Logotypy UE

Gaztambide y Garbayo, Joaquín

Biogram

Gaztambide y Garbayo Joaquín Romualdo, *7 II 1822 Tudela (Nawarra), †18 III 1870 Madryt, hiszpański kompozytor i dyrygent. Wcześnie osierocony, w 8. roku życia rozpoczął naukę muzyki u P. Rubli, śpiewał też w chórze chłopięcym katedry w Tudeli. W 1834 uczył się w Pampelunie u J. Guelbenzu (fortepian) i u M. Garcíi. W latach 1842–45 studiował w konserwatorium w Madrycie u P. Albéniza (fortepian) i R. Carnicera (kompozycja). Rozpoczął wówczas występy pianistyczne na prowincji z założonym przez siebie triem. W 1845 został dyrygentem chóru Teatro de Santa Cruz; w 1846 udał się do Paryża. Po powrocie do Madrytu Gaztambide y Garbayo został w 1848 dyrygentem Teatro Español. W 1849 odniósł sukces swą pierwszą zarzuelą La mensajera; zarazem podjął ożywioną działalność dyrygencką, zrazu w Teatro Real (wystawienie Proroka Meyerbeera), zaś od 1862 prowadził koncerty towarzystwa koncertowego konserwatorium (od 1866 zw. Sociedad de Conciertos), dyrygując utworami współczesnych kompozytorów, m.in. Wagnera. W 1869 Gaztambide y Garbayo zorganizował wielki zespół operowy, z którym udał się na tournée na Kubę i do Meksyku, gdzie zespół ten odniósł wielki sukces.

Podobnie jak F. A. Barbieri czy M. Fernández-Caballero, Gaztambide y Garbayo należał do tych hiszpańskich kompozytorów 2. połowy XIX w., którzy w okresie całkowitego zdominowania życia muzycznego w kraju przez włoską operę głosili w sztuce hasła narodowe, wysuwając jako kontrpropozycję tradycyjny hiszpański gatunek sceniczny – zarzuelę. Dzieła Gaztambide y Garbayo odznaczają się, prócz ewidentnych nawiązań do tradycji narodowej, znajomością współczesnej techniki kompozytorskiej, co odróżnia je korzystnie od masowej produkcji scenicznej tego typu. Kompozycje Gaztambide y Garbayo osiągnęły też wielką popularność, o czym świadczy fakt wystawienia wszystkich 44 zarzuel w Madrycie w latach 1848–68. Największym powodzeniem cieszyła się znana także za granicą zarzuela Catalina.

Kompozycje

Symfonia, 1843

44 zarzuele (w tym 12 we współpracy z F. A. Barbierim, RJ.M. Hernandem, J. Inzengą i C. Oudridem, wszystkie wystawione w Madrycie), m.in.:

La mensajera, libretto L. Olona, 1849

Tribulacinos, libretto T. R. Rubi, 1851

El valle de Andorra, libretto V. de Saint-George, 1852

El estreno de un artista, libretto D. V. de la Vega, 1852

Catalina, libretto J. Olona wg L’étoile du Nord E. Scribe’a, 1854

El sargento Federico, libretto J. Olona, 1856

Los Magyares, libretto J. Olona, 1857

Eljuramento, libretto J. Olona, 1858

Las hijas de Eva, libretto Larra, 1862

La conquista de Madrid, libretto J. Olona, 1863.

.