropolitan Opera House w Nowym Jorku. Wkrótce zrezygnował z gry na wiolonczeli i poświęcił się dyrygowaniu oraz kompozycji. Od 1893 do 1898 prowadził orkiestrę wojskową w Nowym Jorku. W latach 1898–1904 dyrygował orkiestrą symfoniczną w Pittsburghu, a od 1904 — własną orkiestrą w Nowym Jorku (Victor Herbert Orchestra). W 1913 był jednym z inicjatorów utworzenia American Society of Composers, Authors and Publishers (ASCAP).

Herbert przeszczepił na grunt amerykańskiego teatru muzycznego typ operetki europejskiej, który — kontynuowany przez R. Frimla i S. Romberga — rozwijał się równolegle z realistyczną amerykańską komedią muzyczną, przekształconą później w musical. Pod względem stylu muzycznego Herbert nawiązał do utworów J. Offenbacha, R. Heubergera, J. Straussa; w warstwie tekstowej próbował amerykanizować wzory europejskie, nie rezygnując jednak z typowych dla europejskich librett konwencjonalnych elementów, jak egzotyczne czy wyimaginowane miejsca akcji, węgiersko-cygańska romantyczna tematyka, pełna pomyślnych zbiegów okoliczności akcja sceniczna. Niedociągnięcia stereotypowych i naiwnych librett Herbert rekompensował inwencją melodyczną i sprawną orkiestracją. Jego prosta, nie pozbawiona wdzięku, często sentymentalna muzyka zdobyła w Stanach Zjednoczonych dużą popularność. W latach 20. zasięg oddziaływania muzyki Herberta został ograniczony przez ekspansję swingującej muzyki musicalowej, jednak jego operetki bywają wznawiane po dzień dzisiejszy, a wiele jego piosenek stało się klasycznymi pozycjami amerykańskiej muzyki popularnej. Muzyka instrumentalna Herberta oraz powstałe pod wpływem R. Wagnera i R. Straussa opery nie zyskały uznania.

Literatura: E.N. Waters Victor Herbert. A Life in Music, Nowy Jork 1955.