Heckel [h'ekel], niemiecka rodzina budowniczych instrumentów dętych drewnianych działająca w XIX i w 1. połowie XX wieku. Pierwszy znany przedstawiciel rodu to Johann Adam (*14 VII 1812 Adorf, †13 IV 1877 Biebrich k. Wiesbaden). Budowy instrumentów uczył się w rodzinnym mieście. W 1829 wyjechał do Moguncji, gdzie podjął pracę w firmie B. Schott’s Söhne. W 1831 wspólnie z fagocistą K. Almenräderem założył w Biebrich zakład, w którym produkowano fagoty i klarnety dla firmy B. Schott’s Söhne. Od 1838 Heckel działał już samodzielnie. Najwcześniejsze sygnowane jego nazwiskiem instrumenty mogą pochodzi już z 1840 r. Od 1843 instrumenty były sygnowane już nazwiskiem Heckel. Działalność Johanna Adama kontynuował jego syn Wilhelm (*25 I 1856 Biebrich, †14 I 1909 Biebrich), który wprowadził liczne udoskonalenia w budowie fagotu, m.in. rozszerzył skalę tego instrumentu. Zajmował się również budową odmian obojów, a także konstrukcją nowych instrumentów, jak w 1890 Heckel-Clarina, w 1904 Heckelphon (hekelfon) i w 1907 Heckelphon-Klarinette. Związani z firmą byli też synowie Wilhelma: Wilhelm Hermann (1879–1952) i August (1880–1914) oraz zięć Wilhelma Hermanna Franz Groffy (1896–1972). Najważniejszym osiągnięciem konstrukcyjnym rodziny Heckel jest hekelfon, opracowany przez Wilhelma przy udziale synów. Jest to barytonowy, podwójnostroikowy instrument dęty drewniany, akustycznie spokrewniony z obojem, o skali od A do g2 (strój C). Zamysł budowy tego instrumentu powziął Wilhelm w 1879 po rozmowie z R. Wagnerem, poszukującym w grupie instrumentów dętych drewnianych barwy barytonowej. Po raz pierwszy hekelfon został wykorzystany przez R. Straussa w Salome (1905). Wilhelm napisał pracę Der Fagott. Kurzgefasste Abhandlung über seine historische Entwicklung seinen Bau und seine Spielweise (Biebrich 1899, 2. wyd. 1931).
Literatura: W. Altenburg Das Heckelphon, ein neues Blasinstrument i Die Heckelsche Kautschuk-Ausfütterung der Hohblasinstrument und die neue Clarina, „Zeitschrift für Instrumentenbau” 1904 nr 11; P. Bäte The Oboe, Londyn 1956, 3. wyd. 1975, wyd. polskie Obój od A do Z, tłum. J. Bronowicz, Kraków 1974; F. Groffy Katalog der Fagottsammlung des Musikhistorischen Museums Heckel in Biebrich/Rhein, Biebrich 1969; G. Joppig Johann Adam Heckel zum 200. Geburtstag, „Rohrblatt” 2012 nr 27; J. Kopp The Bassoon, New Haven 2012.
