Hamerik, Asger

Hamerik [h’a  ̴], właśc. Hammerik, Asger, *8 IV 1843 Frederiksberg (k. Kopenhagi), †13 VII 1923 Frederiksberg, duński kompozytor, dyrygent i pedagog. Z muzyką i najwybitniejszymi ówczesnymi muzykami duńskimi zetknął się w domu rodzinnym. W latach 1859–62 studiował w Kopenhadze teorię muzyki u G. Matthisona-Hansena, kompozycję u N. Gadego, fortepian u E. Haberbiera. W tym czasie powstały jego pierwsze większe utwory, wykonane w Kopenhadze wkrótce po napisaniu. Od 1862 studiował w Berlinie dyrygenturę i fortepian u H. von Bülowa oraz teorię u R. Wuersta. W 1864 przeniósł się do Paryża; tutaj uczył się u Berlioza, z którym blisko się zaprzyjaźnił. Dzięki Berliozowi został wybrany 1867 na członka muzycznego jury światowej wystawy w Paryżu, na której otrzymał złoty medal za Hymne de la paix. W Paryżu powstała też m.in. jego pierwsza opera Tovelille, której wyjątki wykonano w Salle Pleyel. Po śmierci Berlioza (1869) A. Hamerik wyjechał do Włoch, gdzie skomponował operę La vendetta. W latach 1871–98 przebywał w Stanach Zjednoczonych jako dyrektor konserwatorium przy Peabody Institute w Baltimore. W tym czasie powstała większość jego wielkich utworów orkiestrowych i wokalno-instrumentalnych. Wezwany przez Gadego, Hamerik w 1890 wrócił na krótko do Kopenhagi, by objąć kierownictwo Musikforeningen (Towarzystwo Muzyczne). Po śmierci Gadego nie otrzymał jednak tego stanowiska, wrócił zatem do Baltimore. W latach 1898–1900 odbył tournée koncertowe po Niemczech, Austrii, Włoszech i Francji; w V 1900 osiadł w Kopenhadze. Po powrocie do Danii mało komponował; był członkiem kierownictwa Dansk Koncertforening oraz Samftindet til Udgivelse af Dansk Musik.

W twórczości A. Hamerika dominują wielkie formy orkiestrowe i wokalno-instrumentalne; pozostają one pod wyraźnym wpływem Berlioza, przejawiającym się przede wszystkim w stosowaniu zwiększonej obsady orkiestry (np. Hymne de la paix — orkiestra symfoniczna z 14 harfami, organami i 4 kompletami dzwonów) i techniki idée fixe w symfoniach. Kompozycje A. Hamerika odznaczają się narodowym kolorytem, głównie dzięki wyzyskaniu melodii i motywów ludowych (np. 5 suit nordyckich). Z dorobku A. Hamerika do dziś utrzymały się w repertuarze Symphonie spirituelle, Requiem, a przede wszystkim Korsymfoni. Utwory A. Hamerika, wykonywane w Ameryce, Niemczech, Francji i Włoszech, były mało popularne w Danii i stosunkowo późno weszły tam na estrady koncertowe (pierwszy większy jego utwór — V Suita nordycka — wykonany został w Kopenhadze dopiero w 1882), jednak w historii muzyki duńskiej zajmują one ważne miejsce między twórczością N. Gadego a C. Nielsena. A. Hamerik przyczynił się do popularyzacji muzyki europejskiej w Stanach Zjednoczonych, wprowadzając do repertuaru wiele nowych utworów (m.in. Koncert fortepianowy a-moll Griega).

Literatura: E. Abrahamsen Asger Hamerik, w: Dansk biografisk leksikon, Kopenhaga 1933; F. Nygaard Den virkelige Marie Grubbe, Kopenhaga 1940; J. Hye-Knudsen Ebbe Hamerik, „Dansk Musiktidskrift” 1951; K.A. Brunn Dansk musik historie, t. 2, Kopenhaga 1969.